ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ 
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΖΑΚΟ

Στην Brief παραχώρησε συνέντευξη ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) και Ανώτερος Εκτελεστικός Σύμβουλος της Deloitte, Πιερής Μάρκου, με αφορμή τα νέα δεδομένα που προκύπτουν στον τομέα της παροχής υπηρεσιών λόγω πανδημίας και πολέμου, σκιαγραφώντας παράλληλα τη συμβολή και τους στόχους του ΣΕΛΚ στην κυπριακή οικονομία και στο επιχειρείν. 

Ο κ. Μάρκου, σημείωσε μεταξύ άλλων πως λόγω του πολέμου και των κυρώσεων προκλήθηκαν αρκετά προβλήματα στην κυπριακή οικονομία και στις επαγγελματικές υπηρεσίες, οι οποίες αποσυντονίστηκαν, ενώ ο στόχος πλέον όπως ανέφερε είναι η διαχείριση αυτών των προβλημάτων ώστε να επανέλθουν σε κανονική τροχιά. 

«Οι επενέργειες πάνω στον τουρισμό, στις επενδύσεις, στο εμπόριο, στο επιχειρείν της Κύπρου έχουν τις ανάλογες αρνητικές αντανακλάσεις και στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών», σημείωσε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ταυτόχρονα πως ο ΣΕΛΚ, σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση και άλλους οικονομικούς φορείς του τόπου, προσπαθεί να βρει τις κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις που θα περιορίσουν τα προβλήματα.  

Όσον αφορά τις εκτιμήσεις του ο κ. Μάρκου σημειώνει πως με τα δεδομένα που υπάρχουν και εφόσον δεν επισυμβεί οποιαδήποτε άλλη αρνητική εξέλιξη, το 2022 ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών θα κινηθεί ικανοποιητικά, ενώ από το 2023 θα ανεβάσει ταχύτητες για καλύτερες επιδόσεις. 

Σχετικά με την ΣΕΛΚ, ο κ. Μάρκου σημείωσε πως ο σύνδεσμος υπήρξε ιστορικά ένας από τους κύριους στυλοβάτες της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας, συμβάλλοντας με την εμπειρογνωμοσύνη του σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους. 

Ο κ. Μάρκου σημείωσε επίσης πως πέραν από τις προσπάθειες που κατέβαλε ο Σύνδεσμος και τα μέλη του για ανατροπή αρνητικών δεδομένων στην οικονομία, ο ΣΕΛΚ κατάφερε να προωθήσει και να αναδείξει το επάγγελμα του επαγγελματία λογιστή, εμπλουτίζοντας ταυτόχρονα το πλαίσιο των επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο. 

Διαβάστε όλα όσα ανέφερε ο κ. Μάρκου: 

Πόσο σημαντική θεωρείτε πως είναι η συμβολή του ΣΕΛΚ τόσο για το επάγγελμα σας, όσο και γενικότερα για την οικονομία; Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο επίτευγμα σας από την ημέρα που αναλάβατε την Προεδρία του ΣΕΛΚ

«Ο ΣΕΛΚ ιστορικά υπήρξε ένας από τους κύριους στυλοβάτες της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας. Από της ιδρύσεως του, το 1961, μέχρι σήμερα έχει συμβάλει με την εμπειρογνωμοσύνη και την πλούσια του δράση στην αντιμετώπιση πολλών καταστάσεων που δημιουργήθηκαν στην οικονομία σε κρίσιμες ιστορικές περιόδους, με πιο πρόσφατες την οικονομική κρίση του 2013, την πανδημία του κορονοϊού το 2020 και τώρα τις επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία. 

Σ’ όλες αυτές τις περιόδους, τόσο ο ΣΕΛΚ όσο και τα μέλη του, κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες και ανέλαβαν σωρείαν πρωτοβουλιών για ανατροπή των αρνητικών δεδομένων στην οικονομία μας. Πέραν, όμως, αυτής της συνεισφοράς στον τόπο, ο ΣΕΛΚ φρόντισε να προωθήσει και να αναδείξει το επάγγελμα του επαγγελματία λογιστή, να επιμορφώσει τα μέλη του και γενικά να εμπλουτίσει και να ενδυναμώσει το πλαίσιο των επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο. 

Φτάσαμε σήμερα να είμαστε ως ΣΕΛΚ ένα σύγχρονο επαγγελματικό σώμα, ευέλικτο και αποδοτικό που έχει λόγο στα οικονομικά δρώμενα του τόπου και στο επιχειρείν. Ως ΔΣ του ΣΕΛΚ είμαστε υπερήφανοι για τη μέχρι τώρα προσφορά του, αλλά συναισθανόμαστε και την ευθύνη που επωμιζόμαστε για το μέλλον του. 

Στον ΣΕΛΚ δεν μιλούμε για προσωπικά επιτεύγματα, αφού λειτουργούμε συλλογικά και στη βάση συνεργασίας μεταξύ Συμβουλίου, Επιτροπών και Διεύθυνσης. Δεν υπάρχουν προσωπικές επιτυχίες ή αποτυχίες. Άλλωστε, είμαι Πρόεδρος του ΣΕΛΚ μόνο για ένα χρόνο τώρα. Ωστόσο, θα έλεγα ότι αυτό το διάστημα συλλογικά διαχειριστήκαμε με αρκετή επιτυχία τις επιπτώσεις στην Κύπρο από το Brexit, από την πανδημία του κορωνοϊού και τώρα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ πετύχαμε να έχουμε σημαντικές θετικές εξελίξεις σε αρκετά νομοσχέδια». 

Μετά την πανδημία, είχαμε και τις γεωπολιτικές εξελίξεις οι οποίες επιφέρουν και αρκετές κυρώσεις. Πόσο επηρέασαν τα νέα δεδομένα τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών της Κύπρου; 

«Αναμφίβολα, οι εξελίξεις στην Ουκρανία επηρέασαν την κυπριακή οικονομία και ειδικότερα τις επαγγελματικές υπηρεσίες σε ένα μεγάλο εύρος. Η Ρωσική και η Ουκρανική αγορά ήταν σημαντικές για την Κύπρο και για τους επαγγελματίες του τομέα μας για πολλά χρόνια, οπότε ο αποσυντονισμός τους λόγω του πολέμου και των κυρώσεων δημιούργησε αρκετά προβλήματα και δυσκολίες. 

Όμως, οι επιπτώσεις δεν αφορούν μόνο σε αυτές τις δύο αγορές, αλλά ευρύτερα όλο τον πλανήτη, αφού ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση, οι δυσλειτουργίες στις εφοδιαστικές αλυσίδες και η εκτόξευση του πληθωρισμού επηρέασαν όλο το οικονομικό σύστημα διεθνώς. 

Οι επενέργειες πάνω στον τουρισμό, στις επενδύσεις, στο εμπόριο, στο επιχειρείν της Κύπρου έχουν τις ανάλογες αρνητικές αντανακλάσεις και στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών. 

Τώρα, βρισκόμαστε στη φάση της διαχείρισης όλων αυτών των παρεπομένων του πολέμου και ελπίζω να τα καταφέρουμε για να επαναφέρουμε τόσο την οικονομία της Κύπρου, όσο και τις επαγγελματικές υπηρεσίες σε κανονική τροχιά». 

Πώς μπορούν να μετριαστούν αυτές οι επιπτώσεις κ. Μάρκου; 

«Καταρχάς, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι οι επιπτώσεις δεν μπορούν να τερματιστούν ενόσω συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Εκείνο που μπορεί να γίνει και προσπαθούμε να κάνουμε όσο καλύτερα γίνεται, είναι να αντιμετωπίσουμε τις διάφορες προκλήσεις για να περιορίσουμε το εύρος και το μέγεθος των επιπτώσεων. Ο ΣΕΛΚ, σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση και άλλους οικονομικούς φορείς του τόπου, προσπαθεί να βρει τις κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις που θα περιορίσουν τα προβλήματα και να δημιουργήσουν νέες προοπτικές για την Κύπρο και την οικονομία της. 

Η κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, ανακοίνωσε διάφορα μέτρα τόσο για στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, όσο και για περιορισμό των επιπτώσεων από τη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Ως ΣΕΛΚ, υποβάλαμε επιπρόσθετες προτάσεις που θα βελτιώσουν τα δεδομένα της οικονομίας και να περιορίσουν τις επιπτώσεις. Αναμένουμε και τις αποφάσεις τις Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση των επιτοκίων. 

Αναντίλεκτα, η προσπάθεια μας δεν είναι εύκολη, μιας και η αιτία των προβλημάτων είναι εξωγενής την οποία ασφαλώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Όμως, όπως και σε άλλες παρόμοιες εξωγενείς αρνητικές εξελίξεις που σημειώθηκαν και επηρέασαν δυσμενώς την Κύπρο κατά το παρελθόν, δείξαμε ανθεκτικότητα και τελικά καταφέραμε να ανατρέψουμε τα δεδομένα.

Με αφορμή το πιο πάνω να πούμε ότι στην ομιλία σας στην Γενική Συνέλευση της ΣΕΛΚ είχατε αναφερθεί σε εισηγήσεις σχετικά με την οικονομία οι οποίοι στηρίζονται σε 6 πυλώνες. Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο πιο σημαντικός; 

Οι 6 βασικοί πυλώνες για την ανάπτυξη που κατέθεσε ο ΣΕΛΚ στη Γενική Συνέλευση του είναι όλοι σημαντικοί για την οικονομία. Μάλιστα, αν τους κοιτάξετε πιο προσεκτικά, θα διαπιστώσετε ότι είναι αλληλένδετοι μεταξύ τους, οπότε δεν μπορούμε να απομονώσουμε τον ένα από τον άλλο. 

Για παράδειγμα, δεν μπορούν να προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις χωρίς την ίδια ώρα να μην προωθηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός ή η μείωση της γραφειοκρατίας.

Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για να πετύχει τους στόχους του πρέπει να καλύψει όλους τους τομείς, όπως είναι η δημόσια υπηρεσία, η δικαιοσύνη, η τοπική αυτοδιοίκηση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, κλπ. Επίσης, από το κάδρο των εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων δεν θα πρέπει να απουσιάζει ο φορολογικός μετασχηματισμός στον οποίο δίνουμε τεράστια έμφαση για την απλοποίηση του φορολογικού μοντέλου μας, για προσέλκυση επενδύσεων και για μετατροπή της χώρας σας σε περιφερειακό κέντρο ξένων επιχειρήσεων και επενδύσεων. Απαραίτητος πυλώνας ασφαλώς είναι και η ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και η βελτίωση της διεθνούς της φήμης και της εικόνας της. 

Άρα, ο ΣΕΛΚ ζητά την εστίαση της Πολιτείας και στους 6 αυτούς πυλώνες, ώστε η οικονομία και χώρα μας να κάνουν το βήμα μπροστά που τους αξίζει». 

Ποια είναι η πρόβλεψη σας σχετικά με τον τομέα σας κ. Μάρκου; Πώς θα κινηθεί για το υπόλοιπο μισό του 2022 και τι εξελίξεις περιμένετε το 2023  και ειδικά με τον φορολογικό μετασχηματισμό

«Οι εκτιμήσεις μας για τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών είναι θετικές. Παρά τα προβλήματα που ανέπτυξα πιο πάνω, πιστεύουμε ότι έχουμε τις δυνάμεις και τις δυνατότητες να διατηρήσουμε τον δυναμισμό του τομέα. 

Με τη σωστή διαχείριση των προβλημάτων, με τις νέες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε εντός και εκτός Κύπρου και με νέες ιδέες, μπορούμε να διατηρήσουμε την ευρωστία του τομέα. Στην προσπάθεια μας αυτή έχουμε και τη στήριξη της κυβέρνησης, η οποία προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στη συνεισφορά των επαγγελματικών υπηρεσιών στην οικονομία μας. 

Με αυτά τα δεδομένα και εφόσον δεν θα επισυμβεί οποιαδήποτε άλλη αρνητική εξέλιξη, πιστεύουμε ότι το 2022 ο τομέας θα κινηθεί ικανοποιητικά και από το 2023 θα ανεβάσει και πάλι ταχύτητες για καλύτερες επιδόσεις. 

Αν στο μεταξύ τερματιστεί και ο πόλεμος στην Ουκρανία και προχωρήσουμε στον αναγκαίο φορολογικό μετασχηματισμό (και τις άλλες μεταρρυθμίσεις), τότε είμαστε αρκετά αισιόδοξοι για το μέλλον του τομέα μας. 

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα μας είναι πολλά και οι δυνατότητες μας μεγάλες και πιστεύουμε ότι θα πάμε πολύ καλύτερα».