Στο μικροσκόπιο τοποθετεί η Κομισιόν με έκθεση της την αγορά ακινήτων στην Κύπρο, αναφέροντας ότι οι πωλήσεις των ακινήτων αναμένεται να μειωθούν μετά τη μεγάλη ανάπτυξη που έλαβε χώρα μετά την οικονομική κρίση και το άνοιγμα στους αλλοδαπούς αγοραστές. Παράλληλα, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν οι τιμές των ακινήτων αναμένεται επίσης να μειωθούν. 

Εξωτερική και εγχώρια ζήτηση

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η εξωτερική ζήτηση για νέες πολυτελείς κατοικίες αποτέλεσε τη βασική κινητήρια δύναμη της ανάκαμψης της αγοράς κατοικίας στον απόηχο της κρίσης. Από το 2014 έως το 2017, οι πωλήσεις ακινήτων αυξήθηκαν κατά διψήφια ποσοστά. Το 2019 και το 2018, οι πωλήσεις ακινήτων αυξήθηκαν κατά 12,2 % και 5,8 % αντίστοιχα. Οι πωλήσεις σε αλλοδαπούς, κυρίως υπηκόους χωρών εκτός ΕΕ, αντιπροσώπευαν σχεδόν το 50 % του συνόλου των ακινήτων που πωλήθηκαν από το 2014. Οι πωλήσεις αφορούσαν κυρίως πολυτελή διαμερίσματα και βίλες στις παραλιακές περιοχές.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα, αντικατοπτρίζοντας την απότομη αύξηση των αιτήσεων για το πρόγραμμα παραχώρησης υπηκοότητας σε επενδυτές με υποχρέωση αγοράς ακινήτου αξίας τουλάχιστον 500 000 EUR από κατοίκους που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την παραδοσιακή εξωτερική ζήτηση για δεύτερες κατοικίες σε έναν προορισμό διακοπών αποτελούν τους κύριους παράγοντες που συνέβαλαν στην ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας μετά την κρίση.

Αντίθετα, η εγχώρια ζήτηση για στέγαση και η ζήτηση για υφιστάμενα ακίνητα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Η εγχώρια ζήτηση εξακολουθεί να παρεμποδίζεται από την υπερχρέωση στον τομέα των στεγαστικών δανείων και την περιορισμένη ζήτηση για τα υφιστάμενα ακίνητα, η οποία αντανακλάται επίσης στις μέτριες αυξήσεις των τιμών σε αυτό το τμήμα της αγοράς. 

Προβλέψεις 

Η Κομισιόν προβλέπει ότι η δραστηριότητα στον τομέα των ακινήτων αναμένεται να επιβραδυνθεί μεσοπρόθεσμα. Η εγγραφή των συμβάσεων πώλησης ακινήτων επιβραδύνθηκε σημαντικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019, καθώς αυξήθηκε κατά 0,7 % σε ετήσια βάση έναντι 24,4 % το πρώτο εξάμηνο του έτους, τάση που πιθανόν να αντικατοπτρίζει τη μείωση των αιτήσεων για το πρόγραμμα παραχώρησης υπηκοότητας σε επενδυτές. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει περιορισμένη ανάπτυξη του τομέα βραχυπρόθεσμα, καθώς η ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης είναι μικρή.

Τιμές κατοικιών 

Σύμφωνα με την έκθεση, οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται, αλλά μέχρι στιγμής σε περιορισμένο μόνο βαθμό. Συγκεκριμένα, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν για τέταρτο συναπτό έτος, αλλά παραμένουν χαμηλότερες από τα επίπεδά τους πριν από την κρίση. Η αύξηση είναι μεγαλύτερη για τις νέες κατοικίες, ενώ η εξωτερική ζήτηση προκαλεί σημαντικές διαφορές τιμών μεταξύ των περιφερειών. 

Επί τούτου, η Κομισιόν προβλέπει ότι η πιθανή επιβράδυνση της εξωτερικής ζήτησης και η μεταπώληση των ακινήτων που αγοράστηκαν μέσω του προγράμματος παραχώρησης υπηκοότητας σε επενδυτές μετά την υποχρεωτική περίοδο διατήρησής τους, καθώς και η αύξηση των πωλήσεων εξασφαλίσεων από τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων αναμένεται επίσης να περιορίσουν μεσοπρόθεσμα την αύξηση των τιμών των κατοικιών.

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<
 
Τιμές ενοικίων 

Σύμφωνα με την έκθεση, οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται και η αγορά είναι ιδιαίτερα διχασμένη. Οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν κατά 3,4% το 2019 όμως, η αγορά ενοικίασης ακινήτων αποτελείται από δύο κατηγορίες ακινήτων και δύο σύνολα κανόνων. Τα ακίνητα που κατασκευάστηκαν πριν από το 2000 υπόκεινται σε νόμο περί ενοικιοστασίου, ο οποίος περιορίζει τις αυξήσεις των ενοικίων. Αρχικά, ο νόμος επέτρεπε την αύξηση των ενοικίων έως και κατά 14 % κάθε δύο χρόνια, αλλά, μετά την κρίση, όλες οι αυξήσεις των ενοικίων απαγορεύονται.

Για τα ακίνητα που κατασκευάστηκαν από το 2000 και μετά, οι όροι ενοικίασης καθορίζονται από την αγορά, δηλαδή οι όροι της σύμβασης μίσθωσης δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό. Το αυξανόμενο κόστος στέγασης, κυρίως σε παραλιακές περιοχές λόγω του προγράμματος παραχώρησης υπηκοότητας σε επενδυτές, έχει πιέσει την κυβέρνηση να εξαγγείλει πολιτικές για οικονομικά προσιτή στέγαση και να αυξήσει τα επιδόματα ενοικίου για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.