ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ BRIEF

Για ακόμη μια εβδομάδα και μάλιστα σε μια περίοδο που η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι κλειστή για τις θερινές διακοπές, συζητήθηκε το θέμα της επέκτασης της περιόδου αναστολής εκποιήσεων. Κατά την τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας πριν τις διακοπές το σώμα ψήφισε νέα επέκταση της περιόδου αναστολής εκποιήσεων, για κύριες κατοικίες αξίας μέχρι €350 χιλιάδες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι €750 χιλιάδες και αγροτική γη αξίας μέχρι €100 χιλιάδων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν
υπέγραψε και συνεπώς δεν ενεργοποιήθηκε ο νόμος, αλλά αντίθετα ανέπεμψε τον νόμο στη Βουλή. Για αυτό τον λόγο συνήλθε εκτάκτως αρχικά η Επιτροπή Οικονομικών και έπειτα η Ολομέλεια της Βουλής. Στην Ολομέλεια το σώμα απέρριψε την αναπομπή του Προέδρου, εμμένοντας στην αρχική πρόταση που ψήφισε πριν το κλείσιμο της Βουλής.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Η ουσία του ζητήματος

Γιατί όμως η Βουλή συζητά ανά τακτά χρονικά διαστήματα το πλαίσιο των εκποιήσεων και γιατί εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο ανανεώνει τις περιόδους αναστολής εκποιήσεων ακινήτων, ανεξαρτήτως αξίας; Η Brief ανατρέχει στο ζήτημα και παραθέτει
αφενός την ιστορία των εκποιήσεων και τα επιμέρους θέματα που κατά καιρούς συζητούνται στη Βουλή, προκειμένου να δώσει την πλήρη εικόνα.

Η μεγάλη αλλαγή στο πλαίσιο των εκποιήσεων πραγματοποιήθηκε τέλη του 2014 όταν ως απαίτηση της τρόικας, η Βουλή ψήφισε το νέο πλαίσιο το οποίο στην ουσία έθετε σε νέα βάση τις διαδικασίες εκτός της έως τότε διαδικασίας που ακολουθείτο μέσω Κτηματολογίου και ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρα. Η απαίτηση της τρόικας για τις εκποιήσεις ήταν επιτακτική καθότι το πλαίσιο απαιτείται να είναι αποτελεσματικό, προκειμένου οι τράπεζες να έχουν στη διάθεσή τους τη λεγόμενη εργαλειοθήκη για μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Σημειώνεται ωστόσο, ότι ο νόμος που ψηφίστηκε το 2014 τέθηκε σε εφαρμογή το πρώτο εξάμηνο του 2015, όταν η Βουλή ψήφισε το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας, το οποίο αξιολογήθηκε ως το βασικό δίχτυ προστασίας των δανειοληπτών.

Η επόμενη μεγάλη αλλαγή του 2018

Επόμενος σταθμός στο πλαίσιο των εκποιήσεων είναι το 2018, χρονιά κατά την οποία η Ελληνική Τράπεζα απορρόφησε μέρος του υγειούς χαρτοφυλακίου του Συνεργατισμού, ενώ το «κακό» του μέρος παρέμεινε στην κυριότητα του κράτους. Για να επιτρέψει την πράξη η ΕΕ επέμεινε στην περαιτέρω βελτίωση του πλαισίου των εκποιήσεων, με βασική αλλαγή της εισαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Η αντιπολίτευση ουδέποτε είδε με θετικό μάτι τις εκποιήσεις, αφού αποτελούν ίσως το ισχυρότερο πεδίο
διαμάχης μεταξύ κυβέρνησης-αντιπολίτευσης με ερμηνείες για το ποιοι και πόσο προστατεύονται, ποιος είναι ο ρόλος των τραπεζών και πως η Κεντρική Τράπεζα εμπλέκεται σε όλη αυτή την υπόθεση.

Κατά καιρούς τόσο οι τράπεζες, όσο και το Υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησαν πως οι απόπειρες παρεμβολής -δια τροπολογιών ή νέων νομοθεσιών- στο πλαίσιο των εκποιήσεων πιθανώς να επηρεάσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα αλλά και τις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας από τους διεθνείς οίκους. Παρόλες τις προειδοποιήσεις οι αξιολογήσεις της Κύπρου τα τελευταία χρόνια έχουν βελτιωθεί, κάτι που επικαλείται μάλιστα η
αντιπολίτευση για να χαρακτηρίσει την κυβέρνηση, την Κεντρική και τις τράπεζες ως κινδυνολόγους.

Σημειώνεται πάντως, ότι στην πράξη οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί δεν αποδείχθηκαν τίποτε διαφορετικό από τους φυσικούς, πέραν βεβαίως της μεθόδου που χρησιμοποιείται για διεξαγωγή του εκάστοτε πλειστηριασμού.

Η κρίση της πανδημίας έφερε νέες αλλαγές

Με το ξέσπασμα της κρίσης της πανδημίας και στη χώρα μας, κατά τον Μάρτιο του 2020, οι τράπεζες με δική τους πρωτοβουλία προχώρησαν σε αναστολή των διαδικασιών εκποίησης αρχικά για τρεις και έπειτα για άλλους δύο μήνες. Η συνολική
περίοδος της οικειοθελούς ανήλθε σε πέντε μήνες. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, τέλος Αυγούστου του 2020 δηλαδή, η Βουλή με προτάσεις Νόμου επέκτεινε την εν λόγω περίοδο με απανωτές αποφάσεις έως και το τέλος Ιουλίου 2021.

Η ουσία ωστόσο του ζητήματος παραμένει μία, ότι δηλαδή οι εκποιήσεις αποτελούν επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης και κυρίως σε επίπεδο Βουλής, ενώ οι λόγοι ποικίλουν αναλόγως της περιόδου. Για παράδειγμα στο παρελθόν γινόταν λόγος για
κίνδυνο μαζικών εκποιήσεων, στη συνέχεια αναπτύχθηκε ρητορικής περί υπερβολικών χρεώσεων και άδικου χειρισμού από πλευράς τραπεζών, ενώ η υγειονομική κρίση έβαλε και την πανδημία στο πλαίσιο των συζητήσεων. Από την πλευρά τους οι τράπεζες με κάθε ευκαιρία τονίζουν ότι δεν προχωρούν σε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας με αξία κάτω από 350 χιλιάδες ευρώ.

Αυτοί είναι και οι λόγοι για τους οποίους κατά καιρούς συζητούνται κι άλλες προτάσεις πέραν του πλαισίου των εκποιήσεων, όπως ήταν η πρόταση για δημιουργία ειδικού δικαστηρίου το οποίο θα εξέταζε αποκλειστικά υποθέσεις τραπεζών-δανειοληπτών ή η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Γραφείου του Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Τι γίνεται σήμερα

Οι εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας αποτελούν την πιο πρόσφατη εξέλιξη στο ζήτημα των εκποιήσεων, αφού η Βουλή απέρριψε την αναπομπή του Προέδρου της Δημοκρατίας και πλέον το ενδιαφέρον στρέφεται στο κατά πόσον η κυβέρνηση θα
επιλέξει να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, αφού όπως έχει διαμηνυθεί στη Βουλή από τη Νομική Υπηρεσία εντοπίζονται αντισυνταγματικές πρόνοιες στην πρόταση της Βουλής.

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση ετοιμάζει άλλο ένα σχέδιο το οποίο προσδοκά ότι θα περιορίσει τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και έχει να κάνει με τη μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (Asset Management
Company/ AMC) με βασικό σκοπό την προστασία της πρώτης κατοικίας ή και άλλων περιουσιακών στοιχείων χαμηλής οικονομικής δυνατότητας νοικοκυριών ή και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Παράλληλα, η Βουλή με τη σειρά της επεξεργάζεται διάφορες προτάσεις Νόμου τις οποίες θα συζητήσει σε επίπεδο Επιτροπής Οικονομικών όταν η Βουλή επαναλειτουργήσει μετά τις θερινές διακοπές.

Το σίγουρο είναι πως το θέμα των εκποιήσεων ήταν και παραμένει ένα από τα κεντρικά θέματα πολιτικής τριβής και οι κατά καιρούς χειρισμοί ήταν άστοχοι ή και άτοποι (υπενθυμίζεται πως τον Απρίλιο η πρόταση για αναστολή εκποιήσεων προστάτευε κατοικίες αξίας μισού εκατομμυρίου) αλλά και κάποιες φορές επικίνδυνοι για τα δημόσιαοικονομικά ή τις αξιολογήσεις των τραπεζών. Από την άλλη η Πολιτεία οφείλει πλέον να δώσει πειστικές απαντήσεις και να δημιουργήσει τέτοιους μηχανισμούς προστασίας ευάλωτων δανειοληπτών που αφενός θα προστατεύσουν και αφετέρου θα δώσουν τέλος στις επαναλαμβανόμενες συζητήσεις για το πλαίσιο των εκποιήσεων.