•    Οι εκτενείς αναφορές της Ερευνητικής Επιτροπής για τις ευθύνες του στα θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης και ΜΕΔ της ΣΚΤ
•    Η υποχρέωση της Μονάδας του να προστατεύσει την επένδυση του €1,675 δις του κράτους
•    Η μη αναγνώριση ευθυνών για λήψη διορθωτικών μέτρων, η απραξία και η κατάρρευση του ΣΠΤ

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Στην πολυσέλιδη έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος, ανάμεσα σε άλλους, βρίσκεται καταχωρημένο ένα όνομα που συνδέεται με όλα όσα οδήγησαν στην κατάρρευση και στο κλείσιμο του Συνεργατισμού. Το όνομά αυτού Διονύσης Διονυσίου, Οικονομικός Λειτουργός Α’ και προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης της συμμετοχής της Δημοκρατίας στη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα. Εκπροσωπώντας το Υπουργείο Οικονομικών, ο κ. Διονυσίου «είχε την υποχρέωση να προστατεύσει την τεράστια επένδυση του κράτους στο ΣΠΤ,  ύψους €1,675 δις, ως ο κύριος μέτοχος», σύμφωνα με τους όρους εντολής της Μονάδας του.

Την περασμένη βδομάδα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης (ΟΧΣ) ανακοίνωσε την επιλογή του κ. Διονυσίου στη θέση του νέου Γενικού Διευθυντή του Οργανισμού … επιβραβεύοντας το έργο που επιτέλεσε από την κεφαλαιοποίηση μέχρι την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Ως προβλεπόταν στη σχετική με τη σύσταση της Μονάδας Διαχείρισης νομοθεσία, η Μονάδα της οποίας ήταν επικεφαλής, είχε αυξημένες αρμοδιότητες όπως η αξιολόγηση και η παρακολούθηση της οικονομικής αξίας της συμμετοχής της Δημοκρατίας στον ΣΠΤ. Προς τούτο το Διοικητικό όργανο της ΣΚΤ θα έπρεπε να υποβάλλει στη Μονάδα, σε τριμηνιαία βάση, έκθεση προόδου σχετικά με τα Σχέδια Αναδιάρθρωσης.

Καμία αναφορά σε αδυναμίες
Με τη σειρά της η Μονάδα έπρεπε να υποβάλλει προς τον Υπουργό ετήσια έκθεση πεπραγμένων αναφορικά με τη διαχείριση. Για καλύτερη ενημέρωση, ο Προϊστάμενος της Μονάδας συμμετείχε ως παρατηρητής χωρίς δικαίωμα ψήφου στις συνεδρίες της Επιτροπείας της ΣΚΤ. 

Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, «μελετώντας όλες τις ετήσιες εκθέσεις για μια πενταετία της Μονάδας Διαχείρισης, η Ερευνητική Επιτροπή δεν εντόπισε σε καμία έκθεση μια ουσιαστική και εκτεταμένη αναφορά στις αδυναμίες και προβλήματα στην εταιρική διακυβέρνηση της ΣΚΤ. Οι αδυναμίες αυτές αναφέρονταν σε πολλές εκθέσεις των εποπτικών αρχών για τη ΣΚΤ, τις οποίες έπρεπε να γνωρίζει ο Προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης (On-Site Inspections, SREP, Thematic Reviews, Asset Quality Reviews). Διαπιστώνονται επίσης από διάφορα γεγονότα όπως οι πολλές παραιτήσεις μελών της Επιτροπείας και του πρώτου Γενικού Διευθυντή καθώς και ο προβληματικός τρόπος λειτουργίας της Επιτροπείας που ήταν εύκολο να εντοπισθεί από τον Προϊστάμενο της Μονάδας Διαχείρισης, ο οποίος παρακολουθούσε τις συνεδρίες του Διοικητικού Συμβουλίου».

Οι ευθύνες του Υπουργείου Οικονομικών και της Μονάδας

Η Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού στην έκθεσή της καταγράφει και τα εξής:

•    Στη συμφωνία Πλαισίου Συνεργασίας περιέχονται όροι που διέπουν τη σχέση μεταξύ της ΣΚΤ και Μονάδας Διαχείρισης (Υπουργείο Οικονομικών) που αφορούν, μεταξύ άλλων, θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Μονάδας είναι η παρακολούθηση και αξιολόγηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης. Ένα από τα κύρια συστατικά στοιχεία του Σχεδίου ήταν η αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης. 

•    Σε περίπτωση που η Μονάδα Διαχείρισης εντόπιζε σοβαρές αδυναμίες και αποκλίσεις από το ΣΑ, να διασφαλίζει την προώθηση διορθωτικών μέτρων σε συνεννόηση με τις εποπτικές αρχές. Τα διορθωτικά μέτρα μπορούσαν να καλύπτουν όλο το φάσμα των στρατηγικών περιλαμβανομένης της εταιρικής διακυβέρνησης (π.χ. σύνθεση και λειτουργία του Δ.Σ.). 

•    Ο Υπουργός Οικονομικών σε επιστολή του προς την κα. Ντανιέλ Νουί (πρόεδρο του Εποπτικού Συμβουλίου του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ), ημερομηνίας 27/10/2015, δηλώνει ότι η εταιρική διακυβέρνηση στη ΣΚΤ πρέπει να αναβαθμιστεί. Προσθέτει ότι το Υπουργείο Οικονομικών, ενεργώντας υπό την ιδιότητά του ως μέτοχος, προχωρεί στην ανανέωση της Επιτροπείας της ΣΚΤ. Αναφέρεται επίσης σε αλλαγές στην Εκτελεστική Διεύθυνση της Τράπεζας. Προφανώς ο Υπουργός αναφερόταν στην παύση, από τον ίδιο, δύο μελών της Επιτροπείας (για την οποία εγείρονται σοβαρά ερωτηματικά) και στην αλλαγή της Διεύθυνσης λόγω παραίτησης του Μ. Κληρίδη. Αυτά ο Υπουργός τα αναφέρει ως θετικές εξελίξεις! 

«Πέραν από τις ευθύνες του Υπουργείου για αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης ως διαγράφονται στα διάφορα έγγραφα, το Υπουργείο Οικονομικών είχε την υποχρέωση ως μέτοχος να προστατεύσει την τεράστια επένδυση του κράτους στο ΣΠΤ (€1,675 δις). Συνεπώς, έπρεπε να αξιολογεί την εταιρική διακυβέρνηση και εφ’ όσον διαπιστώνονταν αδυναμίες και προβλήματα να λαμβάνει διορθωτικά μέτρα, περιλαμβανομένης της αντικατάστασης μελών της Επιτροπείας κατά τις Γενικές Συνελεύσεις. Ας σημειωθεί ότι ανάλογη υπόδειξη έγινε προς τον Υπουργό Οικονομικών από τη Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας η οποία σε επιστολή της προς τον Υπουργό Οικονομικών, ημερομηνίας 26/6/2017, υποδεικνύει ότι η παρέμβαση των εποπτικών αρχών σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης είναι αναγκαία μόνο στις περιπτώσεις που το ανώτατο όργανο ενός πιστωτικού ιδρύματος, που είναι η Γενική Συνέλευση, αποτυγχάνει στο βασικό της αυτό ρόλο», καταγράφει η έκθεση.

Πλήρης αδιαφορία
Η Ερευνητική Επιτροπή διαπιστώνει επίσης «πλήρη αποστασιοποίηση του Υπουργείου Οικονομικών από τα δύο βασικότατα θέματα που κυριαρχούσαν στην εγκριθείσα από το Υπουργείο και τις εποπτικές αρχές στρατηγική της ΣΚΤ, δηλαδή την αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης και την αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΧ». «Η έκδηλη απουσία ουσιαστικού ενδιαφέροντος από τον μέτοχο συνέβαλε στην παρατεταμένη παρουσία των σοβαρών αδυναμιών στην εταιρική διακυβέρνηση και σαν αποτέλεσμα τη φτωχή διαχείριση των ΜΕΧ. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε καμία από τις ετήσιες εκθέσεις της Μονάδας Διαχείρισης δεν εντοπίσθηκε οποιαδήποτε αναφορά στα προβλήματα εταιρικής  διακυβέρνησης και η δικαιολογία του κ. Διονυσίου ενώπιόν μας ήταν ότι αυτά ήταν εχτός αρμοδιότητας της Μονάδας και του Υπουργείου Οικονομικών. Εξίσου αρνητικό ήταν και το γεγονός ότι το Υπουργείο Οικονομικών δεν αναγνώριζε δικές του ευθύνες, ως εκπρόσωπος του μεγαλομετόχου (ο οποίος υποστήριξε το ΣΚΤ με €1,675 δις), για λήψη διορθωτικών μέτρων σε σχέση με τους δύο κρίσιμους τομείς (εταιρική διακυβέρνηση και ΜΕΧ) παρουσιαζόμενο μέχρι το τέλος να αδιαφορεί πλήρως για τις εξελίξεις. Η εν λόγω απραξία οδήγησε στην τελική κατάρρευση του ΣΠΤ», επισημαίνεται στην έκθεση Αρέστη. 
Η έκθεση επικαλείται επίσης την κατάθεση της Διοικητού της ΚΤΚ ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ημερομηνίας 4/11/2018 σύμφωνα με την οποία: «Καταγράψαμε κάτω μια και δύο φορές, ίσως και περισσότερες, την αδυναμία των μελών του διοικητικού οργάνου και ο Υπουργός μας είπε “παραιτείστε τους εσείς”».