Το σχέδιο «Εστία» βρίσκεται αντιμέτωπο με το πιο δύσκολο χαρτοφυλάκιο των ΜΕΧ 
Η πώληση δανείων δεν συμβάλει στη μείωση του ιδιωτικού χρέους
Το υψηλό χρέος στον ιδιωτικό τομέα συνδέεται με συρρίκνωση των κεφαλαιακών αποθεμάτων των τραπεζών

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Το ιδιωτικό χρέος στην Κύπρο παραμένει μεν σε υψηλά επίπεδα, όμως ακολουθεί πτωτική πορεία από τις αρχές του 2015, λόγω της προσπάθειας απομόχλευσης του ιδιωτικού τομέα και της συρρίκνωσης των ισολογισμών από τις εγχώριες τράπεζες. 

Σύμφωνα με το οικονομικό δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που κυκλοφόρησε χθες (23/12), «το δεύτερο τρίμηνο του 2019 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), το ιδιωτικό χρέος ανήλθε στο 267% του ΑΕΠ σε σύγκριση με 354% στην κορύφωσή του, το πρώτο τρίμηνο του 2015». 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Η ΚΤΚ επίσης θεωρεί πως το σχέδιο «Εστία» βρίσκεται αντιμέτωπο με το πιο δύσκολο χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ), και έτσι ο βαθμός επιτυχίας του παραμένει αβέβαιος. Επίσης χαρακτηρίζει ως τροχοπέδη τις διάφορες τροποποιήσεις που ψηφίστηκαν από τη Βουλή το καλοκαίρι του 2019, σε σχέση με τη νομοθεσία για το πλαίσιο αφερεγγυότητας, και για τις οποίες εκκρεμεί οριστική απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο. 

«Οι εν λόγω τροποποιήσεις που έχουν σκοπό την αναστολή ορισμένων προηγούμενων μεταρρυθμιστικών μέτρων αναμένεται ότι θα επιβραδύνουν σημαντικά τις εν λόγω διαδικασίες, καθιστώντας πιο δύσκολο για τις τράπεζες να εισπράξουν τις οφειλές τους και θέτοντας σε κίνδυνο τη θετική, μέχρι στιγμής, πορεία μείωσης των ΜΕΧ και συνεπώς του ιδιωτικού χρέους. Από την άλλη, η αντιμετώπιση των ΜΕΧ με άλλα μέσα, όπως η πώληση δανείων, μπορεί να συμβάλει στη διόρθωση των ισολογισμών των τραπεζών, δεν συμβάλει όμως στη μείωση του ιδιωτικού χρέους», καταλήγει. 

Μείωση χρέους νοικοκυριών
Όσον αφορά τις επί μέρους κατηγορίες του χρέους του ιδιωτικού τομέα, η Κεντρική Τράπεζα επισημαίνει ότι «το χρέος των νοικοκυριών μειώθηκε σε διψήφια επίπεδα μετά από μία περίπου δεκαετία φθάνοντας στο 94% από 132% στο τέλος του 2014». Όπως αναφέρεται «σημαντική μείωση κατέγραψε και το χρέος των μη-χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ), αφού έφθασε στο 173% από 221% στο τέλος του 2014».

Σημειώνεται ότι «ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ των ΜΧΕ και κατ’ επέκταση ο δείκτης του ιδιωτικού χρέους επηρεάζεται σημαντικά από τη συμπερίληψη του χρέους των οντοτήτων ειδικού σκοπού (ΟΕΣ) το οποίο ανέρχεται γύρω στο 70% του ΑΕΠ. Το χρέος των ΟΕΣ διογκώνει λογιστικά το ιδιωτικό χρέος της Κύπρου, αφού οι μη χρηματοοικονομικές ΟΕΣ είναι κυρίως πλοιοκτήτριες εταιρείες με καθόλου ή πολύ περιορισμένη φυσική παρουσία στην Κύπρο, διαθέτουν πραγματικά περιουσιακά στοιχεία (πλοία) και χρηματοδοτούνται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από μη εγχώριες πηγές. 

«Ως εκ τούτου, η σχέση των ΟΕΣ με την πραγματική οικονομία είναι πολύ περιορισμένη και ουσιαστικά ο δανεισμός τους δεν αποτελεί κίνδυνο για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και γενικότερα για την εγχώρια οικονομία. Εξαιρουμένου του χρέους των ΟΕΣ, το ιδιωτικό χρέος το δεύτερο τρίμηνο του 2019 υποχώρησε στο 199% του ΑΕΠ και κατανέμεται σχεδόν ισάριθμα μεταξύ των ΜΧΕ και των νοικοκυριών», τονίζεται στο οικονομικό δελτίο.

Μεγαλύτερη απομόχλευση
Όπως καταγράφεται «αν και η υποχώρηση του δείκτη ιδιωτικού χρέους την τελευταία σχεδόν πενταετία είναι σημαντική, εντούτοις απαιτείται πολύ μεγαλύτερη απομόχλευση, αφού τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι ΜΧΕ παραμένουν υπερχρεωμένα/ες συγκρατώντας προς τα κάτω τις μελλοντικές οικονομικές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας». 

Η Κεντρική Τράπεζα επικαλείται τη βιβλιογραφία, «σύμφωνα με την οποία «τα υψηλά επίπεδα χρέους του ιδιωτικού τομέα δυνατόν να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Η υπερβολική αύξηση του χρέους του ιδιωτικού τομέα και η διατήρησή του σε αυτά τα επίπεδα για αρκετό χρονικό διάστημα επηρεάζει αρνητικά τη συσσώρευση κεφαλαίου και οδηγεί σε χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη. Αυτό συμβαίνει επειδή, από τη μια, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να διοχετεύουν ένα μεγάλο μέρος των εσόδων τους προς την εξόφληση του χρέους τους, άρα παραμένουν διαθέσιμοι λιγότεροι πόροι για επενδύσεις, και από την άλλη τα νοικοκυριά αυξάνουν τις αποταμιεύσεις τους για να καλύψουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, μειώνοντας έτσι την εγχώρια ιδιωτική κατανάλωση». 

«Επιπλέον», όπως επισημαίνεται, «η ύπαρξη υψηλού χρέους στον ιδιωτικό τομέα πλήττει και το τραπεζικό σύστημα αφού συχνά αυτό συνδέεται με αύξηση των ΜΕΧ και συρρίκνωση των κεφαλαιακών αποθεμάτων των τραπεζών. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι οι καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση των υπερβολικών χρεών μπορούν να καθυστερήσουν την έξοδο μη-κερδοφόρων επιχειρήσεων, καθώς και να επηρεάσουν το βαθμό ανακατανομής κεφαλαίου και εργατικού δυναμικού μεταξύ των επιχειρήσεων και των τομέων της οικονομίας, γεγονός που μεσοπρόθεσμα μειώνει τη συνολική παραγωγικότητα στην οικονομία».

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Από τα υψηλότερα της Ευρωζώνης
Το ιδιωτικό χρέος της Κύπρου είναι από τα υψηλότερα των χωρών της ζώνης του ευρώ και σημαντικά πιο πάνω από το ενδεικτικό όριο του 133% του ΑΕΠ, όπως καταγράφεται στον πίνακα αποτελεσμάτων για συγκεκριμένους δείκτες στην έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ).