Είναι γενικώς παραδεκτό πως το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια σημαντική αύξηση στις τιμές των ενοικίων με τη Λεμεσό να κατέχει την πρωτιά στο ύψος των αυξήσεων. Ακολουθούν η Λευκωσία, η Πάφος και στην ουρά η Αμμόχωστος με τη Λάρνακα. 

Θα προσπεράσουμε σήμερα τις στατιστικές μετρήσεις και θα επικεντρωθούμε σε μία άλλη πτυχή του θέματος. Αυτή που αφορά στο πως φτάσαμε στα σημερινά επίπεδα και κυρίως  στο πώς επηρεάζει την καθημερινότητά μας αυτή η νέα πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα που προκύπτει σε μια χρονική στιγμή που η χώρα μας και οι πολίτες προσπαθούν να αφήσουν πίσω τους τη μεγάλη κρίση που προηγήθηκε. 

Καθοριστικής σημασίας για το τι προηγήθηκε και το πώς φθάσαμε ως εδώ ήταν και παραμένει - ως είθισται - οι κανόνες της αγοράς, οι κανόνες που καθορίζουν τις τιμές υπηρεσιών και προϊόντων παγκόσμια, οι κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης.

Την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης ο τομέας που υπέφερε περισσότερο ίσως από όλους ήταν αυτός των κατασκευών. Οι επαγγελματίες ανάπτυξης γης αντιμετώπιζαν – και συνεχίσουν πολλοί από αυτούς να αντιμετωπίζουν – σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Ακριβώς γιατί η ζήτηση για αγορά ακινήτου έφτασε στο ναδίρ λόγω της αδυναμίας ή/και διστακτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος να διοχετεύσει φρέσκο χρήμα στην αγορά αλλά και λόγω της αβεβαιότητας που επικρατούσε, η οποία σαφώς επηρεάζει τις αποφάσεις ακόμη και αυτών που με ίδια μέσα θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την αγορά της στέγης τους. Η προσφορά παραμένει σε υψηλά επίπεδα καθώς το απόθεμα των επαγγελματιών ανάπτυξής γης παραμένει αδιάθετο. 

>>>Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Αποτέλεσμα της νέας τάξης πραγμάτων ήταν τα νέα ζευγάρια να προτιμούν άλλες λύσεις με την ενοικίαση να αποτελεί την κύρια – και σε κάποιες περιπτώσεις τη μοναδική - επιλογή. 
Την ίδια ώρα είδαμε τον τομέα της παιδείας (δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια) να διανύει πραγματικά αξιοσημείωτη πρόοδο με αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση στους αριθμούς των φοιτητών. Κάτι που είναι και ένα εκ των κυριότερων λόγων που οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων παρατηρούνται στη Λευκωσία και τη Λεμεσό.
 
Στην πορεία προέκυψαν ακόμη δύο σημαντικές εξελίξεις. Πρώτη, η ελάφρυνση των κριτηρίων του σχεδίου πολιτογραφήσεων (σχέδιο διαβατηρίων) που αποσκοπούσε στην άμεση αύξηση των ξένων επενδύσεων. Δεύτερη, η παραχώρηση κινήτρων σε εταιρείες, επενδυτικά ταμεία και φυσικά πρόσωπα φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού  για να μεταφέρουν τις φορολογικές τους έδρες στη χώρα μας.

Η πρώτη εξέλιξη συνέβαλε στην αύξηση των τιμών των ακινήτων - κυρίως στη Λεμεσό - η οποία οδήγησε σε αυξημένη ζήτηση για ενοικίαση οικιστικών μονάδων. Τα φορολογικά κίνητρα με τη σειρά τους αύξησαν τον αριθμό προσώπων που ψάχνουν για στέγη με το καθεστώς της ενοικίασης. Και πάλι οι περισσότεροι καταλήγουν στην Λεμεσό και τη Λευκωσία καθώς εκεί βρίσκονται τα μεγάλα επιχειρηματικά κέντρα στο νησί μας. 

Τελευταία, με τη σταθερή ανάκαμψη της οικονομίας μας, παρατηρείται μια αύξηση στη ζήτηση για αγορά ακινήτου που απομονωμένη θα μπορούσε να οδηγήσει σταδιακά στη μείωση των ενοικίων. Είναι όμως αυτό αρκετό; Η ζήτηση όσον αφορά στην ενοικίαση στέγης δεν αναμένεται να μειώσει ρυθμούς ακριβώς γιατί η εγχώρια ζήτηση για αγορά αναμένεται να αυξάνεται με αργούς ρυθμούς ενώ δυσανάλογα κινείται η αύξηση της ζήτησης για ενοικίαση. Μια αύξηση που "επιχορηγείται" από ενδιαφέρον που προέρχεται από μη ντόπιους.

Σημαντικό να σημειωθεί ότι η ροή αυτή αναμένεται να θερμανθεί περισσότερο με την έλευση και άλλων εταιρειών/ επενδυτικών ταμείων αλλά και με την έλευση του φυσικού αερίου. 

Συνέπεια όλων αυτών είναι να βλέπουμε πλέον συμπολίτες μας να αδυνατούν να ακολουθήσουν τις αυξήσεις αφού τα εισοδήματα τους δεν αρκούν. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν μάλιστα και στοιχεία για ένα μικρό αριθμό αστέγων κάτι που αποτελεί πρωτοφανές και ανησυχητικό γεγονός για τη χωρά μας. Μια χωρά οπού όλοι έχουν κάποιο φίλο ή συγγενή που θα μπορούσε να τους φιλοξενήσει. Εξίσωση; Ο αριθμός αυτών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω των υψηλών τιμών των ενοικίων είναι αρκετά υψηλότερος του αριθμού των αστέγων. 

>>> BLOOMBERG ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ <<<

Πρέπει η πολιτεία να παρέμβει
Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι η πολιτεία επ' ουδενί λόγω έχει να παρέμβει στους νομούς της προσφοράς και της ζήτησης. Οι νομοί της προσφοράς και της ζήτησης θα πρέπει να αφεθούν να λειτουργήσουν. Είναι προφανείς, άλλωστε, οι λόγοι που οι ξένες επενδύσεις, ο πολλαπλασιασμός των ξένων φοιτητών και η αύξηση των νομικών και φυσικών προσώπων που μεταφέρουν την έδρα τους στο νησί μας είναι επιδιωκόμενα και καλοδεχούμενα. 

Η πολιτεία, κυβέρνηση και βουλή, οφείλουν ταυτόχρονα και πάραυτα να παρέμβουν μέσω μιας κοινωνικής πολιτικής που θα διασφαλίζει ότι κανένας συμπολίτης μας δεν θα αντιμετωπίζει πρόβλημα στέγασης. 

Ανεξάρτητα των επιλογών που θα γίνουν κάποιες από τις οποίες πιθανόν να έρχονται τώρα στο μυαλό του αναγνώστη όπως π.χ. επιδότηση ενοικίου, παροχή επιδοτήσεων και κινήτρων για απόκτηση στέγης, ανέγερση οικιστικών μονάδων που θα παραχωρηθούν στους οικονομικά ασθενέστερους κτλ. είναι σημαντικότερο οι όποιες αποφάσεις να μην καθυστερήσουν. Να ενεργήσουμε προληπτικά και όχι αφού διογκωθεί το πρόβλημα, μελετημένα και στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και μακροχρόνιας στρατηγικής.

Μιας στρατηγικής που θα εξετάζει όχι μόνο το ίδιο το πρόβλημα αλλά μιας στρατηγικής που θα λαμβάνει υπόψη συνδεόμενα θέματα όπως για παράδειγμα το κυκλοφοριακό πρόβλημα των μεγάλων πόλεων, τις ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό ανά επαρχία κοκ.  

Η πολιτεία και Βουλή, πάντως διαμηνύουν ότι επεξεργάζονται λύσεις ώστε όλοι οι πολίτες να έχουν μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους. Εν αναμονή λοιπόν…   

Μάριος Πελεκάνος
Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος / Σύμβουλος Αφερεγγυότητας 
Διευθύνων Σύμβουλος 
MDP Finance Connect Ltd