•  Συγκεχυμένες ακόμη οι εκτιμήσεις για την τιμή του πετρελαίου
•  Προς αύξηση του κόστους μεταφοράς και των χρόνων παράδοσης 
•  Το 10%-15% του παγκόσμιου εμπορίου διέρχεται από τη Διώρυγα του Σουέζ

Μια νέα κρίση δημιουργείται σε μια από τις πιο εμπορικές αρτηρίες του κόσμου, που απειλεί να «δέσει» τις αλυσίδες εφοδιασμού και ν’ αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου και τον πληθωρισμό σε μια περίοδο επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης 

Η πρόσφατη κλιμάκωση των επιθέσεων σε εμπορικά πλοία από μαχητές Χούτι της Υεμένης, οδήγησε τον πετρελαϊκό γίγαντα BP και τέσσερις από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, να σταματήσουν τη διέλευση μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και υποχρεώνει τους πλοιοκτήτες να εξεύρουν άλλες λύσεις για να αποφύγουν την κρίσιμη διώρυγα του Σουέζ.

Περίπου το 10%-15% του παγκόσμιου εμπορίου και το 30% του εμπορίου εμπορευματοκιβωτίων διέρχεται από την πλωτή οδό που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τη Μεσόγειο Θάλασσα. Ορισμένα πλοία έχουν ήδη επαναδρομολογηθεί γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής και ένα παρατεταμένο κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ εκτιμάται ότι θα αυξήσει το κόστος μεταφοράς και τους χρόνους παράδοσης.

«Η Ερυθρά Θάλασσα, ειδικά με τη Διώρυγα του Σουέζ, είναι σαν ένας αυτοκινητόδρομος για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, που συνδέει διάφορα μέρη του κόσμου, ιδιαίτερα την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική», δήλωσε ο Christian Roeloffs, Διευθύνων Σύμβουλος της Container xChange, μιας πλατφόρμας που διευκολύνει τη μίσθωση εμπορευματοκιβωτίων. «Ένα τεράστιο ποσό του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης, φοινικέλαιου και σιτηρών προέρχεται από την πλωτή οδό της διώρυγας του Σουέζ», διευκρίνησε.

Η σημαντικότητα της διαδρομής καταδεικνύεται και από την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να αποστείλουν ναυτική αποστολή στην περιοχή, την περασμένη Δευτέρα σε συνεργασία με εννέα άλλες χώρες, για την προστασία της εμπορικής ναυτιλίας στην Ερυθρά Θάλασσα.

Η κρίσιμη πλωτή οδός

«Η Ερυθρά Θάλασσα είναι μια κρίσιμη πλωτή οδός, απαραίτητη για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και ένας σημαντικός εμπορικός διάδρομος που διευκολύνει το διεθνές εμπόριο», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν ανακοινώνοντας την πρωτοβουλία.

«Ως αποτέλεσμα αυτών των επιθέσεων, οι ναύλοι και οι τιμές ασφάλισης έχουν ήδη αυξηθεί και οι τιμές του πετρελαίου ανεβαίνουν. Οι ναυτιλιακές λωρίδες στην Ερυθρά Θάλασσα είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας», πρόσθεσε.

Οι τιμές του πετρελαίου 

Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν σχεδόν κατά 2% μετά την ανακοίνωση της BP ότι θα αναστείλει όλες τις αποστολές μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Ο βελγικός ναυτιλιακός όμιλος Euronav, ένας από τους μεγαλύτερους μεταφορείς αργού πετρελαίου στον κόσμο, ανακοίνωσε επίσης ότι «θα αποφύγει την περιοχή μέχρι νεωτέρας».

Αν και οι τιμές έκτοτε σημείωσαν πτώση, την περασμένη Δευτέρα το κύμα σηματοδότησε μια αξιοσημείωτη αλλαγή κατεύθυνσης. Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν για επτά συνεχόμενες εβδομάδες πριν από τις επιθέσεις της περασμένης εβδομάδας στη βασική υδάτινη οδό, τη μεγαλύτερη έκταση αδιάλειπτης πτώσης από τα τέλη του 2018.

«Η Ευρώπη είναι η πιο εκτεθειμένη περιοχή σε διαταραχές των ροών μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, με το ένα τέταρτο όλων των εισαγωγών προϊόντων διύλισης (πετρελαίου) να φθάνουν μέσω του καναλιού», έγραψε σε σημείωμα τη Δευτέρα ο Μάθιου Ράιτ, αναλυτής της Kpler .

Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με αναλυτές της Goldman Sachs, «η διαταραχή είναι απίθανο να δημιουργήσει μεγάλες επιπτώσεις στις τιμές του αργού πετρελαίου και του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) δεδομένων των επιλογών για αλλαγή δρομολόγησης πλοίων».

Οι τιμές αναφοράς για το φυσικό αέριο στην Ευρώπη υποχώρησαν απότομα την περασμένη Τρίτη, αντιστρέφοντας τα προηγούμενα κέρδη. «Η τρέχουσα κατάσταση προκαλεί κάποια νευρικότητα στην αγορά, αλλά οι επιπτώσεις στα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς θα είναι περιορισμένες», δήλωσε ο Massimo Di Odoardo , αντιπρόεδρος της Wood Mackenzie για την έρευνα φυσικού αερίου και LNG.

«Η μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη για τις ευρωπαϊκές και ασιατικές τιμές παραμένουν οι θερμότερες από τις μέσες θερμοκρασίες, οι οποίες συνεχίζουν να ασκούν πίεση στη ζήτηση και τις τιμές».

Ευρύτερο πρόβλημα 

Μια μεγάλης κλίμακας αλλαγή δρομολόγησης του εμπορίου θα κινδύνευε να φράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού βραχυπρόθεσμα και ν’ αυξήσει το κόστος μεταφοράς, το οποίο θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τις τιμές καταναλωτή. Πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών κινείται δια θαλάσσης και η κυκλοφορία μέσω της Διώρυγας του Παναμά είναι ήδη περιορισμένη λόγω της έντονης ξηρασίας στην περιοχή. 

«Η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα έρχεται εν μέσω μειωμένων διελεύσεων στη Διώρυγα του Παναμά, φέρνοντας ταυτόχρονα στο προσκήνιο τα δύο σημεία ασφυξίας», δήλωσε ο Ράιτ του Kpler .

Οι μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των MSC, Maersk, Hapag, Lloyd και CMA CGM, στέλνουν ήδη ορισμένα πλοία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. «Αυτό θα προσθέσει εβδομάδες στους χρόνους διέλευσης και θ’ αυξήσει το κόστος, το οποίο φιλτράρεται άμεσα στο τελικό κόστος εισαγωγής», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ.

Μια «απόφραξη» στη Διώρυγα του Σουέζ το 2021 ανέδειξε τη σημασία των μεγάλων ναυτιλιακών λωρίδων. Όταν το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «Ever Given» προσάραξε στην πλωτή οδό τον Μάρτιο του ιδίου έτους, το αποτέλεσμα ήταν να παρατηρηθούν καθυστερήσεις στις αποστολές καταναλωτικών αγαθών από την Ασία στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και μια έξαρση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.

Τότε, στα λιμάνια παρατηρήθηκε συμφόρηση και οι ναύλοι αυξήθηκαν εν μέρει, λόγω της άνευ προηγουμένου ζήτησης γι’ αγαθά από αμερικανούς καταναλωτές που βρίσκονταν στο σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.

«Αυτή τη φορά υπάρχει ένα επίπεδο ρεκόρ πλεονάζουσας (ναυτιλιακής) χωρητικότητας», δήλωσε ο Judah Levine, επικεφαλής έρευνας στην εταιρεία logistics Freightos. Έτσι, ενώ τα μεγαλύτερα ταξίδια πιθανότατα ν’ αυξήσουν τους ναύλους, «λόγω των μεταφορέων που αναζητούν τρόπους να αξιοποιήσουν την πλεονάζουσα χωρητικότητα, είναι απίθανο οι ναύλοι να εκτοξευθούν στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας».

Ωστόσο, οι μεγαλύτεροι χρόνοι παράδοσης θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αρνητικά αποτελέσματα. «Όλες οι αλυσίδες εφοδιασμού είναι βελτιστοποιημένες στο μέγιστο», δήλωσε στο CNN ο Rico Luman, ανώτερος οικονομολόγος στην ολλανδική τράπεζα ING, καταβάλλοντας προσπάθειες να κατευνάσει τους φόβους και τις ανησυχίες της αγοράς.

Χρύσω Αντωνιάδου