• Με την προσδοκία ότι θα διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος
• Στοχεύει στην αποτροπή των κινδύνων που αφορούν τη σταθερότητα των τιμών 
• Εξετάζει πώς θα ενσωματώσει τους κλιματικούς κινδύνους στο θεσμικό πλαίσιο και στην προληπτική εποπτεία 

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Οι κίνδυνοι που συνδέονται με το κλίμα αποτελούν πηγή αστάθειας για την οικονομία και ευπάθειας για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και της Κύπρου. Τα αυξημένα καιρικά φαινόμενα, η απότομη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, επηρεάζουν ακόμη και τη νομισματική πολιτική, και θέτουν  σε κίνδυνο τη σταθερότητα των τιμών, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία.

Πληροφορίες της Brief αναφέρουν ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ακολουθώντας τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, εργάζεται προς την κατεύθυνση συστάσεων προς τις τράπεζες για αποτροπή των κινδύνων που θα αφορούν τη σταθερότητα των τιμών και, σε στενή συνεργασία με αυτές, να διασφαλίσουν ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ανθεκτικό σε αυτούς τους κινδύνους. 

Προς την κατεύθυνση αυτή έχει  ήδη αρχίσει να εξετάζει πιθανούς τρόπους ώστε οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συνδεόμενες με τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, να συμπεριλαμβάνονται στις μακροοικονομικές προβλέψεις και στην παρακολούθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Επίσης εξετάζει πώς θα ενσωματώσει τους κλιματικούς κινδύνους στο θεσμικό πλαίσιο και στην πρακτική της προληπτικής εποπτείας, στοχεύοντας να διασφαλίσει ότι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κατανοούν τους κλιματικούς κινδύνους, τους δημοσιοποιούν κατάλληλα και τους συνεκτιμούν στη γενικότερη αξιολόγηση των κινδύνων και στις πιστοδοτικές αποφάσεις τους.

Stress tests για την κλιματική αλλαγή

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) που σχετίζονται αποκλειστικά με την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ασκήσεις αξιολόγησαν τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής σε περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια επιχειρήσεις παγκοσμίως και 1.600 τράπεζες της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο τριών διαφορετικών σεναρίων πολιτικής για την κλιματική αλλαγή.

Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες επωφελούνται από την έγκαιρη υιοθέτηση πράσινων πολιτικών για να προωθήσουν τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Οι ασκήσεις προσομοίωσης αποκαλύπτουν ότι:

Πρώτο,  ο αντίκτυπος του κλιματικού κινδύνου συγκεντρώνεται σε ορισμένες περιοχές και κλάδους της ζώνης του ευρώ. 

Δεύτερο, οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε περιοχές που εκτίθενται περισσότερο σε φυσικό κίνδυνο θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρές και συχνές φυσικές καταστροφές, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα.

Έγκαιρη ανάληψη δράσεων

Οι ασκήσεις προσομοίωσης καταδεικνύουν ότι τα πλεονεκτήματα της έγκαιρης ανάληψης δράσης υπερτερούν του αρχικού κόστους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ως αποτέλεσμα επίσης της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων και των φθηνότερων τιμών ενέργειας συνολικά.

«Χωρίς πολιτικές μετάβασης σε μια πιο πράσινη οικονομία, οι φυσικοί κίνδυνοι θα αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου. Θα αυξηθούν μη γραμμικά, και λόγω της μη αναστρέψιμης φύσης της κλιματικής αλλαγής, αυτή η αύξηση θα συνεχιστεί με την πάροδο του χρόνου. Είναι σημαντικό να μεταβαίνουμε νωρίς και σταδιακά, ώστε να μπορούμε να μετριάσουμε το κόστος τόσο της πράσινης μετάβασης όσο και των μελλοντικών επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών», δήλωσε ο Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου φυσικού κινδύνου, θα μπορούσαν να επηρεαστούν σοβαρά στο σενάριο κατά το οποίο η κλιματική αλλαγή δεν αντιμετωπίζεται, ταυτόχρονα με την αύξηση των απωλειών στα χαρτοφυλάκια εταιρικών δανείων.

Προβλέπεται ότι το 2050, το μέσο χαρτοφυλάκιο εταιρικών δανείων μιας τράπεζας της ζώνης του ευρώ είναι 8% πιο πιθανό να χρεοκοπήσει στο σενάριο υπερθέρμανσης του πλανήτη παρά με μια ομαλή μετάβαση. 

Εκτιμήσεις ανθεκτικότητας

Τα τελικά αποτελέσματα των ασκήσεων προσομοίωσης συμπληρώνουν τα πορίσματα του Μαρτίου 2021 και περιλαμβάνουν τις εκτιμήσεις της ανθεκτικότητας των τραπεζών έναντι των κλιματικών κινδύνων μέσω δανείων, κινητών αξιών και μετοχών.

Οι ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της ΕΚΤ σε οικονομικό επίπεδο σηματοδοτούν το πρώτο βήμα στον χάρτη πορείας της ΕΚΤ για την κλιματική αλλαγή. 

Τα αποτελέσματα και η μεθοδολογία θα κοινοποιηθούν για την εποπτική άσκηση προσομοίωσης του 2022 για τις τράπεζες που υπόκεινται στην άμεση εποπτεία της ΕΚΤ. Επίσης, θα συμπεριληφθούν στον ισολογισμό της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για την κλιματική αλλαγή του Ευρωσυστήματος, που είναι προγραμματισμένος για το πρώτο τρίμηνο του 2022.