• Ο τρόπος εκλογής των μελών του διοικητικού οργάνου δεν διασφάλιζε την ποιοτική επάρκεια των μελών

• Οι πολιτικές που εφαρμόζονταν σε κάθε ΣΠΙ ήταν τουλάχιστον ανεπαρκείς μέχρι φτωχές

• Δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο η διαπλοκή μεταξύ στελεχών των ΣΠΙ και εξωτερικών εκτιμητών ακινήτων

Ξέφραγο αμπέλι, με φτωχή εταιρική διακυβέρνηση, μη ποιοτική επάρκεια των μελών της Επιτροπείας των ΣΠΙ, κομματοκρατία και μη αποτελεσματική διαχείριση των πιστωτικών κινδύνων ήταν τα κύρια συστατικά του Συνεργατισμού για δεκαετίες. 

Όπως συμπεραίνει η έκθεση για την κατάρρευση του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος, η οποία ενδιατρίβει και σε καίριας σημασίας ζητήματα πριν την ανακεφαλαιοποίησή του από το κράτος, «ο τρόπος εκλογής των μελών του διοικητικού οργάνου, δηλαδή των μελών της Επιτροπείας στα ΣΠΙ (ένα μέλος, μία ψήφος), δεν διασφάλιζε την ποιοτική επάρκεια των μελών για σκοπούς υγειούς διαχείρισης των  ιδρυμάτων. Αντίθετα, τα μέλη των Επιτροπειών των ΣΠΙ εκλέγονταν συνήθως με κομματικά κριτήρια και όχι με βάση την ικανότητα και καταλληλότητά τους για διαχείριση ενός πιστωτικού ιδρύματος».

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Επίσης, όπως τονίζεται στην έκθεση, «οι πολιτικές που υιοθετούνταν και εφαρμόζονταν σε κάθε ΣΠΙ ήταν τουλάχιστον ανεπαρκείς μέχρι φτωχές, για να διασφαλίζουν την πρόληψη ανάληψης υπερβολικά υψηλών κινδύνων». «Ακόμη», όπως αναφέρεται, «τα μικρά και μεσαίου μεγέθους ΣΠΙ δεν διέθεταν ανεξάρτητες μονάδες διαχείρισης κινδύνων ενώ οι ίδιες αδυναμίες χαρακτήριζαν και τις πολιτικές εσωτερικού ελέγχου και καταστολής ενεργειών που οδηγούσαν στην ανάληψη υπερβολικών κινδύνων». 

Όπως τονίζεται, «από τους ελέγχους που διενήργησε η Υπηρεσία Εποπτείας των ΣΠΙ (ΥΕΑΣΕ) πριν το 2013, καθώς και η Κεντρική Τράπεζα αμέσως μετά που ανέλαβε την εποπτεία των ΣΠΙ το 2013, διαφαίνεται ότι οι διαδικασίες δανειοδότησης από τα ΣΠΙ (μέχρι το 2013) χαρακτηρίζονταν από κακές τραπεζικές πρακτικές». 

Οι κακές τραπεζικές πρακτικές 

Επίσης, αναφέρεται ότι «…οι κακές τραπεζικές πρακτικές συντηρούνταν για δεκαετίες γιατί διευκόλυναν τις διοικήσεις των ΣΠΙ να παρουσιάζουν μίαν εικόνα για το χαρτοφυλάκιό τους πολύ καλύτερη από την πραγματική, αποκρύβοντας το μεγάλο ποσοστό των μη βιώσιμων πιστωτικών διευκολύνσεων που διαχρονικά εγκρίνονταν από σχεδόν όλα τα ΣΠΙ». 

Η Επιτροπή μελέτησε επίσης εκθέσεις αναφορικά με επιτόπιους ελέγχους που διενεργήθηκαν από την Υπηρεσία Εποπτείας της ΚΤΚ την περίοδο Δεκ. 2013 μέχρι Ιαν. 2014, σύμφωνα με τις οποίες: 

• Οι πιστωτικές διευκολύνσεις εγκρίνονταν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων με κριτήριο την εξασφάλιση (συνήθως υποθήκη). 
• Η αξιολόγηση της δυνατότητας αποπληρωμής ήταν ανεπαρκής ή ανύπαρκτη. Τούτο διαφαίνεται από τα ελλιπή στοιχεία που υπήρχαν στα ΣΠΙ για τα εισοδήματα φυσικών προσώπων δανειοληπτών ή την απουσία πρόσφατων οικονομικών καταστάσεων (όπου να παρουσιάζονται οι χρηματοοικονομικές ροές) στις περιπτώσεις χορηγήσεων προς εταιρίες. Όπου υπήρχαν κάποια στοιχεία, αυτά δεν ήταν αρκετά για να δικαιολογήσουν το ύψος των πιστωτικών διευκολύνσεων που εγκρίνονταν. 

Ανεπαρκείς εμπράγματες εξασφαλίσεις 

• Σε αρκετές περιπτώσεις αιτημάτων για πιστωτικές διευκολύνσεις, όπου οι εμπράγματες εξασφαλίσεις ήταν σαφώς ανεπαρκείς, το άνοιγμα στις εξασφαλίσεις εκαλύπτετο με προσωπικές εγγυήσεις από αριθμό ατόμων. Σε μερικά δάνεια υπήρχαν δεκάδες εγγυήσεις, πολλές από τις οποίες ήταν χωρίς ουσιαστική αξία.                                    
• Για μεγάλο ποσοστό  δανείων δεν καθορίζονταν οι δόσεις αποπληρωμής αλλά εφάπαξ  αποπληρωμή του δανείου στη λήξη του. 
• Η ίδια διευθέτηση παρουσιαζόταν και σε περιπτώσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων που υποβάλλονταν σε αναδιάρθρωση. Σκοπός της πρακτικής αυτής ήταν η συγκάλυψη της αδυναμίας δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους κατά την περίοδο του δανείου (αφού δεν κατέβαλλαν δόσεις). 
• Πολύ συχνά, για μη εξυπηρετούμενα δάνεια που υπόκειντο σε αναδιάρθρωση, καθοριζόταν μακράς διάρκειας περίοδος χάριτος (1-2 χρόνια) κατά την οποία δεν προβλεπόταν η καταβολή ούτε και τόκων. 
• Σε αρκετές περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων δανείων εγκρίνονταν αυξημένες πιστωτικές διευκολύνσεις, ώστε τα πρόσθετα ποσά να χρησιμοποιούνται ως δόσεις για τα αναδιαρθρωμένα δάνεια και να παρουσιάζονται έτσι τα εν λόγω δάνεια ως εξυπηρετούμενα. 
• Μερικά ΣΠΙ ενέκριναν υπερβολικά μεγάλα ποσά ως όρια τρεχούμενων λογαριασμών για επενδυτικούς σκοπούς, με λήξη πέντε ή περισσότερα χρόνια. Η πρακτική χορήγησης ορίων διευκόλυνε κερδοσκόπους οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα καταβολής δόσεων αλλά στόχευαν σε αποπληρωμή από εκποίηση ακινήτων μετά από περίοδο 5 -10 ετών. 
• Παραχωρούνταν επίσης  καταναλωτικά δάνεια με περίοδο αποπληρωμής 20 ή περισσότερα χρόνια. 
• Στα αιτήματα για νέες πιστωτικές διευκολύνσεις αλλά κυρίως στις περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων προβληματικών λογαριασμών, δεν αναφερόταν συνήθως ο σκοπός της αιτούμενης διευκόλυνσης, γεγονός που δυσκόλευε την αξιολόγηση των προοπτικών του τομέα όπου δραστηριοποιείτο ο δανειολήπτης. 

Υψηλές πιστωτικές διευκολύνσεις

• Αρκετά συχνά, τα μέλη της Επιτροπείας ή/και ο Γραμματέας των ΣΠΙ και συνδεδεμένα με αυτούς πρόσωπα εξασφάλιζαν υψηλές πιστωτικές διευκολύνσεις. Τα ενδιαφερόμενα μέλη μετείχαν, σε αρκετές περιπτώσεις, στις συνεδρίες των Επιτροπειών κατά την εξέταση των αιτημάτων τους για διευκολύνσεις και υπέγραφαν τα πρακτικά που περιείχαν τις σχετικές αποφάσεις! 
• Δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο η διαπλοκή μεταξύ στελεχών των ΣΠΙ και εξωτερικών εκτιμητών ακινήτων που κατέληγαν σε εξωπραγματικές εκτιμήσεις. Συνήθως αυτές απέβλεπαν σε διόγκωση της αξίας του ακινήτου με σκοπό να διευκολυνθεί η χορήγηση αυξημένων δανείων. 
• Σε πολλά ΣΠΙ, η επανεκτίμηση στις αξίες ενυπόθηκων ακινήτων δεν γινόταν με τη συχνότητα που απαιτούσε η σχετική οδηγία της Εποπτικής Αρχής. Μερικά από τα εν λόγω ΣΠΙ, αντί να χρησιμοποιούν εξωτερικούς εκτιμητές ακινήτων, προέβαιναν σε δικές τους εσωτερικές εκτιμήσεις έτσι που να παρουσιάζονται ως συμμορφούμενα στις οδηγίες. 

>>>Διαβάστε επίσης - Οι 10 που ευθύνονται για την κατάρρευση του Συνεργατισμού<<<

Όπως επισημαίνεται «οι κακές τραπεζικές πρακτικές συντηρούνταν για δεκαετίες γιατί διευκόλυναν τις διοικήσεις των ΣΠΙ να παρουσιάζουν μίαν εικόνα για το χαρτοφυλάκιο τους πολύ καλύτερη από την πραγματική, αποκρύβοντας το μεγάλο ποσοστό των μη βιώσιμων πιστωτικών διευκολύνσεων που διαχρονικά εγκρίνονταν από σχεδόν όλα τα ΣΠΙ».