ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ BRIEF

Οι τελευταίες εβδομάδες οι οποίες σαφώς καθορίζονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τις συνεπακόλουθες κυρώσεις και αντικυρώσεις από τη Δύση και τη Ρωσία, μοιραία οδηγούν στα σενάρια, τις εκτιμήσεις και τους υπολογισμούς σε σχέση με τον δυνητικό αντίκτυπο της τρέχουσας πολεμικής κρίσης στην κυπριακή οικονομία. 

Οι δύο οικονομίες, δηλαδή της Κύπρου και της Ρωσίας έχουν δεσμούς εδώ και δεκαετίες πλέον, οι οποίοι κυρίως εκτείνονται στους τομείς των επαγγελματικών υπηρεσιών και του τουρισμού. Θα πρέπει πάντως, να σημειωθεί ότι ακόμη παραμένει δυσδιάκριτο το όριο των επιπτώσεων στον τομέα των υπηρεσιών, σε αντίθεση με τις πιο απλές εκτιμήσεις που μπορούν να γίνουν για τον τουρισμό. Για τον συγκεκριμένο κλάδο έχουν γίνει κάποιες αρχικές εκτιμήσεις αναφορικά με την έκταση του προβλήματος, οι οποίες μάλιστα έγιναν από αρμόδια πρόσωπα, τον Υπουργό Μεταφορών και τον Υφυπουργό Τουρισμού. Βεβαίως, οι τοποθετήσεις τους αφορούσαν τους αριθμούς που εξασφάλισε η Κύπρος ως αφίξεις κατά τα χρόνια πριν την πανδημία και το ενδεχόμενο μηδενικής καθόδου τουριστών από τη Ρωσία κατά τη φετινή χρονιά. 

Η Brief έχει ανατρέξει στους επίσημους αριθμούς όπως καταγράφονται από τη Στατιστική Υπηρεσία και παραθέτει ορισμένες βασικές παραμέτρους σε σχέση με τη ρωσική αγορά και τον τουρισμό. Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται τα στοιχεία που αφορούν στο σύνολο των τουριστικών αφίξεων κατά τη δεκαετία 2009 με 2019, δηλαδή μέχρι και το πλήρες έτος πριν την πανδημία. Ταυτόχρονα, παρατίθενται ξεχωριστά οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία, οι οποίες αποτελούν τους πλέον σημαντικούς αιμοδότες του κυπριακού τουρισμού. Τα ποσοστά πάνω από τις μπάρες της εκάστοτε χρονιάς αφορούν στο ποσοστό των ρωσικών αφίξεων έναντι του συνόλου.  

Ένας στους πέντε τουρίστες έρχεται από τη Ρωσία

Ο πιο πάνω πίνακας αποτυπώνει ξεκάθαρα τόσο την ανοδική πορεία της ρωσικής αγοράς κατά τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τις αφίξεις στην Κύπρο, όσο και τη σημαντικότητά της για τη χώρα μας. Περίπου ένας στους πέντε τουρίστες που φτάνει στην Κύπρο, αφικνείται από τη Ρωσία. 

Αόριστος ο χρόνος της απαγόρευσης πτήσεων 

Είναι σημαντική αλλά όχι η μόνη η ρωσική αγορά. Την ίδια ώρα, τα οικονομικά δεδομένα όπως δημιουργούνται φέτος στη Ρωσία λόγω των κυρώσεων που επιβάλλονται στη χώρα, της πτώσης του ρουβλιού και επομένως της αγοραστικής δύναμης των μέσων Ρώσων που αποτελούν και την κύρια αγορά του κυπριακού τουρισμού, θα ήταν έτσι κι αλλιώς δύσκολα. Όλα αυτά βέβαια, τίθενται σήμερα προς συζήτηση με δεδομένη την εν εξελίξει πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία, το απαγορευτικό πτήσεων και τις δραστικές οικονομικές κυρώσεις που η Δύση επέβαλε στη Μόσχα. Είναι πάντως, αβέβαιο κατά πόσον η απαγόρευση πτήσεων θα κρατήσει ορισμένες μέρες, εβδομάδες ή και σε ένα ακραίο σενάριο ακόμη και μήνες. Συνεπώς, οι υπολογισμοί που γίνονται σήμερα αφορούν το σενάριο της ολικής απώλειας της ρωσικής αγοράς. 

Την ίδια στιγμή, μετά από δύο ιδιαίτερα δύσκολες χρονιές για τον τουρισμό, αποδείχθηκε αφενός ότι η βοήθεια που ο τομέας έλαβε από το κράτος και τις τράπεζες παρείχαν ουσιαστική και στήριξη και αφετέρου για φέτος δεν υπολογιζόταν ότι οι αφίξεις θα μπορούσαν να προσεγγίσουν τους αριθμούς του  2017, του 2018 και του 2019. Συνεπώς, το 2022 θα είναι μια μεταβατική και σίγουρα μια δύσκολη χρονιά. Η αποκλιμάκωση της πανδημικής κρίσης και η διαφαινόμενη επιθυμία του κόσμου για ταξίδια και διακοπές εκτιμάται να ωθήσει τις αφίξεις στην Κύπρο. Παρόλα αυτά, η κανονικά δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση και για αυτήν ίσως να πρέπει πλέον να μιλάμε το 2023. 

Στο ερώτημα εάν το κενό της Ρωσίας μπορεί να καλυφθεί η απάντηση είναι σύνθετη αλλά και μάλλον αρνητική. Ο πόλεμος πραγματοποιείται σε μια περίοδο κατά την οποία υπό κανονικές συνθήκες γινόταν ο προγραμματισμός για το καλοκαίρι και τα τουριστικά πακέτα μέσω συμφωνιών διοργανωτών ταξιδίων, ξενοδόχων και αεροπορικών εταιρειών. Συνεπώς, χάνεται στην ουσία η σημαντική, προπαρασκευαστική περίοδος για το φετινό καλοκαίρι. Από την άλλη νέες αγορές δεν μπορούν να εντοπιστούν και να προσελκυσθούν για φέτος, οπότε η επιλογή αφορά την Ευρώπη και τουρισμό από κοντινές -σχετικά- χώρες.