• Κρατάει και η Exxon κλειδί για τις εξελίξεις στο κυπριακό 
• Δυο σενάρια χαρτογραφούν τις αντιδράσεις της Άγκυρας 
• Τι γίνεται με το Τερματικό αλλά και με τον EastMed 
• Ποια τα ενεργειακά πλάνα για το 2019

ΓΡΑΦΕΙ Ο 
Παναγιώτης Τσαγγάρης 
Twitter: @tsangarisp
Ενδιαφέρουσες δυναμικές αναπτύσσονται γύρω από τις δράσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και τις διεργασίες για το κυπριακό. Μια σχέση, η οποία μπορεί να παραμένει εκτός επίσημης ατζέντας σε συζητήσεις τόσο δημόσια όσο και στο τραπέζι των συνομιλιών (στο παρελθόν) αλλά πρόκειται για μια παράμετρο, η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει κατά το επόμενο σύντομο διάστημα. 

Συνομιλώντας με πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους, διακρίνεται η κοινή προσέγγιση ότι το Κεφάλαιο της Ενέργειας «διαδραματίζει ένα σημαντικότατο ρόλο στις εξελίξεις στο κυπριακό». Μάλιστα, αυτό προσεγγίζεται και στη βάση δυο συγκεκριμένων σεναρίων, τα οποία έχουν να κάνουν με τα αποτελέσματα εντοπισμού Φυσικού Αερίου εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, και σε πρώτη φάση με τα αποτελέσματα που αναμένεται να ανακοινώσει η ExxonMobil, υπό κανονικές προϋποθέσεις, εντός Φεβρουαρίου. 

Σενάριο πρώτον
Το πρώτο σενάριο θέλει την κατάσταση στα ενεργειακά να μην έχει κάποια βαρυσήμαντη εξέλιξη. Πρόκειται για σενάριο που θέλει τα αποτελέσματα που θα ανακοινωθούν από την ExxonMobil να κινούνται σε μέτρια επίπεδα αναφορικά με τις ποσότητες φυσικού αερίου. Τουτέστιν, δεν θα είναι οι ποσότητες τέτοιες που να δικαιολογούν άμεσο σχεδιασμό και υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου για κατασκευή Τερματικού Υγροποίησης στην περιοχή Βασιλικού. Κατά αυτό το σενάριο ο σχεδιασμός του ενεργειακού χάρτη θα παραμείνει ως έχει -τουλάχιστον για το εγγύς μέλλον. Ο οποίος σχεδιασμός αποτελείται από δύο βασικά σκέλη: Α/ Την κατασκευή αγωγού προς Τερματικού Αιγύπτου και Β/ την συνέχιση των ερευνών και μελετών ως προς αγωγό EastMed. 

Το σενάριο αυτό δίδει την ίδια ώρα και «χρόνο» στην Τουρκία ως προς το δικό της ρόλο στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής. Κατ’ επέκταση το κεφάλαιο της Ενέργειας δεν θα αποτελεί επείγον «ισχυρό κίνητρο» για την Άγκυρα, ώστε να προβεί στο άμεσο μέλλον σε θετικές κινήσεις αλλαγής στάσης ως προς τις διαχρονικές της αξιώσεις για το κυπριακό (που είναι η διατήρηση Εγγυήσεων και Στρατευμάτων στην μετά-λύση εποχή). 

>>> Αναλύσεις / Έρευνες Brief <<<

Εν ολίγοις, σε αυτό το Σενάριο, οι εκτιμήσεις -πολιτικών και διπλωματών- θέλουν την Τουρκία να συνεχίσει να συμπεριφέρεται στο κυπριακό όπως συμπεριφέρεται τα τελευταία χρόνια. Χωρίς ιδιαίτερη ανάγκη για εντυπωσιακές κινήσεις ώστε να βοηθήσει στο ξεμπλοκάρισμα της διαδικασίας με δυνατές προοπτικές επίλυσης του κυπριακού προβλήματος. 

Για να γίνει όμως πλήρως αντιληπτή η εικόνα, ας δούμε το 2ο Σενάριο. 

Σενάριο Δεύτερον 
Το δεύτερο σενάριο θέλει την ExxonMobil να ανακοινώνει τέτοιες ποσότητες που να δικαιολογούν την έναρξη διεργασιών για ασκήσεις επί χάρτου για κατασκευή Τερματικού υγροποίησης στην Κύπρο. 

Μια τέτοια εξέλιξη θα σηματοδοτεί την δημιουργία τετελεσμένων ως προς την διαχείριση των όποιων ποσοτήτων Φυσικού Αερίου εξευρεθούν στην Κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό το ενδεχόμενο είναι που θα σημάνει, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, «συναγερμό» στην Άγκυρα, αφού τετελεσμένα σε ενεργειακό επίπεδο που θα αφήνουν εκτός την ίδια, αποτελούν πάντοτε «υψηλή προτεραιότητα». 

Σε αυτά τα πλαίσια της «υψηλής προτεραιότητας», η Άγκυρα αναμένεται να κινηθεί με τη μορφή του «κατ’ επείγοντος» στο θέμα του κυπριακού, εάν ανακοινωθούν ποσότητες τέτοιες που δημιουργούν σχεδιασμούς τετελεσμένων, ώστε να βρίσκεται και η ίδια -είτε ως Άγκυρα είτε ως Τουρκοκυπριακή πλευρά- εντός αυτών των σχεδιασμών για την εκμετάλλευση του Φυσικού Αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. 

Αυτό βεβαίως δεν συνεπάγεται ότι η Άγκυρα, σε μια τέτοια περίπτωση, ενώ μεν θα προβεί σε κινήσεις στο κυπριακό ότι θα προβεί και σε υποχωρήσεις ή τουλάχιστον στις υποχωρήσεις τις οποίες θέλει και επιθυμεί η Ελληνοκυπριακή πλευρά. 

>>> Ειδήσεις από Bloomberg <<<

Πάντως στην περίπτωση του δεύτερου σεναρίου, η κοινή εκτίμηση των ίδιων κύκλων, είναι πως θα υπάρξουν «ραγδαίες» εξελίξεις και σε επίπεδο κυπριακού, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα έχει «το πάνω χέρι» στις προϋποθέσεις που θέτει για επίλυση του κυπριακού (αποχώρηση τουρκικού στρατού και καμία εγγύηση από τρίτο κράτος πλην της ΕΕ). 

Αναφορές ΓΓ του ΟΗΕ 
Καθόλου άσχετες με τα πιο πάνω δεν είναι ούτε και οι αναφορές του ΓΓ του ΟΗΕ στην έκθεση του για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, προσχέδιο της οποίας επιδόθηκε στα μέλη του Σ.Α. του Οργανισμού την περασμένη Παρασκευή (11/1).

Ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρει μεταξύ άλλων πως «σε αυτό το πλαίσιο, επαναλαμβάνω ότι οι φυσικοί πόροι που βρίσκονται εντός και γύρω από την Κύπρο πρέπει να ωφελήσουν τις δύο κοινότητες και πρέπει να αποτελέσουν ισχυρό κίνητρο για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύση στο κυπριακό πρόβλημα». Παράλληλα σημειώνει πως «με τις συνεχιζόμενες διερευνητικές δραστηριότητες γεώτρησης εκτός των ακτών της Κύπρου, παραμένει ο κίνδυνος περαιτέρω εντάσεων σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες».

Προσθέτει δε πως «κατά την περίοδο που καλύπτει η έκθεση, παρατηρήθηκε συγκέντρωση διαφόρων εθνικών και κοινών ναυτικών και στρατιωτικών δυνάμεων, ασκήσεων έρευνας και διάσωσης και άλλων, στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και (της περιοχής) γύρω από την Κύπρο. Όπως δείχνουν οι πρόσφατες εξελίξεις, οι φυσικοί πόροι, ιδιαίτερα οι υδρογονάνθρακες, παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, οι διερευνητικές δραστηριότητες γεώτρησης γύρω από την Κύπρο συνέχισαν να αποτελούν πηγή χαμηλής έντασης».

Πως προχωρά το πλάνο της Ενέργειας
Αυτή την στιγμή, ως γνωστό, διεξάγεται η δεύτερη ερευνητική γεώτρηση της κοινοπραξίας ExxonMobil και Qatar Petroleum, στο Τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στη γεώτρηση «Delphyne-1» και το πλοίο – γεωτρύπανο «Stena Icemax» έχει μεταβεί πλέον στον δεύτερο στόχο, στη γεώτρηση «Glaucus-1».

Επιπρόσθετα, 4 ερευνητικές γεωτρήσεις στα αδειοδοτημένα τους Τεμάχια θα αρχίσουν εντός του 2019 και οι εταιρείες Total και Eni, με την κοινοπραξία μάλιστα να προγραμματίζει και επιβεβαιωτική γεώτρηση για να εκτιμηθεί με ακρίβεια η ποσότητα του φυσικού αερίου της ανακάλυψης «Calypso».

Αναμένεται παράλληλα να υπάρξουν και καθοριστικές εξελίξεις και σε άλλα μέτωπα, όπως της εξέτασης της αίτησης των Total και Eni για χορήγηση Άδειας Έρευνας Υδρογονανθράκων στο Τεμάχιο 7, με την τελική απόφαση να λαμβάνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο εντός του πρώτου εξαμήνου του 2019. 

Επιπλέον, εντός του 2019 αναμένονται εξελίξεις και σ’ ό,τι αφορά στην εμπορική εκμετάλλευση του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Αφροδίτη», με απώτερο στόχο τις πρώτες εξαγωγές αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην ευρωπαϊκή αγορά.