Η δεκαετία της ανόδου των κυπριακών εξαγωγών

Ποια είναι τα "δυνατά χαρτιά" της Κύπρου στις εξαγωγές
  • Η δεκαετία του 2008 με 2017
  • Η διετία των εξαγωγών 2016-2017
  • Σημαντική άνοδο δείχνουν και τα στοιχεία της διετία 2017 -2018  για τις εξαγωγές

Μία δεκαετία κυπριακών εξαγωγών με μικρά σκαμπανεβάσματα στο πρώτο μισό της αλλά με θετικά πρόσημα. Μία δεκαετία που σχεδόν τριπλασίασε των όγκο των γενικών εξαγωγών τόσο των εγχώριων όσο και των επανεξαγωγών.

Σε γενικές γραμμές πλέον οι εξαγωγές, είτε από εγχώρια παραγωγή είτε και από τις επανεξαγωγές, διανύουν μια δεκαετία άνθισης. Οι σημαντικές βελτιώσεις στα λιμάνια αλλά και στις υποδομές του διακομιστικού εμπορίου επιτρέπουν στην Κύπρο να γίνει πιο εξωστρεφείς όσον αφορά το εξαγωγικό εμπόριο.

Σημαντικός παράγοντας στην άνθηση του τομέα είναι βέβαια και η είσοδος μας στην ΕΕ ανοίγοντας σημαντικές διόδους προς τα κράτη μέλη και την αγορά τους αλλά και ως διακομιστικού σταθμού για τρίτες χώρες.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Καθόλη την περίοδο της δεκαετίας , ακόμη και μεσούσης της οικονομικής κρίσης οι εξαγωγές είχαν μια σταθερή ανοδική πορεία με εξαίρεση μια μικρή κάμψη το 2014. Με τα στοιχεία που μπορούμε να εξετάσουμε για το 2018 η πορεία θα συνεχίσει να είναι ιδιαιτέρως ανοδική όπως έκλεισε 2017.

Η φαρμακευτική βιομηχανία έχασε τα σκήπτρα των εγχώριων εξαγωγών από τα ορυκτά καύσιμα το 2017, η αξία των οποίων άγγιξε τα €400 εκ. Παρόλη την πτώση της από το βάθρο, η φαρμακευτική βιομηχανία  σημείωσε σημαντική αύξηση και το 2017 αλλα και το 2018.

Ανοδική πορεία ακολουθεί και το χαλούμι μεσα στην δεκαετία που εξετάζουμε με αποκορύφωμα τα 150 εκ. που έφτασαν οι εξαγωγές το 2017 και τα 150 εκ. που ξεπέρασε  μέχρι και το Σεπτέμβριο  του 2018.

Συνήθεις στυλοβάτες την τελευταία δεκαετία όπως καταδεικνύουν και τα γενικά στοιχεία στους δύο πίνακες που ακολουθούν είναι τα χημικά – φαρμακευτικά σκευάσματα , τα ορυκτά και τα παράγωγα τους αλλά και η γεωργοκτηνοτροφία

Η διετία των εξαγωγών 2016-2017

Η φαρμακευτική βιομηχανία έχασε τα σκήπτρα των εγχώριων εξαγωγών από τα ορυκτά καύσιμα το 2017, η αξία των οποίων άγγιξε τα €400 εκατ.
Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, η αξία των εξαγωγών στην κατηγορία «ορυκτά καύσιμα και έλαια» εκτοξεύθηκε στα €393,2 εκατ. το 2017 έναντι €182,5 εκατ. το 2016.

Υπολογίζεται ότι η συγκεκριμένη κατηγορία καταλαμβάνει σε αξία το 31,57% των συνολικών εξαγωγών που έκανε η Κύπρος το 2017, ενώ το 2016 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 19,15%.

Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ακόμα ένα δυνατό εξαγωγικό χαρτί της Κύπρου. Η αξία των εξαγωγών των φαρμακευτικών προϊόντων αυξήθηκε στα €241,4 εκατ. το 2017, καταλαμβάνοντας σχεδόν το 20% των συνολικών εξαγωγών, έναντι €220,9 εκατ. το 2016 ή ποσοστό 23,18%.

Στα €155 εκατ. το χαλούμι

>>>Διαβάστε επίσης - ΑΝΑΛΥΣΗ: Το χαλούμι και η τρομακτική εξάρτηση από τη Βρετανία<<<

Ιδιαίτερη δυναμική απέκτησε το 2017 το χαλούμι, η αξία των εξαγωγών του οποίου ξεπέρασε τα €155 εκατ., καταλαμβάνοντας το 12,55% του συνόλου των εξαγωγών, σημειώνοντας αισθητή αύξηση σε σχέση με το 2016, όταν η αξία των εξαγωγών χαλουμιού ξεπερνούσε μόλις τα €130 εκατ.

Μικρή άνοδο κατέγραψαν και οι εξαγωγές πατατών, φτάνοντας τα €47,7 εκατ. το 2017 ή ποσοστό 3,84% επί του συνόλου συγκριτικά με 47,1 εκατ. το 2016 ή ποσοστό 5% επί των συνολικών εξαγωγών.
Περισσότερα φρούτα και λαχανικά εξήγαγε επίσης η Κύπρος το 2017, με την αξία τους να αγγίζει τα €40 εκατ., καταλαμβάνοντας το 3,19% των συνολικών εξαγωγών, σε σχέση με €33,8 εκατ. το 2016 ή ποσοστό 3,55%.

Εξάλλου, τα €30 εκατ. άγγιξαν οι εξαγωγές ψαριού το 2017, ενώ κινήθηκαν στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2016.

Πού εξάγονται τα κυπριακά προϊόντα

Εντός ΕΕ εξακολουθεί να εξάγεται η συντριπτική πλειοψηφία των κυπριακών προϊόντων. Υπολογίζεται ότι οι εξαγωγές προϊόντων σε χώρες μέλη της ΕΕ έφτασαν τα €974,3 εκατ. το 2017, με την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο να καταλαμβάνουν ένα σημαντικό κομμάτι της πίτας. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές που έγιναν στην Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο το 2017 έφτασαν τα €229,5 εκατ. και €168,9 εκατ. αντίστοιχα. Ακολουθούν η Γερμανία και η Ολλανδία με €120,4 εκατ. και €77,1 εκατ. αντίστοιχα, όπως επίσης το Βέλγιο, με €63,9 εκατ., η Ιταλία με €49,6 εκατ., η Σλοβακία με €36,1 εκατ. και η Σουηδία με €33,8 εκατ.

Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι εξαγωγές στη Βόρεια Αφρική, οι οποίες ανήλθαν το 2017 στα €348,6 εκατ., την ώρα που οι εξαγωγές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες διαμορφώθηκαν στα €321,3 εκατ.
Παράλληλα, οι εξαγωγές κυπριακών προϊόντων σε ασιατικές χώρες υπολογίζονται για το 2017 στα €287,7 εκατ., ενώ οι εξαγωγές στην Εγγύς και Μέση Ανατολή εκτιμώνται στα €246,6 εκατ.

Σημαντική άνοδο δείχνουν και τα στοιχεία της διετία 2017 -2018  για τις εξαγωγές

Οι συνολικές εξαγωγές ανήλθαν σε € 3.537,3 εκ. για τον Ιανουάριο - Σεπτέμβριο του 2018 έναντι € 2.324,8 εκ.  τον Ιανουάριο - Σεπτέμβριο του 2017. Σημαντική αύξηση κατέγραψαν για  τις εξαγωγές οι πρώτοι 9 μήνες του 2018  έναντι αυτών του 17. Σημαντική άνοδο όπως βλέπουμε και στον πιο κάτω πίνακα σε όλους τους συγκρίσιμους μήνες εκτός του Νοεμβρίου όπου τα στοιχεία που δίνει η Στατιστική Υπηρεσία είναι τα προκαταρτικά. Τριπλασιασμό βλέπουμε τον Μάρτιο του 2018 έναντι του ίδιου μήνα του 2017. Συγκεκριμένα κατά το Μάρτιο του 2018 το μέγεθος των εξαγωγών έφτασαν τα 879,7 εκ. έναντι 249,5 το ίδιο μήνα του 17.
 

Πως κινήθηκαν οι γενικές κατηγορίες των εξαγώγιμων προϊόντων στο 1ο εννιάμηνο του 2018

Για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018, στην κατηγορία "Οχήματα, αεροσκάφη, πλοία και συναφής εξοπλισμός μεταφορών" οι εξαγωγές ανήλθαν σε € 1.402,0 εκ., ακολουθούμενη από την κατηγορία «Ορυκτά προϊόντα» με € 871,1 εκ. και την κατηγορία «Μηχανήματα και μηχανικές συσκευές ηλεκτρικής ενέργειας "€ 306,8 εκ.

Όσο αφορά στην κατηγορία «Προϊόντα χημικών ή συναφών βιομηχανιών» που περιλαμβάνει και τα φαρμακευτικά σκευάσματα η αξία των εξαγωγών έφτασε τα  € 269,3 εκ. ενώ η κατηγορία «Μέταλλο και τα τεχνουργήματα» ακολουθεί με € 187,9 εκ.

Ο τομέας «Ζώντα ζώα, ζωικά προϊόντα» με εξαγωγές που αγγίζουν το  € 186,9 εκ., που περιλαμβάνει και το χαλούμι, ενώ η κατηγορία  «Προετοιμασμένα τρόφιμα, ποτά, οινοπνευματώδη ποτά και ξίδι, καπνός και βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα καπνού» με € 96,9 εκ. και τα «Φυτικά προϊόντα» με € 56,1 εκ.

Τα  εγχώρια Βιομηχανικά προϊόντα που εξήχθησαν κατά την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018, είναι αξίας € 1.172,9 εκ ή 93,4% και € 808,0 εκ. ή 89,4% τον Ιανουάριο - Σεπτέμβριο του 2017 του συνόλου των εγχώριων εξαγωγών.

Σύνολο εξαγωγών ανά περιοχή για το 2018

Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθαν σε € 737,7 εκ. την περίοδο Ιανουάριο - Σεπτέμβριο του 2018 . Συγκεκριμένα οι εξαγωγές προς την Ελλάδα, που κρατεί και τα σκήπτρα, ανήλθαν σε € 215,8 εκ. ακολουθούμενη από το Ηνωμένο Βασίλειο με € 130,1 ευρώ, τη Γερμανία με € 120,9 εκ., την Σουηδία με  € 31,4 εκ., τη Σλοβακία τα € 25,4 εκ. και τις Κάτω Χώρες τα € 22,6 εκ. Σημαντικές είναι και οι εξαγωγές στη Γαλλία € 22,3 εκ., στη Βουλγαρία € 19,5 εκ. και στην Τσεχική Δημοκρατία € 18,7 εκ.

Οι εξαγωγές προς χώρες της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής ανήλθαν στα € 661,1 εκ. τον Ιανουάριο – Σεπτέμβριο 2018, ενώ στη Βόρεια Αφρική έφτασαν  τα € 510,9 εκ.  

Στην Ασία οι εξαγωγές  ανήλθαν σε € 297,1 εκ. και στις χώρες της Μέσης ανήλθαν σε € 285,6 εκ.

Είμαστε εκεί, θα παραμείνουμε όμως;

Πολλά άλλαξαν στο εμπόριο στην Κύπρο την τελευταία δεκαετία. Η είσοδος μας στην μεγάλη κοινή αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν βέβαια σημαντικός καταλύτης. Η βελτίωση των υποδομών, κυρίως στα λιμάνια αλλά και στα αεροδρόμια της χώρας ήταν ακόμη ένας μεγάλος καθοριστικός παράγοντας στην άνθιση του τομέα των εξαγωγών, μας έβαλε στο χάρτη του διακομιστηκού εμπορίου. Για να παραμείνουμε στον χάρτη όμως θα πρέπει η βελτίωση να είναι συνεχής. 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο καλύτερος σχεδιασμός από το Υπουργείο εμπορίου αλλά και η καλύτερη γνώση της διεθνούς αγοράς από μια γενιά Κυπρίων νέων εμπόρων. Με συντονισμένες κινήσεις αλλά και ατομικές κινήσεις μας έβαλαν καταρχήν στο παιχνίδι. 

Δύο γεγονότα αποτελούν βαρίδι για τις επόμενες χρονιές που έχουν και ιδιάζουσα σημασία στο αν θα παραμείνουμε σε ανοδική πορεία. Το πρώτο είναι η συμφωνία του Brexit και το δεύτερο η αποτυχία να κρατήσουμε το εμπορικό σήμα του χαλουμιού στην Βρετανία, την δεύτερη μεγαλύτερη σε βαθμό εξαγωγών για την Κύπρο χώρα.

Ευαγόρας Προκοπίου