ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΔΗΜΟΥ

Αρκετές προκλήσεις θα έχει να αντιμετωπίσει η κυπριακή αγορά ακινήτων τόσο εξαιτίας των επιπτώσεων από τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, όσο και από τις πληθωριστικές πιέσεις, καθώς και από άλλους παράγοντες.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας, η έκταση των επιπτώσεων του πολέμου στην αγορά ακινήτων δεν έχει διαφανεί πλήρως στα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία, συνεπώς η συνεχής παρακολούθηση του τομέα είναι απαραίτητη. Παράλληλα, η Κεντρική Τράπεζα επισείει την προσοχή στο κομμάτι των πληθωριστικών πιέσεων. Σημειώνει χαρακτηριστικά ότι τυχόν παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις δύναται να οδηγήσουν σε γρηγορότερο ρυθμό αύξησης των επιτοκίων και σε συνεπακόλουθη διάβρωση των εισοδημάτων των ενδιαφερόμενων αγοραστών για ακίνητα. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση της ΕΚΤ, μια απότομη αύξηση των πραγματικών επιτοκίων θα μπορούσε να προκαλέσει διορθώσεις στις τιμές των κατοικιών της Ευρωζώνης βραχυπρόθεσμα, λόγω της αύξησης του κόστους δανεισμού. Ταυτόχρονα, η διάβρωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών αναμένεται να επηρεάσει τον τύπο των ακινήτων που ζητούνται (χαμηλότερης αξίας, μικρότερου μεγέθους), ή και να αυξήσει τη ζήτηση για ενοικίαση.

>>> NEO - Brief Platinum, το πρώτο διαδραστικό περιοδικό από την Δημοσιογραφική Ομάδα της Brief. Κάνε δωρεάν εγγραφή ΕΔΩ για να παραλάβεις το πρώτο τεύχος με αποκλειστικό αφιέρωμα στις Φοιτητικές Εστίες <<<

ΑΝΤΙΒΑΡΟ

Από πλευράς Κεντρικής πάντως, επισημαίνεται ότι στις αρνητικές αυτές πιέσεις που ενδεχομένως να ασκηθούν στην αγορά ακινήτων υπάρχει και αντίβαρο. Ως τέτοιο, η Κεντρική αναφέρει το γεγονός ότι τα ακίνητα δύναται να προσφέρουν προστασία από τον πληθωρισμό (hedging), αφού επιφέρουν τόσο επαναλαμβανόμενα έσοδα (ενοικίαση) όσο και ανατιμήσεις στην αξία του περιουσιακού στοιχείου. Έτσι, αναμένεται οι επενδυτές και τα νοικοκυριά να επιλέξουν να τοποθετήσουν μέρος των καταθέσεων που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας στον τομέα των ακινήτων. Η σταδιακή ενίσχυση των ξένων και εγχώριων επενδύσεων, η δρομολόγηση και επιτάχυνση σημαντικών έργων υποδομής και η δυναμική του τουρισμού δύνανται επίσης να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά στις καθοδικές πιέσεις, όπως αναφέρει η Κεντρική.

Πέραν των πιο πάνω, η Κεντρική σημειώνει στο οικονομικό δελτίο Ιουνίου ότι οι τιμές κατέγραψαν επιτάχυνση το τελευταίο διάστημα, ωστόσο παρουσιάζονται ακόμη υποτιμημένες. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι ο δείκτης προσδοκιών προδιαθέτει για συνέχιση στην αύξηση των τιμών.

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ

Αναλυτικότερα, οι τιμές κατοικιών στην Κύπρο κατά τα τέλη του 2021 και αρχές του 2022 παρουσίασαν επιτάχυνση, ιδιαίτερα όσον αφορά τα διαμερίσματα, σημειώνει η Κεντρική και καταγράφει τους λόγους που συνέβη αυτό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία του Δείκτη Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ) της ΚΤΚ κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και το πρώτο τρίμηνο του 2022 οι τιμές κατοικιών κατέγραψαν ετήσιες αυξήσεις 2,6% και 3,2%, αντίστοιχα. Η επιτάχυνση των αυξήσεων στις τιμές κατοικιών στηρίχθηκε από το γενικότερο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, το σχέδιο της κυβέρνησης για μερική επιχορήγηση του επιτοκίου για νέα στεγαστικά δάνεια που ίσχυε μέχρι το τέλος του 2021, την προώθηση επενδύσεων και κινήτρων για headquartering εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, καθώς και την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους.

ΥΠΟΤΙΜΗΜΕΝΕΣ

Παρά την επιταχυνόμενη αύξηση των τιμών κατοικιών στην Κύπρο τα τελευταία τρίμηνα, σύμφωνα με υπολογισμούς του European Systematic Risc Board (ESRB), κατά τα τέλη του 2021 οι τιμές κατοικιών στην Κύπρο θεωρούνταν ως ελαφρώς υποτιμημένες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αυξήσεις στην Κύπρο κυμαίνονται σε σημαντικά πιο χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, αφού οι τιμές κατοικιών στην Ευρωζώνη αυξάνονται κατά 8% το 2021 σε σύγκριση με 1,2% στην Κύπρο.

ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΑΥΞΗΣΗΣ

Παράλληλα, o δείκτης προσδοκιών των τιμών ακινήτων για τους επόμενους τρεις μήνες, που δημοσιεύεται στις Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προδιαθέτει συνέχιση της αυξητικής πορείας των τιμών. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ανήλθε κατά μέσο όρο στο ιστορικά ψηλό επίπεδο 80,3 το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με 3,7 το πρώτο τρίμηνο του 2021, καταδεικνύοντας έτσι την μεγάλη σύγκλιση απόψεων στην αγορά για περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Σημαντικό ρόλο στη διακύμανση, φαίνεται να διαδραματίζει και η αύξηση στις τιμές των κατασκευαστικών υλικών. Ο δείκτης τιμών κατασκευαστικών υλικών, ο οποίος δημοσιεύεται από την Στατιστική, καταγράφει τα τελευταία έξι τρίμηνα αυξήσεις. Το πρώτο τρίμηνο του 2022 οι τιμές κατασκευαστικών υλικών κατέγραψαν ετήσια αύξηση 17,7%, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εντοπίζεται κυρίως στα μέταλλα, αφού σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής, ο δομικός χάλυβας και το σίδηρο σημείωσαν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 ετήσια αύξηση 46% και 38%, αντίστοιχα.

ΖΗΤΗΣΗ

Όσον αφορά τη ζήτηση, αυτή στηρίζεται κυρίως στην εγχώρια αγορά, αλλά παράλληλα ενισχύεται σταδιακά και από την αύξηση στις συναλλαγές από ξένους. Σύμφωνα με τα στοιχεία πωλητήριων εγγράφων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ), οι αγοραπωλησίες ακινήτων σε παγκύπρια βάση παρουσίασαν ετήσια αύξηση 40,1% κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2022. Η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε ετήσια αύξηση 15,9% και 97,7% στις πωλήσεις σε εγχώριους και ξένους αγοραστές, αντίστοιχα, με τους εγχώριους αγοραστές να συνεχίζουν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των αγοραστών.

ΔΑΝΕΙΑ

Σύμφωνα με τη δημοσίευση Νομισματικών και Χρηματοοικονομικών Στατιστικών της ΚΤΚ, τα νέα δάνεια για αγορά κατοικίας το πρώτο τρίμηνο του 2022 αυξήθηκαν κατά 91,6% και 33,4% σε ετήσια και τριμηνιαία βάση, αντίστοιχα (€437,5 εκ. το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με €228,3 εκ. το πρώτο τρίμηνο του 2021 και €328 εκ. το τέταρτο τρίμηνο του 2021). Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες στατιστικές, το επιτόκιο οικιστικών δανείων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 διατηρήθηκε αμετάβλητο κατά μέσο όρο στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο 2,15%, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021. Σημειώνεται ότι τα κριτήρια χρηματοδότησης παρέμειναν στα ίδια αυστηρά επίπεδα σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021. Η αύξηση των νέων δανείων για αγορά κατοικίας που παρατηρήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022, ενδεχομένως να φανερώνει την τάση υφιστάμενων δανειοληπτών να επεκτείνουν τη γραμμή πίστωσής τους για κάλυψη του αυξημένου κατασκευαστικού κόστους.