ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ ανέρχονται οι απώλειες στα κρατικά ταμεία από την επιλογή μεγάλης μερίδας καταναλωτών να προμηθεύονται προϊόντα από τα κατεχόμενα. Το πρόβλημα φαίνεται να εστιάζεται κυρίως στα τσιγάρα και στα καύσιμα, ωστόσο αρκετοί επιλέγουν να αγοράζουν και άλλα προϊόντα από τα κατεχόμενα. Η αύξηση του πληθωρισμού με συνεπακόλουθο τα φαινόμενα ακρίβειας που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα, σε συνδυασμό με την ισοτιμία ευρώ – τουρκικής λίρας φαίνεται να είναι οι κύριοι λόγοι που οδηγούν τους ε/κ καταναλωτές στα κατεχόμενα.

Αναλυτικότερα, ενδεικτικά είναι ορισμένα στοιχεία που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Συγκεκριμένα, μόνο την εβδομάδα 28/5/2022 – 4/6/2022 οι διελεύσεις οχημάτων στα κατεχόμενα αυξήθηκαν από 2.368 (28/5) σε 3.284 (4/6), έχοντας μεσολαβήσει την προηγούμενη μέρα (3/6/2022) η αύξηση της τιμής βενζίνης. 

Ένα επιπρόσθετο στοιχείο, είναι τα πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας για τις συνολικές πωλήσεις πετρελαιοειδών τον Ιούνιο του 2022, όπου παρά την αυξημένη ροή τουριστών που καταγράφεται και από την αύξηση στις πωλήσεις καυσίμων για αεροπλάνα και πλοία, στο πετρέλαιο κίνησης και στη βενζίνη υπάρχει μείωση (-10,4% και -5,9% αντίστοιχα), ενώ οι πωλήσεις από πρατήρια πετρελαιοειδών παρουσίασαν επίσης μείωση 6,8% σε σχέση με πέρσι. Παράγοντες της αγοράς θεωρούν πως τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά της αυξημένης ροής για αγορά καυσίμων από τα κατεχόμενα.

Μιλώντας στην brief, ο εκπρόσωπος Τύπου του παγκύπριου συνδέσμου πρατηριούχων Χριστόδουλος Χριστοδούλου έκανε λόγο για απώλεια του 30% των καυσίμων των πρατηρίων σε Λευκωσία και ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου εξαιτίας του γεγονότος ότι αρκετοί προμηθεύονται καύσιμα από τα κατεχόμενα. Παράλληλα, αν και δεν ήταν σε θέση να αναφέρει ακριβές ποσό, τόνισε ότι και το κράτος χάνει αρκετά εκατομμύρια το χρόνο εξαιτίας του συγκεκριμένου γεγονότος.

Ο κ. Χριστοδούλου ανέφερε ακόμη ότι ο σύνδεσμος προτίθεται να αποταθεί στις Βρυξέλλες και να ζητήσει όπως εφαρμοστεί σωστά ο κανονισμός της πράσινης γραμμής σε σχέση με τα καύσιμα. Θα ετοιμάσουμε και θα αποστείλουμε ένα μεγάλο φάκελο με τα επιχειρήματα μας και με τα σημεία που θέλουμε να τονίσουμε προς τις Βρυξέλλες με στόχο να σταματήσει αυτό το φαινόμενο, σημείωσε.

Δίνοντας και μια άλλη διάσταση στο όλο ζήτημα, ο κ. Χριστοδούλου σημείωσε ότι τα καύσιμα στα κατεχόμενα δεν είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών, με αποτέλεσμα όσοι γεμίζουν τα αυτοκίνητα τους από εκεί να ρυπαίνουν το περιβάλλον και να αναγκάζονται έτσι όλοι οι πολίτες να πληρώνουν μέσω της Δημοκρατίας, πρόστιμα για ρύπους που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σε ότι αφορά τώρα στα τσιγάρα, όπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα της KPMG για το παράνομο εμπόριο τσιγάρων, το 2021 το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων στην Κύπρο έφτασε το 14% στο σύνολο των πωλήσεων, σημειώνοντας αύξηση κατά 0,07 δις τεμάχια το 2021 ή 5,8%, που είναι μια από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη. Από αυτά, η μεγαλύτερη μερίδα λαθραίων τσιγάρων φαίνεται να προέρχεται από τα κατεχόμενα, όπου άλλωστε λόγω και της ισοτιμίας Τουρκικής Λίρας – Ευρώ, η διαφορά τιμής είναι μεγάλη. Ενδεικτικά, στις ελεύθερες περιοχές, οι τιμές των τσιγάρων κυμαίνονται στα €3,8 - €5, ενώ στα κατεχόμενα οι καταναλωτές μπορούν να τα αγοράσουν σε τιμές κάτω των €2 (€1 - €1,6).
Οι περισσότερες ποσότητες λαθραίων καπνικών προϊόντων εντοπίζονται σε περιοχές που γειτνιάζουν με τη νεκρή ζώνη (Λευκωσία και έπειτα Λάρνακα) και μειώνονται όσο απομακρυνόμαστε από αυτήν (Λεμεσός-Πάφος, κάτω από τον παγκύπριο μέσο όρο). Λόγω της αυξανόμενης ροής πολιτών προς τα κατεχόμενα για αγορές, το κράτος χάνει κάθε χρόνο σημαντικά έσοδα από φόρους. Ενδεικτικά, από τα καπνικά προϊόντα (όπου το 75% της τελικής τιμής στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι φόροι) μόνο το 2021 χάθηκαν 24 εκατ. ευρώ για τα κρατικά ταμεία (πηγή: KPMG). 

Πηγές της αγοράς επισημαίνουν ότι οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι στα οδοφράγματα δεν επαρκούν, καθώς όλο και περισσότερο τα καπνικά προϊόντα διοχετεύονται στις ελεύθερες περιοχές από αφύλαχτα σημεία της νεκρής ζώνης, κάτι που εξηγεί και τα υψηλότερα ποσοστά λαθραίων στις περιοχές που γειτνιάζουν με τα κατεχόμενα. Οι ίδιες πηγές τονίζουν επίσης ότι οι ποινές δεν είναι αποτρεπτικές, αφού, ακόμα και όταν εντοπίζεται άτομο να έχει στην κατοχή του μεγάλη ποσότητα αδασμαλόγητων/λαθραίων καπνικών προϊόντων, επιβάλλεται πρόστιμο που δεν είναι ανάλογο της ζημιάς που προκαλείται.