ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Ο γνωστός οικονομολόγος, Γιάννης Τελώνης, από τους πρώτους που έθεσαν το θέμα της δημιουργίας «κακής τράπεζας», σε δηλώσεις του στη Brief εξηγεί ότι «το πιο ακανθώδες σημείο σε σχέση και με τη δημιουργία της bad bank είναι τα ΜΕΔ πρώτης κατοικίας».

Όπως εξηγεί, «τα ΜΕΔ της κατηγορίας αυτής βρίσκονται σε κατάσταση κατά την οποία η αξία του ακινήτου δεν καλύπτει το δάνειο (negative equity) και το εισόδημα τού δανειζόμενου δεν επιτρέπει βιώσιμες δόσεις».

Ο κ. Τελώνης επισημαίνει επίσης ότι «στην περίπτωση της Κύπρου η αποστολή μιας εθνικής κακής τράπεζας θα καθορίσει και τη δομή και λειτουργία της». «Επομένως θα πρέπει να επεξεργαστούμε τις βάσεις δεδομένων για τις χορηγήσεις, ώστε να έχουμε μια τεκμηριωμένη εικόνα για την κάθε κατηγορία μη εξυπηρετούμενων δανείων».

Αναγκαία κεφάλαια
Επανερχόμενος στο θέμα των δανείων που είναι συνδεδεμένα με την πρώτη κατοικία, ο κ. Τελώνης αναφέρει πως «είναι εδώ που, κατά την άποψή μου, θα πρέπει να εστιαστεί η προσπάθεια κάλυψης και η παροχή των αναγκαίων κεφαλαίων, αναγκαστικά από το κράτος, στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής αλληλεγγύης και πρόνοιας. Υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για μια τέτοια θέση καθώς ως κράτος θα πρέπει να υποστούμε το κόστος στέγασης αυτών των συνανθρώπων μας».

Σε σχέση με τα υπόλοιπα δάνεια, ο οικονομολόγος προσθέτει πως «για τα υπόλοιπα δάνεια που θα είναι επιλέξιμα για συμπερίληψη στο χαρτοφυλάκιο τής κακής τράπεζας, θα πρέπει να καθοριστεί μια φόρμουλα κατά την οποία η συνεισφορά κράτους, δανειστή και δανειζόμενου να ικανοποιεί τα ευρωπαϊκά κριτήρια. Αυτή η φόρμουλα θα καθορίζει και την κατά βάση μετοχική δομή».

Ο κ. Τελώνης επεξηγεί πως «η δημιουργία κακών εθνικών τραπεζών έχει γίνει πλέον αποδεκτή από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς κάτι που από μόνο του αποτελεί πρόοδο. Επίσης, αναγνωρίζονται οι ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας που πρέπει να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό, δομή και αποστολή της εθνικής κακής τράπεζας».

Εισηγήσεις για μείωση ΜΕΔ
Καταλήγοντας, επισημαίνει πως «παρά τις προσπάθειες των τελευταίων χρόνων και της προόδου που καταγράφεται στην αντιμετώπιση των ΜΕΔ από τις τράπεζες, εξακολουθούν να υπάρχουν κόκκινα δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, τα οποία η πανδημία του Covid – 19 δεν αποκλείεται να αυξήσει. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματός μας, τα ΜΕΔ των κυπριακών τραπεζών, ως ποσοστό σε σχέση με το κατά μέσον όρο ποσοστό στην ευρωζώνη, είναι περίπου κατά 5 φορές ψηλότερο».

Υπογραμμίζει πως για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ΜΕΔ θα πρέπει θα γίνουν ενέργειες προς τρεις κατευθύνσεις (α) Να αυξηθούν οι πωλήσεις «πακέτων» ΜΕΔ από τις τράπεζες, ακόμη κι αν προκύπτει κεφαλαιακή ανάγκη (β) Να ενισχυθεί ο θεσμός των εκποιήσεων, για να καταπολεμηθεί η νοοτροπία της απροθυμίας ανάληψης των υποχρεώσεων από τους δανειολήπτες και ειδικά τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και (γ) Να υποβοηθηθεί η διευθέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δανειοληπτών αναφορικά με κύρια κατοικία, με τη δημιουργία του κρατικού οργανισμού ανάκτησης, ανταλλαγής, πώλησης, συντήρησης και διαχείρισης τέτοιων στοιχείων ενεργητικού σε βάθος χρόνου, στο μοντέλο της Ιρλανδίας.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Ιρλανδικό μοντέλο
Ο κ. Τελώνης μας παρουσίασε ένα παράδειγμα της εφαρμογής του μοντέλου της Ιρλανδίας για τα στεγαστικά δάνεια: «Ας υποθέσουμε ότι ένας δανειολήπτης έχει κόκκινο δάνειο ύψους 600.000 ευρώ και οι εξασφαλίσεις του (σύμφωνα με τη σημερινή αξία του ακινήτου του) ανέρχονται στις 300.000 ευρώ. Τότε η τράπεζα «περνά» τις 300.000 ευρώ σε ένα κόκκινο δάνειο και τις υπόλοιπες 300.000 ευρώ, τις ρυθμίζει με τον πελάτης της. Εφόσον ο δανειολήπτης πληρώσει κανονικά της δόσεις των 300.000 ευρώ μέχρι την αποπληρωμή, τότε οι 300.000 ευρώ διαγράφονται. Στην αντίθετη περίπτωση το υπόλοιπο των υποχρεώσεων του καλού δανείου και το σύνολο του κόκκινου (οι 300.000 ευρώ) καθίστανται απαιτητές με όλες τις επιπτώσεις για τον πελάτη, και με κύρια τον κίνδυνο να χάσει το ακίνητό του».