• Το πιστόλι στον κρόταφο στρέφεται τώρα αλλού
• Τι είπε και τι έκανε στην Κύπρο η Christine Lagarde
• Η δέσμευση για πλήρη συνεργασία του Αναστασιάδη και η διαμεσολάβηση Ηροδότου
• Η ευγένεια, το χιούμορ α λα γαλλικά και άτεγκτη πολιτική της στα θέματα τραπεζών και δημοσιονομικών

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Διαθέτει τη φινέτσα Γαλλίδας, το αυστηρό ύφος του δικαστή, όντας η ίδια νομικός, είναι επικοινωνιακή και θεωρείται μια προσωπικότητα με παγκόσμιο εκτόπισμα. Η Christine Madeleine Odette Lagarde, η τέως Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και νυν της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, διαθέτει μια άριστη ικανότητα, την οποία απέδειξε πολλές φορές σε μεγάλες κρίσεις, παρά τις αντιδράσεις που προκαλεί: επιτυγχάνει συμβιβασμούς και αφήνει όλους ικανοποιημένους.

Μετακόμισε από την Ουάσιγκτον όπου επέβλεπε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στη Φρανκφούρτη, αναλαμβάνοντας την «καυτή» καρέκλα της προέδρου της ΕΚΤ από ένα προκάτοχο που είχε μια πετυχημένη καριέρα από το 2011 μέχρι το 2019,  τον Μάριο Ντράγκι. Τον πολιτικό που επί θητείας του, παρά τις μεγάλες κρίσεις, κατάφερε να κρατήσει τη συνοχή της Ευρώπης και να σώσει την ευρωζώνη.

Η Κριστίν Λαγκάρντ την τελευταία δεκαετία διαδραμάτισε και συνεχίζει να διαδραματίζει έναν από τους σημαντικότερους ρόλους για τη διάσωση κρατών και οικονομιών. Είναι αντιπαθής όταν λαμβάνει αποφάσεις για σκληρά μέτρα. Αποφασίζει και επιβάλλει. Την ίδια ώρα είναι επικοινωνιακή, διαθέτει χιούμορ στα γαλλικά πρότυπα, κάτι μεταξύ ειρωνείας και χαμόγελου, δηλαδή σφάζει με το γάντι. Την ίδια ώρα είναι πρότυπο μόδας, ντυμένη με ρούχα και αξεσουάρ της γαλλικής κολεξιόν,  που τα υποστηρίζει με την έντονη προσωπικότητά της.
Χρησιμοποιεί όλα τα όπλα που διαθέτει, γνώσεις, εμπειρία, χιούμορ, σκληρότητα αλλά και … καλοσύνη για να περάσει το δικό της και τις πολιτικές που επιθυμεί να επιβάλει.

Δεν δέχεται μύγα στο σπαθί της, ούτε αμφισβήτηση. Στο τέλος πετυχαίνει τον σκοπό της, να στριμώξει στον τοίχο τα άτακτα παιδιά των χωρών που καλείται να στηρίξει.

Η Κύπρος και ειδικά ο πρόεδρος Αναστασιάδης γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη σκληράδα, το απόλυτο των λόγων και έργων της, καθώς την έχει ζήσει κατά τη διάρκεια των eurogroups το 2013. Με το σκληρό της ύφος η τότε «Σιδηρά» Κυρία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επέβαλε το «κούρεμα» των καταθέσεων, ταυτόχρονα με τον όρο ότι «το χρέος της Κύπρου για να καταστεί βιώσιμο, δεν θα πρέπει να είναι ψηλότερο από το 100% του ΑΕΠ το 2020». Η επικεφαλής του ΔΝΤ ζητούσε από την αρχή της συνεδρίασης  του πρώτου Eurogroup στο οποίο συμμετείχε και το Ταμείο ως ένας από τους εταίρους της στήριξης της Κύπρου, το bail in των καταθέσεων ύψους 40%, που σήμαινε ότι οι καταθέτες στις κυπριακές τράπεζες θα παρουσίαζαν απώλειες 25 δισ. ευρώ.

Χρόνια μετά, όταν ανέλαβε την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η πάντοτε φινετσάτη κ. Lagarde, και σε άλλη περίπτωση, είχε δηλώσει: «Δεν είμαι ούτε γεράκι, ούτε περιστέρι, πρόθεσή μου είναι να γίνω γλαύκα». Στο πέτο του σακακιού της φορούσε μια χρυσή κουκουβάγια.

Σκληρή μεν, φινετσάτη δε

Η Πρόεδρος της ΕΚΤ βρισκόταν την περασμένη βδομάδα στην Κύπρο μετά από πρόσκληση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας κ. Κωνσταντίνου Ηροδότου, που ομολογουμένως, τιμά την καρέκλα και τη θέση του Διοικητή, τουλάχιστον έχοντας υπόψη όλα όσα πέρασε η δύσμοιρη ΚΤΚ τις τελευταίες δεκαετίες. Η γαλλίδα τεχνοκράτης με πάντοτε βλέψεις στην πολιτική εντυπωσίασε και πάλι. Με τα σταράτα λόγια της, την ευγένεια και τη φιλικότητά της, αλλά ταυτόχρονα και την αυστηρότητά της, στέλλοντας ταυτόχρονα το μήνυμα ότι δεν πρόκειται να δεχθεί και πάλι πισωγυρίσματα, κακά παιδιά, νοσούσες τράπεζες και οικονομίες που καταρρέουν για τα λάθη των επικεφαλής της.

Η προτίμησή της στον Κωνσταντίνο Ηροδότου, ο οποίος την προσκάλεσε στην Κύπρο, ήταν ξεκάθαρη. Μπροστά της ένας αυστηρός τεχνοκράτης που ακολουθεί τις οδηγίες της ΕΚΤ, χωρίς να αντιδρά, επιβάλλει την πολιτική της και στέλλει τα ανάλογα μηνύματα στις συστημικές και μη τράπεζες και στον κόσμο των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Ο σωστός άνθρωπος στην κατάλληλη θέση τη δεδομένη στιγμή.

Εξ ου και η περίφημη δήλωσή της που έφερε χαράς ευαγγέλια στην ΚΤΚ και στην Κυβέρνηση: «Παρά τις αρνητικές συνέπειες που προκαλεί στην ευρωπαϊκή οικονομία η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και τις πιέσεις που αναπόφευκτα δέχεται και η κυπριακή οικονομία, η Κύπρος θα επιστρέψει σε περιβάλλον ευημερίας».

Οι κρίσεις και η Κύπρος

Η Πρόεδρος της ΕΚΤ έδωσε ταυτόχρονα και σαφώς τα μηνύματά της, σε μια περίοδο που η Ευρώπη και η ευρωζώνη δέχονται μια δεύτερη κρίση μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η πανδημία φαίνεται να είναι ένας απλός και θεραπεύσιμος ιός μπροστά στη σοβαρότερη ασθένεια που εκτιμάται ότι θα φέρει ο ρωσικός ιός στην Ευρώπη, ειδικά μετά την επιβολή των κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου.

Στο πλαίσιο των επαφών και των ομιλιών της στην Κύπρο, η κα Λαγκάρντ έδωσε το στίγμα των πυλώνων στους οποίους θα εργαστεί η ΕΚΤ σε αυτή τη νέα κρίση με άμεσο στόχο να προβλεφθούν:

Πρώτο, οι κίνδυνοι που θα αποσταθεροποιήσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Δεύτερο, η διατήρηση των τιμών σε σταθερά επίπεδα στη ζώνη του ευρώ.

Τρίτο, η ασφάλεια και η ευρωστία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Brief, κατά τις επαφές υπερτονίστηκαν τα ζητήματα του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της ζώνης του ευρώ και έχει ήδη αυξήσει σημαντικά την αβεβαιότητα, με την Πρόεδρο της ΕΚΤ να συστήνει την εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων για θωράκιση της οικονομίας. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις προοπτικές για τον πληθωρισμό και λαμβάνοντας υπόψη το αβέβαιο περιβάλλον, η κα Λαγκάρντ έκανε επίκληση της αναθεώρησης του χρονοδιαγράμματος των καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού που θα διενεργηθούν τους επόμενους μήνες, τονίζοντας πως η διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από τη σταθεροποίηση  του πληθωρισμού για τον οποίον υπάρχει καθορισμένος στόχος το 2% μεσοπρόθεσμα. Δεν απέκλεισε μεταβολή των επιτοκίων μετά τη λήξη των καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού, η οποία ωστόσο θα είναι σταδιακή.

Οι τράπεζές μας

Ωστόσο εκείνο που «καίει» την ΕΚΤ είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με την κα Λαγκάρντ να εξηγεί ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες, συστημικές και μη, είναι πιο ανθεκτικές στο σοκ από ό,τι παλαιότερα εξαιτίας της αλλαγής του μοντέλου τους για την αντιμετώπιση της πανδημίας, παρόλο που η ένταση του πολέμου εκτιμάται ότι θα είναι μεγαλύτερη από ό,τι της πανδημίας.

Εκτός από την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών σε περιουσιακά στοιχεία, λογαριασμούς, ομόλογα, κ.λπ. στη Ρωσία που έχουν ήδη παγώσει λόγω των κυρώσεων και παρουσιάζονται ως ελεγχόμενα, έχουν εντοπιστεί και άλλα θέματα όπως είναι:

•    Οι μεγάλες ανατιμήσεις και διακυμάνσεις στις τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου, άλλων εμπορευμάτων και συναλλάγματος οι οποίες αυξάνουν τον πιστωτικό κίνδυνο.
•    Οι πιθανές κυβερνοεπιθέσεις και άλλου είδους τεχνολογικοί κίνδυνοι  που συνδέονται με τη Ρωσία και την Ουκρανία.
•    Οι μακροοικονομικές επιπτώσεις, όπως η αναθεώρηση προς τα κάτω του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης.
•    Οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων.

Οι μεγάλες προκλήσεις

Η κα Λαγκάρντ, παρόλο που εκθείασε τις ενέργειες της Κύπρου για αντιμετώπιση της κρίσης του 2013 και της πανδημίας, δεν παρέλειψε να αναφερθεί, κυρίως στις κατ’ ιδίαν επαφές, για τους κινδύνους στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια από τις ανοδικές τιμές της ενέργειας και του πληθωρισμού που θα δυσκολέψουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ έστειλε ένα σαφές μήνυμα προς τον τραπεζικό τομέα να θέσει υπό στενή παρακολούθηση τα δανειακά χαρτοφυλάκια και ειδικότερα τις ροές πληρωμών ώστε να παρέμβουν προληπτικά, αν κριθεί απαραίτητο. Η προληπτική αυτή σύσταση απευθύνεται έγκαιρα παρόλο που δεν υπάρχουν ακόμα ενδείξεις ότι εκδηλώνεται ένα γενικευμένο φαινόμενο αθέτησης πληρωμών από πλευράς επιχειρήσεων ή νοικοκυριών.

Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου, διαδραματίζοντας τον ρόλο διαμεσολαβητή, και προσπαθώντας να κρατήσει το θετικό κλίμα, διαβεβαίωσε την κα Λαγκάρντ ότι «το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι σταθερό και μπορεί να απορροφήσει τυχόν αναταραχές ή δευτερογενείς επιπτώσεις καθώς οδεύει προς επίλυση του ζητήματος των ΜΕΔ και προς μια νέα εποχή της τεχνολογίας και της αυτοματοποίησης με επαρκή κεφαλαιακά αποθέματα και ισχυρή ρευστότητα».

Οι Ρώσοι ολιγάρχες και οι κυρώσεις

Πραγματικά, ορισμένες συγκυρίες, όπως η κάθοδος της Προέδρου της ΕΚΤ όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας και των Ρώσων ολιγαρχών είναι αξιοσημείωτες. Το 2013, η Κύπρος στρυμωγμένη και ατιμασμένη, κατέφυγε στη Ρωσία, αναζητώντας 2,5 δισ. ευρώ ως δάνειο, λαμβάνοντας αρνητική απάντηση τη δεδομένη στιγμή. Το 2013 η Κύπρος έζησε έναν από τους μεγαλύτερους εφιάλτες της σύγχρονης ιστορίας της, τη διάλυση τού χρηματοοικονομικού της συστήματος. Δέκα σχεδόν χρόνια μετά, η Λαγκάρντ εκθειάζει την Κύπρο για τις επιτυχίες της, η Ρωσία δέχεται «ανελέητο» πόλεμο από τη Δύση και την Ευρώπη και οι Ρώσοι ολιγάρχες, τους οποίους η Κύπρος δεχόταν με ανοικτές τις αγκάλες, δέχονται τις σκληρές τους κυρώσεις.

Η Λαγκάρντ ζητά εφαρμογή των κυρώσεων  

και ο Νίκος Αναστασιάδης δηλώνει: «Κυρία Λαγκάρντ, είσαστε φίλη της Κύπρου και θα δουλέψουμε μαζί».
Αυτή τη φορά το πιστόλι της «Σιδηράς» Κυρίας στοχεύει αλλού, χωρίς κανένας να γνωρίζει όμως πότε και πού θα ξανακτυπήσει εάν δεν εισακουστούν οι οδηγίες της.