•    Απειλή για τα δημόσια οικονομικά το Σχέδιο Υγείας
•    Κορυφώνονται οι προειδοποιήσει της Ε.Ε.
•    Μιλά για επιπτώσεις και πιθανές φορολογίες

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Θέμα βιωσιμότητας του Γενικού Σχεδίου Υγείας έθεσε μόλις πριν λίγες μέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη φθινοπωρινή δέσμη μέτρων του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Στη σχετική έκθεση συμπεριλαμβάνονται η Ετήσια Επισκόπηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης και γνωμοδοτήσεις για τα Σχέδια Δημοσιονομικών Προγραμμάτων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ για το 2022.

Ήδη, στο Υπουργείο Υγείας ανησυχούν για σπατάλες στα έξοδα του ΟΚΥπΥ και του ΓεΣΥ, και ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλας εξέπεμψε το δικό του σήμα κινδύνου προειδοποιώντας ότι «το κράτος μπορεί να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές τις οικονομικές δαπάνες».

Η Τρόικα προειδοποιεί, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, την Κύπρο για τους σοβαρούς κινδύνους που δημιουργεί το ΓεΣΥ στα δημόσια οικονομικά με έμφαση στα ελλείμματα που καταγράφονται στους προϋπολογισμούς τού Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ).

Τα Υπουργεία Οικονομικών και Υγείας έχουν προειδοποιηθεί ότι εάν δεν ληφθούν μέτρα, όπως αυστηρότεροι μηχανισμοί για διαχείριση των  ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ και ελέγχου των δαπανών, τότε το ΓεΣΥ δεν θα είναι βιώσιμο και θα δημιουργηθούν επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά.

Στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας οι διεθνείς πιστωτές πρότειναν επίσης στις κυπριακές αρχές να εξετάσουν φορολογικά μέτρα  στην περίπτωση που εντοπίσουν αύξηση των δαπανών και ελλείμματα.

Ένας παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη είναι και οι επιπτώσεις που δημιουργεί η πανδημία στο σύστημα υγείας. 

Πάντως, το κράτος, βάσει της σχετικής νομοθεσίας, έχει την υποχρέωση να καλύπτει τα ελλείμματα του ΟΚΥπΥ για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με ενημέρωση της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, το έλλειμμα του ΟΚΥπΥ για το 2021 ανέρχεται στα  €48,7 εκατ. λόγω των αναπτυξιακών δαπανών για αναβάθμιση των κρατικών νοσηλευτηρίων.

Η κρατική χορηγία τα επόμενα τρία χρόνια, με βάση τον τριετή προϋπολογισμό του οργανισμού, προβλέπει ότι το 2021 θα ανέλθει στα €552.168.970.648, το 2022 στα €190.220.507 και το 2023 στα €191.651.695.

Σημειώνεται ότι ο ΟΚΥπΥ οφείλει στο κράτος περίπου €250 εκατ. για τη μισθοδοσία 5000 υπαλλήλων που έχουν αποσπαστεί στον οργανισμό.

Τον περασμένο Οκτώβριο, ο  ΟΑΥ υπόβαλε αίτημα για πρόσθετη κρατική ενίσχυση 40 εκατ. ευρώ, με τον Υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη να προειδοποιεί ότι «δεν μπορεί να ζητείται, συνεχώς, νέα οικονομική στήριξη από το κράτος, εάν προτεραιότητα είναι η προστασία του συστήματος και η διατήρηση της βασικής φιλοσοφίας για σφαιρικό προϋπολογισμό».

Επίσης, ο Υπουργός με τις δηλώσεις του άνοιξε τον δρόμο για αύξηση της εισφοράς τονίζοντας πως «η αύξηση δαπανών θα οδηγήσει και στην ανάγκη αύξησης της εισφοράς». 

Να σημειωθεί πως η Τρόικα, κατά την 9η Έκθεση Μεταμνημονιακή Εποπτείας για την Κύπρο, που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο 2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προειδοποιούσε πως «η τρέχουσα εφαρμογή της δεύτερης φάσης της μεταρρύθμισης του Γενικού Συστήματος Υγείας ενέχει πολλούς κινδύνους εντός του υφιστάμενου πλαισίου. Το χαμηλό επίπεδο συνεισφορών κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020 αναμένεται να οδηγήσει σε έλλειμμα για τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), γεγονός που θα μπορούσε να συνεχιστεί και το επόμενο έτος». 

Η Ε.Ε. κατάγραφε πως «για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της μεταρρύθμισης, οι Αρχές σκοπεύουν να καλύψουν το πιθανό κενό, λαμβάνοντας μέτρα εξοικονόμησης κόστους και αξιοποιώντας τα πλεονάσματα του ΟΑΥ που καταγράφηκαν το προηγούμενο έτος». 

Εκτιμούσε πως «αναμένεται σταδιακή επιστροφή σε έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό για το ΓεΣΥ το 2023, όμως αυτό εξαρτάται σε καθοριστικό βαθμό από τις μελλοντικές εξελίξεις όσον αφορά τις συνεισφορές στον τομέα της υγείας». 

Η Τρόικα επεσήμαινε, και επιβεβαιώθηκε, πως η κυβέρνηση ενδέχεται να χρειαστεί να καλύψει ενδεχόμενα ελλείμματα των δημόσιων νοσοκομείων (στα οποία δόθηκαν κρατικές εγγυήσεις για τα πρώτα 5 χρόνια) μέχρι τα νοσοκομεία καταστούν οικονομικά αυτόνομα.