•    Πώς επηρεάζεται ο κλάδος από την παρατεταμένη υγειονομική κρίση
•    Ποιες οι νέες προκλήσεις και ποιες αλλαγές επέρχονται
•    Πώς ο τουρισμός κινεί τα νήματα για την επιστροφή στην κανονικότητα

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Ο χρηματοοικονομικός κλάδος επέδειξε μέχρι τώρα ανθεκτικότητα. Σε αυτό βοήθησε η εξυγίανση του συστήματος τα αμέσως προηγούμενα χρόνια και τα μέτρα που λήφθηκαν από την Ε.Ε., την ΕΚΤ και τις κυβερνήσεις για να στηριχθεί η οικονομία και οι επιχειρήσεις αμέσως μετά την εκδήλωση της υγειονομικής κρίσης.

Ωστόσο, η συνεχιζόμενη και παρατεταμένη πανδημία και οι όποιες καθυστερήσεις στο εμβολιαστικό πρόγραμμα καθώς και μια πιθανή αποτυχία του λόγω νέων μεταλλάξεων, αυξάνει τις προκλήσεις, με κύρια τις επιπτώσεις στην ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τη χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών.

Στις προκλήσεις, νέες και παλιές, προστίθενται και άλλες εποπτικές απαιτήσεις και η υποχρέωση που επιτάσσει η αγορά, ο πελάτης και η οικονομία, ότι  ο τραπεζικός τομέας θα πρέπει να εκσυγχρονίσει το επιχειρηματικό του μοντέλο, το ψηφιακό και λειτουργικό.

Οι κυπριακές τράπεζες έχουν δρομολογήσει μια πορεία διαρθρωτικού μετασχηματισμού, την οποία συνεχίζουν  παρά τα πιθανά προβλήματα που ανακύπτουν κατά τη διάρκεια της  πανδημίας. Η υγειονομική κρίση αυξάνει τις απαιτήσεις και την πίεση, ώστε να υλοποιηθούν οι σχεδιασμοί και να λειτουργήσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά σε ένα νέο περιβάλλον.

Ήδη, σχεδιάζεται η  επόμενη μέρα, ώστε να είναι προετοιμασμένες στις ανάγκες της αγοράς κατά τη νέα εποχή αλλά ταυτόχρονα να προσαρμοστούν με τις αλλαγές που αναμένονται τα επόμενα χρόνια, σε βάθος χρόνου.

Τα θέματα πίστης και διαχείρισης κινδύνων,  η λειτουργία των επιχειρήσεων, κυρίως των μικρομεσαίων, η ένταση και η διάρκεια της υγειονομικής κρίσης οδηγούν, για παράδειγμα, σε αυξημένες επισφάλειες, τις οποίες καλούνται να διαχειριστούν με σύνεση, σοβαρότητα και συντονισμένα μέτρα.

Η εξάρτηση από τον τουρισμό
Οι τράπεζες της Κύπρου σε συνάρτηση με την εξάρτηση της οικονομίας από τον τουρισμό έχουν να διαχειριστούν και ένα άλλο ζήτημα. Το αβέβαιο περιβάλλον που σχετίζεται με τον τουρισμό που άλλοτε είναι πανδημία, άλλοτε πολιτική κρίση στην περιοχή της Μεσογείου και άλλοτε εξωγενείς παράγοντες, απρόβλεπτοι και μη αναμενόμενοι,

Για παράδειγμα, σήμερα οι εκτιμήσεις καταγράφουν μια αυξητική τάση στον εισαγόμενο τουρισμό κατά τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2021 αλλά και συγκριτικά με τα προ-πανδημίας επίπεδα του 2019 ένα αντιστάθμισμα από τον εσωτερικό τουρισμό.

Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της Τράπεζας Κύπρου για το πρώτο εξάμηνο του 2021, τα οποία ανακοινώθηκαν μόλις πριν λίγες ημέρες, «μεσοπρόθεσμα, η πραγματική οικονομική δραστηριότητα αναμένεται ότι θα στηρίζεται από την ανάκαμψη του τουρισμού και θα ενισχύεται από μεγαλύτερη επενδυτική δραστηριότητα συνδεδεμένη με το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, μέσω του οποίου η Κύπρος πρόκειται να λάβει €1.2 δις ή 5.5% του ΑΕΠ της κατά την περίοδο 2021-2026». 

Όμως, όποιες κι αν είναι οι εκτιμήσεις για τον τουρισμό που δίνουν μια νότα αισιοδοξίας λόγω του ότι πάντοτε ο κλάδος ήταν η ατμομηχανή της οικονομίας, η τουριστική κίνηση επηρεάζεται και θα επηρεάζεται από την πανδημία και τις εξελίξεις γύρω από αυτήν, με τα ανάλογα σοβαρά ή επιμέρους προβλήματα σε όλους τους κλάδους που σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με τον τουρισμό και φυσικά με ανάλογες επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα. 

Αμυδρή αισιοδοξία
Ο φετινός Ιούλιος σίγουρα ήταν καλύτερος από τον περσινό, λόγω της ανάκαμψης στον διεθνή τουρισμό. Οι αφίξεις τουριστών τον Ιούλιο 2021 αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα (αύξηση 358% ετησίως) και έφθασαν στο 54% των επιπέδων Ιουλίου 2019. 

Οι εκτιμήσεις παρουσιάζουν τις αφίξεις τουριστών να παρουσιάζουν αυξητική τάση και τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο 2021, οπόταν και αναμένεται παρόμοια τάση. Μάλιστα, η μείωση στις διεθνείς αφίξεις τουριστών το 2021 σε σύγκριση με επίπεδα πριν από την εκδήλωση της πανδημίας (επίπεδα του 2019) αναμένεται να αντισταθμιστούν από τον εσωτερικό τουρισμό. Η εικόνα αυτή δημιουργεί αισιοδοξία, χωρίς ωστόσο να προδιαγράφει μια σταθερή πορεία, λόγω ακριβώς των μεταλλάξεων του Covid 19 και την επιτυχία του εμβολιαστικού προγράμματος.

Στη βάση των οικονομικών δεδομένων και των εξελίξεων που έχουμε αυτή τη στιγμή μπροστά μας, οι τράπεζες θα πρέπει να λειτουργήσουν προληπτικά, να αναπτύξουν υπηρεσίες και προϊόντα με στόχο τη στήριξη των πελατών τους, και τη γενικότερη  στήριξη της ανάκαμψης της οικονομίας. Η επόμενη ημέρα, όπως διαφαίνεται, δεν θα είναι ποτέ η ίδια και το τραπεζικό σύστημα πρέπει να είναι επαρκώς και κατάλληλα οχυρωμένο για να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις, κινδύνους ή ακόμη και ευκαιρίες.