ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ

Πρόταση νόμου για την προστασία των εργοδοτουμένων του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι προβαίνουν σε αποκάλυψη στοιχείων και πληροφοριών που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με πράξεις διαφθοράς (whistleblowers), κατέθεσαν στη Βουλή ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Γεωργίου, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, και η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου.

Σύμφωνα με τους εισηγητές, η θέσπιση της προτεινόμενης νομοθεσίας που τιτλοφορείται ως «ο περί της Καθίδρυσης Αποτελεσματικού Πλαισίου Παροχής Ειδικής Έννομης Προστασίας στους Πληροφοριοδότες Δημοσίου Συμφέροντος (Όροι και Προϋποθέσεις) και περί Συναφών Θεμάτων, «αναμένεται ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στην πάταξη των αυξανόμενων φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής σε όλα τα επίπεδα του δημόσιου βίου, στη βάση διεθνών προτύπων και καλών πρακτικών, με τη θεμελίωση ενός πλήρους και συνεκτικού πλαισίου προστασίας των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος, το οποίο θα καλύπτει όλα τα επίπεδα δράσης».

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Σύμφωνα, επίσης, με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την πρόταση νόμου, σκοπός της πρότασης είναι η θέσπιση νομοθεσίας, με την οποία καθιδρύεται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο ειδικής έννομης προστασίας εκείνων των εργοδοτουμένων στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι προβαίνουν σε αποκάλυψη στοιχείων και πληροφοριών που περιήλθαν στην κατοχή τους ή υπέπεσαν στην αντίληψή τους εντός του εργασιακού τους χώρου και για τα οποία έχουν την εύλογη πεποίθηση ότι είναι αληθή και σχετίζονται με πράξεις διαφθοράς, πράξεις εν δυνάμει διαφθοράς ή παραβάσεις του ενωσιακού δικαίου.

Με την προτεινόμενη νομοθεσία, η οποία αποτελεί και εναρμονιστική υποχρέωση της Δημοκρατίας βάσει της Οδηγίας 2019/1937/ΕΕ, η οποία πρέπει να μεταφερθεί στην εθνική έννομη τάξη μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου 2021, προστίθεται, θεσπίζεται η υποχρέωση καθίδρυσης εσωτερικών διαύλων αναφοράς με τη σύσταση ανεξάρτητων μονάδων αναφορών, τόσο από δημόσιους οργανισμούς όσο και από τις καθοριζόμενες οντότητες του ιδιωτικού τομέα, στους οποίους ο εργοδοτούμενος οφείλει κατά πρώτον να αποτείνεται με την υποβολή αναφοράς.

Καθίδρυση εξωτερικού δίαυλου αναφοράς
Προτείνεται επίσης η καθίδρυση εξωτερικού διαύλου αναφοράς, ο οποίος θα λειτουργεί στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και θα στελεχώνεται από λειτουργούς της εν λόγω υπηρεσίας, στον οποίο ο εργοδοτούμενος θα υποβάλλει αναφορά απ’ ευθείας και/ή υπό όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στην προτεινόμενη νομοθεσία. Γίνεται επίσης πρόβλεψη για δημόσια αποκάλυψη στοιχείων και πληροφοριών στο ευρύ κοινό μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή ακόμη και προφορικά σε καθοριζόμενα πρόσωπα, όπως αιρετοί αξιωματούχοι, συνδικαλιστικές ή επαγγελματικές οργανώσεις κ.ά..

Ειδικότερα, επισημαίνεται, στην προτεινόμενη νομοθεσία ενσωματώνονται οι προκύπτουσες από τη σχετική Οδηγία υποχρεώσεις αναφοράς παραβάσεων κανόνων σχετικών με τους προβλεπόμενους τομείς ενωσιακού δικαίου, καθώς και η υποχρέωση αναφοράς πράξεων και παραλείψεων ενός ευρέος φάσματος προσώπων εντός του εργασιακού πλαισίου, οι οποίες εμπεριέχουν το στοιχείο της διαφθοράς και που κατόπιν δέουσας έρευνας δυνατόν να καταλήξουν σε στοιχειοθέτηση προβλεπόμενου αδικήματος διαφθοράς, ήτοι αδικήματος δωροδοκίας, δωροληψίας, διασπάθισης δημοσίου χρήματος, άσκησης επιρροής προς επίτευξη παράνομου αποτελέσματος, μεγάλης κλίμακας κακοδιαχείριση, παρέμβαση και/ή επηρεασμό της δικαιοσύνης κ.ά..

Συναφώς, τονίζεται στην εισηγητική έκθεση, η προτεινόμενη ειδική έννομη προστασία απαλλάσσει τον εργοδοτούμενο ο οποίος ενεργεί καλόπιστα και με την εύλογη πεποίθηση ότι τα στοιχεία και οι πληροφορίες που αναφέρει είναι αληθή από κάθε ευθύνη, ποινική, πειθαρχική ή αστική. 

Περαιτέρω, προστίθεται, παρέχει σε αυτόν ισχυρή προστασία με διατάξεις αναγκαστικού δικαίου, οι οποίες καθιστούν άκυρο κάθε συμβατικό όρο ή άλλη συμφωνία ή ρήτρα με την οποία ούτος, κατά τη σύναψη της οικείας σύμβασης εργασίας, δεσμεύεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο ότι δε θα προχωρήσει σε υποβολή αναφοράς ή σε δημόσια αποκάλυψη ή ότι παραιτείται της προβλεπόμενης ειδικής έννομης προστασίας. 

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Παροχή ειδικής προστασίας και πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα
Επιπροσθέτως των πιο πάνω, μέσω της πρότασης νόμου, παρέχεται ειδική προστασία στον εργοδοτούμενο και αναφέροντα, σε περίπτωση αστικής αγωγής εναντίον του για προσβολή της φήμης του αναφερομένου, υπό μορφή ειδικής υπεράσπισης βάσει των διατάξεων της υπό αναφορά πρότασης νόμου. 

Ταυτόχρονα, καθίσταται πειθαρχικό και ποινικό αδίκημα η εκδήλωση αντιποίνων οποιασδήποτε μορφής εκ μέρους του αναφερομένου, ήτοι εργοδότη, άλλου ιεραρχικά ανωτέρου ή/και Πολιτικά Εκτεθειμένου Προσώπου (ΠΕΠ), το οποίο επίσης συγκαταλέγεται στα πρόσωπα τα οποία ο εργοδοτούμενος δύναται να κατονομάσει ως αναφερομένους. 

Συναφώς, τονίζεται, στην περίπτωση λειτουργού ή υπαλλήλου, ο οποίος κατονομάζεται σε αναφορά και ο οποίος προβαίνει σε αντίποινα, υπόκειται σε πειθαρχική κύρωση, η οποία δυνατόν να εκτείνεται μέχρι και την απόλυσή του.