Στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Κυβέρνηση καθώς και στο τι πρέπει να γίνει με το συνταξιοδοτικό και με τους ξένους επενδυτές, αλλά και με το τι κρατά προς τα κάτω τις τιμές ακινήτων, επεξήγησε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, Δημήτρης Γεωργιάδης μιλώντας στη Business Hour by Brief.

>>> Δείτε εδώ όλες τις εκπομπές του Business Hour by Brief <<<

Αναφορικά με τις τιμές των ακινήτων ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε πως αυτές θα κρατηθούν προς τα κάτω, λόγω του μεγάλου αριθμού μη εξυπηρετούμενων, κάτι που έχει οδηγήσει πολλά ακίνητα στις τράπεζες και έχει ως αποτέλεσμα μια αυξημένη προσφορά σε σχέση με τη ζήτηση. 

Όπως επεξήγησε, οι τιμές των ακινήτων θα κινηθούν ανοδικά όταν δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και αυξηθούν τα εισοδήματα των πολιτών. 

Σχετικά με το συνταξιοδοτικό και την αναλογιστική προσαρμογή του 12% στην πρόωρη συνταξιοδότηση αλλά και κατά πόσον μπορεί να καταργηθεί, ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε πως αυτό το 12% δεν είναι τιμωρία, επεξηγώντας πως αν δοθεί πίσω αυτό το 12% τότε κάποιοι θα πάρουν επιπρόσθετα χρήματα. 

Όσον αφορά στην περίπτωση που το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων καταστεί μη βιώσιμο ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε πως ό,τι και να γίνει κανείς πολίτης δεν πρόκειται να μείνει χωρίς σύνταξη, καθώς εκεί θα υπάρξει κυβερνητική παρέμβαση, ωστόσο το κόστος θα το καταβάλουν αυτοί που θα εργάζονται την συγκεκριμένη περίοδο. 

Διαβάστε αναλυτικά όσα ανέφερε o κ. Γεωργιάδης: 
 

-Ποιος είναι ο ρόλος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου;

Βασικά, μετά την κρίση του 2007 και του 2008, οι πολιτικοί αρχηγοί στην ΕΕ αναζήτησαν τρόπους για έλεγχο όλης της κρατικής μηχανής ούτως ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος ή να δημιουργηθούν μηχανισμοί οι οποίοι σε περίπτωση που πραγματοποιηθούν τα λάθη, θα αντιμετωπίζονται οι κρίσεις πιο εύκολα.
Νομοθεσίες και εποπτικοί μηχανισμοί είχαν αλλάξει, για τις τράπεζες για παράδειγμα, είχαν αλλάξει κάποιοι δημοσιονομικοί κανόνες και ένας από τους θεσμούς που δημιουργήθηκε σε όλη την Ευρώπη είναι τα δημοσιονομικά Συμβούλια.

Στόχος των δημοσιονομικών Συμβουλίων είναι να κοιτάζουν σφαιρικά και μακροχρόνια τον προϋπολογισμό.
Δεν θα ασχοληθούμε εμείς με το αν θα γίνει μια κακή διαχείριση στην κυβέρνηση. Υπάρχουν άλλοι θεσμοί για να το ελέγξουν αυτό, ο γενικός ελεγκτής για παράδειγμα.

Εμείς θα κοιτάζουμε τον συνολικό προϋπολογισμό και αν θα είμαστε σε θέση να εξυπηρετούμε το δημόσιο χρέος. Στο παρόν στάδιο δεν έχουμε ουσιαστικές εξουσίες επειδή είμαστε καινούργιος θεσμός και είναι και δύσκολο για τους πολιτικούς να δεχτούν να φύγει πολλή δύναμη από τα χέρια τους και να καταλήξει σε τεχνοκρατικά σώματα. Οπόταν είναι σε μια διαδικασία εξέλιξης, μεταβάλλονται οι όροι εντολής μας.

-Ποια θεωρείται τη σημαντικότερη παρέμβαση ως Συμβούλιο η οποία απέτρεψε τον εκτροχιασμό των Δημόσιων Οικονομικών;

Είναι πολύ δύσκολο να πούμε ότι το α ή το β έγινε από το Δημοσιονομικό Συμβουλίου γιατί όπως είπαμε δεν έχουμε εκτελεστική εξουσία. Αυτό που κάνουμε εμείς είναι να επηρεάζουμε την κοινή γνώμη, δίνουμε τεχνοκρατικά και ανεξάρτητα στοιχεία σε όλο τον κόσμο και στην αντιπολίτευση, οπόταν με αυτό τον τρόπο ασκείται μια πίεση στους πολιτικούς για να προχωρήσουν στην λήψη κάποιων μέτρων.

Να σας δώσω ένα απλό παράδειγμα, από την ημέρα σύστασης μας πιέζουμε για την ανάγκη μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Κύπρο. Τονίζουμε την χαμηλή αποταμίευση που υπάρχει από τα κυπριακά νοικοκυριά και συνεχώς αναδεικνύουμε τους κινδύνους με αριθμούς και στοιχεία. Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια στην κυβέρνηση και από τα κόμματα να μεταρρυθμιστεί αυτός ο τομές καθώς όλα τα κόμματα έχουν αναγνωρίσει αυτό το πρόβλημα. Αυτή τώρα η προσπάθεια έγινε μόνο επειδή το είπε το Δημοσιονομικό Συμβούλιο; Σίγουρα όχι. Τις ίδιες ανησυχίες έχει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών οπόταν είναι μια συλλογική προσπάθεια. Βοηθούμε στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης για να προχωρήσουν αυτές οι μεταρρυθμίσεις.

Σε αυτά τα πλαίσια λειτουργούμε και η ερώτηση που κάνατε είναι πάρα πολύ εύστοχη διότι είναι ένα από τα προβλήματα που συζητάμε μεταξύ μας τα Δημοσιονομικά Συμβούλια σε όλη την ΕΕ. Το πόσο αποτελεσματικοί μπορούμε να είμαστε και πως μπορεί να μετρηθεί αυτό.

Ήδη ως Δημοσιονομικό Συμβούλιο της Κύπρου, είμαστε σε μια ομάδα εργασίας που προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα μοντέλο που θα κάνει κάποια σύγκριση και μεταξύ των δημοσιονομικών Συμβουλίων θα μεταφέρει πρακτικές και εμπειρίες από το ένα δημοσιονομικό συμβούλιο στο άλλο, το πως πρέπει να συμπεριφέρεται, τι τύπου εκθέσεις θα πρέπει να χρησιμοποιεί και όλα αυτά για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί. Έχουμε όμως πολλή δρόμο για να διανύσουμε.

- Να περάσουμε στην πανδημία και ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που έπρεπε να αντιμετωπίσουν τα δημοσιονομικά συμβούλια και ποιο είναι το πιο μακροπρόθεσμο σχέδιο με βάσει της εκτιμήσεις σας;

Όπως και σε κάθε κρίση είναι ο κίνδυνος της αβεβαιότητας. Δηλαδή δεν ξέρεις αν θα αντιμετωπιστεί η κρίση, αν θα υπάρξει νέα μετάλλαξη, αν θα αναγκαστούν οι χώρες να κλείσουν ξανά τις οικονομίες οτυς ή να λάβουν άλλα επιπρόσθετα μέτρα. Βλέποντας και το προηγούμενο σας ρεπορτάζ, αντιλαμβάνεστε ότι η τουριστική βιομηχανία της Κύπρου ζει μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας όπως και όλοι μας. Αν δεν καταφέρουμε και έρθουν και μερικοί τουρίστες φέτος στο δεύτερο εξάμηνο θα αυξηθεί το πρόβλημα. Φυσικά στην κυβέρνηση υπάρχουν αποθεματικά για να μας βοηθήσουν, αν δεν κάνω λάθος τουλάχιστον μέχρι του χρόνου τον Μάιο και μιλάμε δεδομένου ότι δεν θα παρθούν άλλα μέτρα ή θα υπάρξουν άλλες παρεμβάσεις. Οπόταν αυτή είναι η αβεβαιότητα. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την κυβέρνηση είναι πως θα χειριστεί αυτό το αποθεματικό.

Και αυτό που τονίζουμε εμείς ως δημοσιονομικό Συμβούλιο είναι ότι όσο περνά ο καιρός τα μέτρα πρέπει να γίνονται όλο και πιο στοχευμένα. Αντιλαμβάνομαι ότι στην αρχή της κρίσης έπρεπε να γίνει μια άμεση αντίδραση, δεν υπήρχε χρόνος και τρόπος να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί που θα επέτρεπαν σε κάποιον να στοχεύσει σε αυτά τα μέτρα διότι ήταν το επείγον. Έπρεπε να δοθούν χρήματα αμέσως. Όσο όμως περνά ο χρόνος γνωρίζουμε περισσότερα για το πρόβλημα, έχουμε περισσότερο χρόνο στη διάθεση μας, οπόταν πρέπει να είναι στοχευμένα.

Το δεύτερο που πρέπει να γίνει είναι ότι επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι πλέον βιώσιμες και αρκετές από αυτές μπορεί να μην ήταν καν πριν την κρίση, δεν πρέπει να στηριχθούν. Πρώτα ρίχνει λεφτά σε μια μαύρη τρύπα και στερείς χρήματα που θα μπορούσες να δώσεις σε άλλες επιχειρήσεις και νοικοκυριά τα οποία θα έσωζες και το δεύτερο είναι ότι κρατώντας αυτές τις επιχειρήσεις εν ζωή δημιουργείς ένα ανεπιθύμητο – δεν θα έλεγα αθέμιτο- ανταγωνισμό τις τις υγιείς επιχειρήσεις. Δηλαδή επιδοτείς το πρόβλημα στις υγιείς επιχειρήσεις σου. Γι’ αυτό πρέπει όσο περνά ο χρόνος και βλέπουμε να υπάρχει η αβεβαιότητα, πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί.

-Το συνταξιοδοτικό ζήτημα – Γνωρίζουμε ότι η συνταξιοδοτική ηλικία αναμένεται να αυξηθεί ενώ αρκετοί κάνουν λόγο για απαλοιφή του 12% πέναλτι στην πρόωρη συνταξιοδότηση, είναι κάτι που μπορεί να γίνει ή αν γίνει κάτω από ποιες προϋποθέσεις;

Θα απέφευγα πρώτα από όλα να χρησιμοποιώ την λέξη πέναλτι και τιμωρία. Κανένας δεν θέλει να τιμωρήσει κανένα υπάλληλο ή πολίτη. Αυτό που γίνεται είναι μια αναλογιστική μελέτη, η οποία λέει για παράδειγμα, ο Δημήτρης Γεωργιάδης, συνεισφέρει στο συγκεκριμένο ταμείο ένα α’ ποσό και βάσει αυτού που έχει συνεισφέρει, θα πάρει αυτό το ωφέλημα. Αυτό γίνεται μια επιστημονική μελέτη από τους αναλογιστές και αυτοί το καθορίζουν. Κάποιοι συμπολίτες μας επέλεξαν να εργαστούν περισσότερο ή να συνεισφέρουν λιγότερο και να πάρουν σύνταξη για περισσότερα χρόνια. Αυτό που θα γίνει είναι ότι θα έχουν μικρότερο ποσό, να μοιραστεί σε λιγότερα χρόνια, άρα θα πάρουν μικρότερο ποσό. Δεν είναι τιμωρία είναι επιλογή δική τους. Αυτό γίνεται άρα όταν κάποιος πει θα πάω να δώσω πίσω αυτό το 12% σε αυτούς σημαίνει ότι τους δίνουμε επιπρόσθετα λεφτά. Δεν είναι τιμωρία, τους χαρίζουμε περισσότερα λεφτά. Επίσης να λάβει κάποιος υπόψη του ότι για χρόνια το ταμείο των κοινωνικών ασφαλίσεων ήταν ελλειμματικό , γι αυτό και συμφώνησαν όλοι ότι πρέπει να αυξηθούν οι εισφορές μας. Αυτοί που βγαίνουν τώρα σε σύνταξη, οι αυξημένες συνεισφορές τους είναι για πολύ περιορισμένο διάστημα. Δηλαδή αυτοί που είχαν και το μεγαλύτερο έλλειμμα, θα πάρουν ακόμη περισσότερα λεφτά. Από μόνο του αυτό σίγουρα δεν μπορεί να καταστρέψει τα δημόσια οικονομικά αλλά δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο.

Να κάνω μια αναφορά, ένας οργανισμός οικονομολόγων στη Γερμανία ο IFO, κάλεσε την κυβέρνηση της χώρας με ανακοίνωση να σταματήσει να δίνει επιπρόσθετα συνταξιοδοτικά ωφελήματα στους υπαλλήλους τους διότι μακροπρόθεσμα αυτό θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στα δημόσια οικονομικά και μιλάμε για μια χώρα της οποίας το ποσοστό αποταμίευσης είναι 1,5-2 φορές περισσότερα από την Κύπρο και ένας λαός ο οποίος είναι πολύ πιο συντηρητικό από εμάς. Ο λαός της Γερμανίας, έχει φτάσει το επίπεδο γήρανσης του πληθυσμού, ενώ στην περίπτωση της Κύπρου, ο πληθυσμός μας είναι πολύ πιο νεανικός και αργά η γρήγορα θα φτάσουμε την ηλικιακή ωρίμανση και ήδη το βλέπουμε, χαμηλή γεννητικότητα, αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, άρα το πρόβλημα και η πρόκληση που έχουμε εμείς είναι ακόμη μεγαλύτερο και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με αυτές τις μετρήσεις. Πρέπει να βλέπουμε τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που έχουμε στα οικονομικά και για τις επόμενες γενιές. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι στο τέλος τα παιδιά μας θα δουλεύουν, θα συνεισφέρουν περισσότερο και θα παίρνουν πολύ μικρότερη σύνταξη για τί θα πρέπει να καλύψουν τα κενά που η δική μας γενιά πρέπει να καλύψει πίσω.

-Το σενάριο ότι κάποιοι θα μείνουν χωρίς σύνταξη, επειδή το ταμείο δεν θα είναι βιώσιμο ίσως και να μην ευσταθεί;

Λοιτάν κοιτάξτε, δεν μπορεί να μείνει κάποιος χωρίς σύνταξη, και καμία δημοκρατική χώρα δεν θα αφήσει τους συνταξιούχος και ηλικιωμένους του εκτεθειμένους να ζει στη μιζέρια, θα γίνει επανάσταση. Αυτό που θα γίνει αναπόφευκτα είναι η κυβερνητική παρέμβαση και το κόστος θα το καταβάλουν αυτοί που εργάζονται τη συγκεκριμένη περίοδο, δηλαδή τα παιδιά μας. Θέλουμε να προσθέσουμε επιπλέον βάρος στα παιδιά μας; Αυτή είναι η ερώτηση που πρέπει να απαντήσουμε.

-Το θέμα ακινήτων; Οι επιπτώσεις στις τιμές των ακινήτων και κατά πόσο επηρεάστηκαν και τι τιμές αναμένεται να δούμε.

Δυστυχώς δεν έχουμε ούτε τις τεχνοκρατικές γνώσεις να πούμε για αυτό το θέμα αλλά είναι κάποια γενικά σχόλια που όλοι μπορούν να κάνουν. Αναπόφευκτα λόγω του μεγάλου αριθμού μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων που υπάρχουν, που έχουν οδηγήσει αρκετά ακίνητα στις τράπεζες, θα υπάρξει μια αυξημένη προσφορά η οποία θα πιέζει και θα κρατά τις τιμές των ακινήτων προς τα κάτω. Ενδεχομένως κάποιες διορθώσεις να είναι απαραίτητες, διότι στις καλές περιόδους βλέπουμε να ανθίζει ένα φαινόμενο κερδοσκοπίας, αν υπάρχει αυξημένη ζήτηση ακινήτων χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος γιατί αρκετοί συμπολίτες μας είχαν πολλές αποταμιεύσεις, όμως στο τέλος της ημέρας όλα έχουν να κάνουν με το κατά πόσο καλά πάει η δημόσια οικονομία.

Αν η οικονομία πετύχει τους ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που επιθυμούμε και αρχίσουν τα νοικοκυριά αν έχουν εισοδήματα τότε θα ακολουθήσουν και οι τιμές των ακινήτων. Δεν είναι η τιμή του ακινήτου που πρέπει να μας απασχολεί τη συγκεκριμένη στιγμή αλλά πως θα καταφέρουμε να αυξήσουμε τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα για το σύνολο των πολιτών. Αν το πετύχουμε αυτό τότε και οι τιμές ακινήτων θα κινηθούν ανοδικά.

- Ποιες είναι οι παθογένειες του κράτους που αποτρέπουν την κάθοδο ξένων επενδυτών στην Κύπρο; Μπορεί να γίνει κάτι για αυτό;

Σίγουρα μπορεί να γίνει κάτι και όλοι το γνωρίζουν αλλά δυστυχώς έχουμε οργανωμένα σύνολα ή τομείς επαγγελματιών και επιχειρήσεων οι οποίοι έχουν συμφέροντα ακόμα και στο δημόσιο τομέα οι οποίοι αρνούνται να δουν αυτές τις αλλαγές.

Για παράδειγμα ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες που αποτρέπουν αποτρέπουν την κάθοδο ξένων επενδυτών στην Κύπρο, είναι το πάρα πολύ αργό σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Οι μεγάλες πολιτικές εταιρείες για να επενδύσουν σε μια χώρα θέλουν να ξέρουν ότι αν πάει κάτι στραβά θα μπορέσουν αν διεκδικήσουν αυτό που λέει το συμβούλιο τους. Δυστυχώς δεν το έχουμε αυτό στην Κύπρο και δεν αναγνωρίζουμε τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Επίσης η αχρείαστη γραφειοκρατία. Κάποιος για να εκδώσει μια άδεια, οικοδομής ή για να ξεκινήσει μια επιχείρηση πρέπει να περάσει από χρονοβόρες και μη ξεκάθαρες διαδικασίες, αποτρέποντας επενδυτές, επιχειρηματίες, να πάνε σε μια χώρα. Αυτούς που προσελκύεις σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αυτούς που ξέρουν να ελίσσονται σε αυτές τις καταστάσεις. Είναι σαν να δημιουργούμε αυτές τις καταστάσεις με στόχο να προστατεύουμε την οικονομία μας αλλά στο τέλος προσελκύουμε τους κακόπιστους επενδυτές και επιχειρηματίες.

Να δώσω και ένα παράδειγμα. Την Κυριακή ήμουν σε μια διαδικτυακή συζήτηση όπου ήταν ο κ. Μάριο Νάβα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ρώτησαν για το θέμα με της μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις και τις τιμές των ακινήτων στην Ιταλία και μας είπε ξεκάθαρα ότι η νομοθεσία στην Ιταλία είναι παντού η ίδια. Αυτό που διαφέρει είναι η ταχύτητα της απονομής δικαιοσύνης και μας έλεγε ότι στις περιοχές που το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είναι γρηγορότερο και αποτελεσματικότερο το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων λυνόταν πιο εύκολα γιατί αυτός που θα αγόραζε ακίνητο για να το πουλήσει μπορούσε να το κάνει γρηγορότερα και σε καλύτερη τιμή άρα και μεγαλύτερη η ζημιά στον δανειζόμενο.

Γιατί πουλώντας το ακίνητο πιο ακριβά σημαίνει διαγράφεις μεγαλύτερο ποσό του δανείου σου... ίσως του περισσέψει ένα ποσό. Είναι αυτά τα απλά πράγματα που αν δεν τα αντιληφθούμε δημιουργούν πρόβλημα στους εαυτούς μας.

Δείτε αναλυτικά όσα ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης στο Business Hour by Brief: