Με τον ερχομό του νέου έτους, «έρχεται» και η ολοκλήρωση και της δεύτερης φάσης του ΓΕΣΥ, με αποτέλεσμα να προβλέπεται κρίσιμο το 2020 για το Σχέδιο Υγείας, μιας και ξεκινά η διαδικασία αυτονόμησης των κρατικών νοσηλευτηρίων. 

Παρόλο που υπάρχει πρόνοια στη νομοθεσία για την εφαρμογή του ΓεΣΥ και το κράτος θα παρέχει πενταετή στήριξη των κρατικών νοσηλευτηρίων, το μέγεθος της στήριξης που θα απαιτηθεί για τη νέα χρονιά, δημιουργεί ανησυχίες για το ύψος της κρατικής χορηγίας για τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα και με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2020.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Πριν δούμε αναλυτικά τι θα ακολουθήσει το 2020, ας κάνουμε μια αναδρομή στο ΓΕΣΥ.

Ο περί Γενικού Συστήματος Υγείας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017, προέβλεπε ότι το ΓεΣΥ θα εφαρμοστεί σε δύο φάσεις.
Η πρώτη φάση υλοποίησης του ΓεΣΥ ολοκληρώθηκε με επιτυχία, σύμφωνα και με τον Υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου ο οποίος δήλωσε σε δημοσιογραφική διάσκεψη στις 12/12, ότι «παρά τις δυσκολίες και τις απαιτήσεις που είχαν οι πρώτες εβδομάδες λειτουργίας του ΓεΣΥ, τα πλείστα εκ των προβλημάτων αντιμετωπίστηκαν και τα άλλα δρομολογήθηκαν προς επίλυση, ενώ επεσήμανε την ετοιμότητα του ΟΑΥ για την επίλυση των όποιων δυσκολιών, απόρροια, όπως εξήγησε, και της ανατροφοδότησης που δίνεται απευθείας από τους ίδιους τους παρόχους και τους ασθενείς».
 
Επίσης ο Υπουργός απευθυνόμενος στους δικαιούχους του Συστήματος  μετέφερε το μήνυμα ότι η μετάβαση από το παλιό στο νέο Σύστημα θα πάρει χρόνο και τους κάλεσε να δείξουν την ίδια κατανόηση και υπομονή όπως είχαν τον περασμένο Ιούνιο παρά τα προβλήματα που είχε το ΓεΣΥ στην έναρξή του.

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη φάση, προνοεί για την εισαγωγή της εξωνοσοκομειακής φροντίδας υγείας, δηλαδή την παροχή υπηρεσιών φροντίδας υγείας από προσωπικούς και ειδικούς ιατρούς, φαρμακοποιούς και εργαστήρια την 1η Ιουνίου 2019. Οι εισφορές για την πρώτη φάση άρχισαν να συλλέγονται από την 1η Μαρτίου του 2019
 
Σε αυτούς τους 6 μήνες παρουσίας του Σχεδίου, υπήρξαν αρκετοί προβληματισμοί ενώ αναπόφευκτες ήταν οι συζητήσεις και οι εντάσεις.
- Η σημασία της ενοποίησης δημόσιου και ιδιωτικού φαρμακευτικού χώρου για παράδειγμα.

- Σοβαρό πρόβλημα, επίσης, δημιουργείται από μερίδα ασθενών οι οποίοι προβάλλουν παράλογες απαιτήσεις, ακόμη και αφόρητες πιέσεις προς τους γιατρούς, είτε για να τους παραπέμψουν στους ειδικούς είτε για αχρείαστες για την περίπτωσή τους εξειδικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις με το σκεπτικό ότι δικαιούνται. «Γίνεται κατάχρηση και θα πρέπει να στοχεύσουμε σε δύο κατευθύνσεις. Πρώτον να τεθούν περιορισμοί με πρωτόκολλα και κατευθυντήριες οδηγίες και δεύτερον να δούμε πώς θα ξεκινήσουμε μια εκστρατεία ενημέρωσης για να καταλάβει ο κόσμος ότι το ΓεΣΥ είναι δικό μας και πρέπει να το περιφρουρήσουμε, γιατί το ΓεΣΥ δεν έγινε για παραγγελίες αλλά για να είναι εκεί και να προσφέρει υπηρεσίες την ώρα που το χρειαζόμαστε», δήλωσε ο Κ. Κουλύμας, Πρόεδρος στην Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων .»

- Τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν με τον Λογισμικό, σταδιακά απαλείφονται, και ο στόχος είναι να διασφαλιστούν τα «εργαστήρια της γειτονιάς», 

Ποιά είναι η δέυτερη φάση και τι αλλάζει
 Η δεύτερη και τελική φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ περιλαμβάνει όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες φροντίδας υγείας, δηλαδή την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας, τη φροντίδα υγείας από άλλους επαγγελματίες υγείας (κλινικούς διαιτολόγους, εργοθεραπευτές, λογοπαθολόγους, φυσιοθεραπευτές και κλινικούς ψυχολόγους), νοσηλευτές και μαίες, τα Τμήματα Ατυχημάτων & Επειγόντων Περιστατικών, τις υπηρεσίες ασθενοφόρων, τους οδοντιάτρους, την ανακουφιστική φροντίδα υγείας και την ιατρική αποκατάσταση από την 1η Ιουνίου 2020.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΟΑΥ  κ. Άθως Τσινωντίδης ανέφερε ότι ο ΟΑΥ, παράλληλα με τη διαχείριση των θεμάτων της 1ης φάσης εφαρμογής, μπαίνει σε μια κρίσιμη περίοδο αντιμετώπισης των ζητημάτων που αφορούν στη 2η φάση εφαρμογής, τα οποία αφορούν κατά κύριο λόγο τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του λογισμικού, τις διαβουλεύσεις με τους παροχείς της 2ης φάσης, την ετοιμασία των απαραίτητων Κανονισμών, και τη συνέχιση της συνεργασίας με άλλες υπηρεσίες και τμήματα του κράτους για υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων που απαιτούνται για την εμπρόθεσμη και ομαλή εκκίνηση της 2ης φάσης.
Ο κ. Τσινωντίδης είπε ότι έχουν συμβληθεί με το ΓεΣΥ 662 Φαρμακεία, 165 Κλινικά Εργαστήρια, 451 Προσωπικοί Ιατροί Ενηλίκων, 170 Προσωπικοί Ιατροί Παιδιών (Παιδίατροι) και 1,170 Ειδικοί Ιατροί.
 
>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Επίσης αλλαγές θα υπάρξουν και στις εισφορές από την 1η Μαρτίου του 2020 ενώ θα ολοκληρωθεί και η δεύτερη φάση του ΓΕΣΥ την 1η Ιουνίου του 2020..
Αναλυτικά: 
 
Η βασική πηγή χρηματοδότησης του ΓεΣΥ είναι οι εισφορές. Οι εισφορές για την πρώτη φάση θα αρχίσουν να καταβάλλονται την 1η Μαρτίου 2019 και για την πλήρη εφαρμογή την 1η Μαρτίου 2020.
 
Οι κατηγορίες των εισφορών είναι οι ακόλουθες:

• Μισθωτοί
• Εργοδότες
• Κράτος
• Αυτοτελώς εργαζόμενοι
• Συνταξιούχοι
• Εισοδηματίες
• Αξιωματούχοι

Πρόσωπα υπεύθυνα για την καταβολή σε αξιωματούχους των προβλεπόμενων αποδοχών τους
Τα ποσοστά εισφοράς για την κάθε κατηγορία εισφορέων, όπως αυτά έχουν καθοριστεί στον περί Γενικού Συστήματος Υγείας (Τροποποιητικό) Νόμο του 2017, έχουν ως ακολούθως:

Κατηγορίες Εισφορέων και οι εισφορές που δόθηκαν στην πρώτη φάση εφαρμογής του Σχεδίου καθώς και το ποσό που θα δίνεται στη δεύτερη φάση.

Αναλυτικότερα, αν κάποιος έχει μηνιαίο εισόδημα €1000, κατά την 1η φάση πληρώνει €17 τον μήνα. Από 1η Μαρτίου του 2020, η μηνιαία εισφορά θα αυξηθεί στα €26.50. Το παράδειγμα ισχύει και για συνταξιούχους, εισοδηματίες και αξιωματούχους αφού τα ποσοστά είναι τα ίδια. 

Όσον αφορά τον εργοδοτή ενός μισθωτού των €1000, από €18.50 τον μήνα που συνεισφέρει στην 1η φάση θα πληρώνει €29.00 από την 1η Μαρτίου 2020. 

Ένας αυτοτελώς εργαζόμενος με μηνιαίο εισόδημα €1000, σήμερα συνεισφέρει στο ΓεΣΥ €25.50 ενώ από 1η Μαρτίου του 2020 η μηνιαία εισφορά του θα ανέρχεται στα €40.00. 

Όσον αφορά το κράτος η εισφορά του επί των αποδοχών των μισθωτών, των αυτοεργοδοτούμενων, αξιωματούχων και επί των συντάξεων, από την 1η Μαρτίου θα ανέλθει από το 1.65% στο 4.7%.

Σχετικά με τα ποσά που πληρώνουν οι δικαιούχοι σε γιατρούς και φάρμακα δεν θα υπάρξει κάποια αλλαγή. 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

- Το μέγιστο συνολικό ετήσιο ποσό για κάθε φυσικό πρόσωπο πάνω στο οποίο θα καταβάλλονται εισφορές, είναι το ποσό των €180.000.
 
-Σε περίπτωση που φυσικό πρόσωπο δεν είναι φορολογικός κάτοικος Κύπρου, θα καταβάλλει εισφορές μόνο για τα εισοδήματα, αποδοχές και συντάξεις του που πηγάζουν από την Κυπριακή Δημοκρατία, εξαιρουμένων των μερισμάτων και τόκων.
 
-Οι υπηρεσίες φροντίδας υγείας για οποίες καταβάλλεται συμπληρωμή καθώς και το ύψος της συμπληρωμής παρατίθενται πιο κάτω:
 
Σημείωση 1: Στις περιπτώσεις όπου οι υπηρεσίες φροντίδας υγείας παρέχονται στα πλαίσια ενδονοσοκομειακής φροντίδας υγείας δεν καταβάλλεται συμπληρωμή.
Σημείωση 2: Η συνολική μέγιστη δυνατή χρέωση ανά κατηγορία εργαστηριακών εξετάσεων είναι δέκα ευρώ (10€).

 
Κάθε φορά που δικαιούχος επισκέπτεται Ειδικό Ιατρό απευθείας, χωρίς παραπομπή από Προσωπικό Ιατρό, θα πληρώνει 25 € εξαιρουμένων των ακόλουθων περιπτώσεων:

 α) Γυναίκα δικαιούχος που έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας της και επισκέπτεται Ειδικό Ιατρό με ειδικότητα στη γυναικολογία / μαιευτική
 
 β) Δικαιούχος που υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του στην Εθνική Φρουρά της Δημοκρατίας και κατέχει πιστοποιητικό εξέτασης από στρατιωτικό ιατρό που να τον παραπέμπει σε Ειδικό Ιατρό.

Τελος αυτό που επισημαίνεται από την πλειοψηφία των πολιτικών ομάδων και αυτών της Υγείας είναι ότι δεν πρέπει να αλλάξει η αρχιτεκτονική και φιλοσοφία του ΓΕΣΥ, αλλά να συνεχίσουν οι ενέργειες ως προς την αναβάθμιση του Σχεδίου και ως προς την επίλυση τυχόν προβλημάτων που παρουσιάζονται.