• Αυξημένοι οι κίνδυνοι από το ιδιωτικό και δημόσιο χρέος και το μέγεθος των ΜΕΔ

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Από νέο crash test περνά και πάλι η κυπριακή οικονομία, μετά τα νέα μέτρα που αποφασίστηκαν για αναχαίτιση των κρουσμάτων του COVID – 19, με απροσδιόριστες επιπτώσεις. Ακόμη και τα πιο δυσμενή σενάρια που ετοιμάστηκαν από οικονομικά επιτελεία για ένα νέο κύμα κορωνοϊού, δεν ήταν σε θέση να προδιαγράψουν αυτό που συμβαίνει τώρα, ούτε και αυτό που έρχεται στην οικονομία κατά το 2021. 

Όλα θα εξαρτηθούν από τους πιο κάτω παράγοντες, οι οποίοι θα καθορίσουν πώς θα κινηθεί η οικονομία και στην Κύπρο το 2021:

• Πρώτο, από τη διάρκεια των μέτρων (αν τα σημερινά μέτρα θα είναι τα τελευταία ή θα χρειαστούν και άλλα πρόσθετα μέτρα).
• Δεύτερο, από τις θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις που θα έχουν στην επιδημιολογική εικόνα και γενικότερα στην υγειονομική κρίση.
• Τρίτο, από τις επιπτώσεις που θα δεχθούν οι κλάδοι που εξαναγκάστηκαν να τερματίσουν τις εργασίες τους.

Επίσης, το μεγάλο ζητούμενο το οποίο θα καθορίσει και την περαιτέρω πορεία τούς αμέσως επόμενους μήνες αλλά και ολόκληρη τη χρονιά, είναι εάν η Κύπρος καταφέρει να τιθασεύσει τον «αόρατο εχθρό» και παραμείνει σε καλή επιδημιολογική θέση ώστε να ανοίξει η οικονομία της στον τουρισμό. 

Χαμένη χρονιά
Σε περίπτωση που δεν γίνει η κατάλληλη διαχείριση της κατάστασης, εκτιμάται ότι και το 2021 θα είναι μια χαμένη χρονιά για τον τουρισμό με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, στον τραπεζικό τομέα και σε όλους τους τομείς που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται με τον τουρισμό.

Όπως και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου αποσαφηνίζει, «η απρόβλεπτη πορεία της πανδημίας, ο αβέβαιος ακόμα χρόνος εξάλειψής της από τους εμβολιασμούς, το σημαντικό φορτίο ιδιωτικού και δημόσιου χρέους της χώρας, καθώς και το μέγεθος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (υφιστάμενων και νέων), αποτελούν καθοδικούς κίνδυνους στις προοπτικές της οικονομίας». 

Τα πιο πάνω δεδομένα καθορίζουν και προδιαγράφουν:

• Την πορεία του ΑΕΠ της κυπριακής οικονομίας. 
• Την αγορά εργασίας και την πορεία της ανεργίας η οποία αναμένεται να κινηθεί ανοδικά ανάλογα και με τη διάρκεια στήριξης των μέτρων για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις που θα βρίσκονται σε υποχρεωτική αναστολή. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Αβεβαιότητα και στα τραπεζικά
Η γενικότερη αβεβαιότητα και το δεύτερο κύμα έξαρσης της πανδημίας επηρεάζει αρνητικά και τις νέες χορηγήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων στην πραγματική οικονομία, καθώς και τη διαχείριση των παλαιών και των νέων μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν οι τράπεζες. 
Μια πιθανότητα, σε πρώτη φάση, είναι ο αυξημένος αριθμός αναδιαρθρώσεων μετά τη λήξη του μορατόριουμ, με επιπτώσεις στα επιχειρηματικά πλάνα των τραπεζών και στη βελτίωση της κερδοφορίας τους.

Να σημειωθεί ότι, όπως κατ’ επανάληψη τονίζεται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, τα τραπεζικά ιδρύματα διατηρούν επαρκή αποθέματα ρευστότητας και οι κεφαλαιακοί τους δείκτες βρίσκονται πέραν των ελάχιστα απαιτούμενων.

Πηγές του Υπουργείου Οικονομικών δήλωναν στη Brief ότι «μέχρι τώρα πετύχαμε να διαχειριστούμε, όσο καλύτερα μπορούσαμε τις σοβαρές οικονομικές συνέπειες λόγω των μέτρων που λήφθηκαν έγκαιρα κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Από τώρα και στο εξής τα όποια μέτρα, εκτός του ότι θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, θα πρέπει να υπολογίζουν τις μακροοικονομικές ανισορροπίες και να μην δημιουργούν πρόσθετο βάρος και αυξημένα προβλήματα στα δημόσια οικονομικά και στις τράπεζες». 

Επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τόσο το Υπουργείο Οικονομικών, όσο και η ΚΤΚ και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο εκφράζουν φόβους για πιθανή επιδείνωση του μακροοικονομικού σκηνικού, αύξηση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, και γενικότερες επιπτώσεις από τον τερματισμό του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ).

Κίνδυνοι για τα δημοσιονομικά
Μέχρι τώρα η Κύπρος και τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε. έστησαν οχυρά προστασίας με τη Γενική Ρήτρα Διαφυγής που τους επιτρέπει την προσωρινή απόκλιση από τους αριθμητικούς δημοσιονομικούς κανόνες ώστε να επιτύχουν καλύτερη διαχείριση της κρίσης. Ωστόσο αυξάνονται οι φόβοι ότι, σε περίπτωση που η ρήτρα αυτή καταργηθεί, καθώς είναι προσωρινή, τα δημόσια οικονομικά θα αντιμετωπίσουν αυξημένους κινδύνους. 

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Κατ’ επανάληψη έχει επισημανθεί ότι η τριετία θα είναι μια πολύ απρόβλεπτη και επικίνδυνη περίοδος καθώς δεν υπάρχουν ασφαλείς προβλέψεις για την εξέλιξη της πανδημίας του COVID-19, για τον χρόνο και τον βαθμό αντιμετώπισής της και τη συμπεριφορά των καταναλωτών σε σχέση με τις καταναλωτικές συνήθειές τους και τις αγοραστικές τους επιλογές. 

Πληροφορίες μας αναφέρουν πως τα νέα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων λαμβάνονται στη βάση ότι καλύπτονται μόνο βιώσιμες δραστηριότητες που αντιμετωπίζουν προσωρινά προβλήματα ρευστότητας και νοικοκυριά τα οποία έχουν απόλυτη ανάγκη. Επίσης καταβάλλονται προσπάθειες ώστε το κράτος να διατηρήσει ένα μαξιλαράκι – αποθεματικό (εξαιρετικά δύσκολο σε αυτή τη φάση της πανδημίας όπου το κράτος μετρά και το τελευταίο του ευρώ) ενώ κατά τον καταρτισμό τους λήφθηκε υπόψη η προοπτική για μη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και μηδενισμό των πλεονασμάτων του.