FAO: Μια απότομη αύξηση μέχρι 22% σε τιμές τροφίμων και ζωοτροφών
- Κενό προσφοράς σιτηρών – ηλιόσπορων, αν διατηρηθεί ψηλά ο «μαύρος»χρυσός
- Περιορισμένα μέσα μεταφοράς, αύξηση των ασφαλίστρων και υποσιτισμός σε διάφορες χώρες
Γράφει η Χρύσω Αντωνιάδου
«Η ξαφνική και απότομη μείωση των εξαγωγών σιτηρών και ηλιόσπορων από τη Ρωσία και την Ουκρανία θα αύξανε τις διεθνείς τιμές των τροφίμων και των ζωοτροφών μεταξύ 8% - 22% από τα ήδη αυξημένα βασικά επίπεδα». Σε αυτή την αποκάλυψη προβαίνει o Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAΟ) σε έκθεσή της για τις επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Οργανισμός επεξεργάστηκε προσομοιώσεις και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «οι πιο ευάλωτες χώρες και πληθυσμοί αναμένεται να πληγούν σκληρά από την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και τον αυξημένο πληθωρισμό, σε μια εποχή που ο κόσμος εξακολουθεί να προσπαθεί να ανακάμψει από την οικονομική ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19».
>>> Διαβάστε επίσης:
Οι προσομοιώσεις καταδεικνύουν ότι «οι ελλείψεις αυτές μπορούν να αντισταθμιστούν μόνο εν μέρει από εναλλακτικές πηγές κατά την περίοδο εμπορίας 2022/2023 καθώς η ικανότητα πολλών χωρών εξαγωγής να ενισχύσουν την παραγωγή και τις αποστολές ενδέχεται να περιορίζεται από το υψηλό κόστος παραγωγής».
Κενό προσφοράς
Σύμφωνα με τον FAO, «εάν ο πόλεμος διατηρήσει τις τιμές του αργού πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα και συνεχίσει να περιορίζει τις εξαγωγές των δύο χωρών μετά την περίοδο 2022/2023, θα δημιουργείτο ένα σημαντικό κενό προσφοράς στις παγκόσμιες αγορές σιτηρών και ηλιόσπορων, ακόμη κι αν άλλες χώρες εξαγωγής επεκτείνουν την παραγωγή τους ως απάντηση στις υψηλότερες τιμές παραγωγής. Αυτό θα διατηρούσε τις παγκόσμιες τιμές υψηλές πολύ πάνω από τα βασικά επίπεδα».
Η Ρωσική Ομοσπονδία και η Ουκρανία είναι οι σημαντικότεροι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων στον κόσμο και κορυφαίοι προμηθευτές τροφίμων και λιπασμάτων στις παγκόσμιες αγορές. Η Ρωσική Ομοσπονδία κατατάσσεται ως ο κορυφαίος εξαγωγέας αζωτούχων λιπασμάτων στον κόσμο, ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής καλίου λιπασμάτων και ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας φωσφορούχων λιπασμάτων.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστρέψει τις υποδομές και τα λιμάνια των χερσαίων μεταφορών και τις υποδομές αποθήκευσης και επεξεργασίας. Έχει επίσης οδηγήσει σε αναστολή όλες τις εμπορικές ναυτιλιακές εργασίες στα λιμάνια της χώρας.
Όπως παρατηρεί ο FAO, «αυτό εγείρει σημαντικές ανησυχίες, δεδομένων των περιορισμένων εναλλακτικών μέσων μεταφοράς, όπως σιδηροδρομικές, ποτάμιες ή οδικές μεταφορές, σε θαλάσσιους λιμένες και μικρότερες εγκαταστάσεις επεξεργασίας για να αντισταθμιστεί η αναστολή των εργασιών στις σύγχρονες εγκαταστάσεις σύνθλιψης ελαιούχων σπόρων».
Αύξηση ασφαλίστρων
Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στην αύξηση των ασφαλίστρων και την απουσία πολεμικής κάλυψης στα ασφαλιστικά συμβόλαια για τα πλοία που πλέουν στη Μαύρη Θάλασσα. Ως αποτέλεσμα έχει αυξηθεί το κόστος των θαλάσσιων μεταφορών, αυξάνοντας το κόστος των εισαγωγών τροφίμων.
Οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία θα μπορούσαν να διαταράξουν τις εισαγωγές γεωργικών εισροών από τις οποίες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η χώρα, κυρίως φυτοφαρμάκων και σπόρων. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μειωμένο αριθμό και χαμηλότερες ποιότητες καλλιεργειών και χαμηλότερες αποδόσεις, εκθέτοντας σε κινδύνους τον γεωργικό τομέα και τις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων.
Στις προσομοιώσεις της ο FAO αναφέρει επίσης ότι «αν ο πόλεμος καταλήξει σε παρατεταμένη μείωση των εξαγωγών τροφίμων από την Ουκρανία και τη Ρωσική Ομοσπονδία, θα ασκηθεί πρόσθετη πίεση στις διεθνείς τιμές των τροφίμων, με αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομικά ευάλωτες χώρες».
Οι προσομοιώσεις του FAO καταδεικνύουν ότι «κάτω από ένα τέτοιο σενάριο, ο αριθμός των υποσιτισμένων ανθρώπων παγκοσμίως θα μπορούσε να αυξηθεί μεταξύ 8 και 13 εκατομμυρίων το 2022/2023, με τις πιο έντονες αυξήσεις να σημειώνονται στην Ασία-Ειρηνικό, στην υποσαχάρια Αφρική και στην Εγγύς Ανατολική και Βόρεια Αφρική».
Ένα τρίτο και πιο ακραίο σενάριο που προσομοιώνει το σοβαρό έλλειμμα εξαγωγών από την Ουκρανία και τη Ρωσική Ομοσπονδία το 2022 και το 2023, και υποθέτοντας ότι δεν υπάρχει παγκόσμια ανταπόκριση στην παραγωγή λόγω έλλειψης οικονομικής τιμής και πρόσβασης σε λιπάσματα, καταδεικνύει μια αύξηση του αριθμού των υποσιτιζόμενων γύρω στα 19 εκατομμύρια το 2023.
Επίσης, ο FAO στην έκθεσή του επισημαίνει πως «η Ρωσική Ομοσπονδία είναι βασικός παράγοντας στην παγκόσμια αγορά ενέργειας. Η απότομη αύξηση των τιμών της ενέργειας ως αποτέλεσμα του πολέμου θα επηρεάσει τη γεωργία, καθώς θεωρείται μια βιομηχανία υψηλής έντασης ενέργειας, ειδικά στις ανεπτυγμένες περιοχές. Η γεωργία απαιτεί μεγάλη ποσότητα ενέργειας μέσω της χρήσης καυσίμων, αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και μέσω αγροχημικών όπως λιπάσματα, φυτοφάρμακα και λιπαντικά. Με τις τιμές των λιπασμάτων και άλλων προϊόντων έντασης ενέργειας να αυξάνονται λόγω του πολέμου, οι συνολικές τιμές αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά. Οι υψηλότερες τιμές θα μεταφραστούν σε υψηλότερο κόστος παραγωγής και τελικά σε υψηλότερες τιμές των τροφίμων».