• Έφυγαν ανεπιστρεπτί οι εποχές των παχέων αγελάδων των υψηλών επιτοκίων του 6% - 7,5%
• Τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια θα συνεχίσουν να «σκοτώνουν» τους καταθέτες

 
Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Οι καταθέτες, πολλοί εκ των οποίων είναι ήδη «κουρεμένοι», συνεχίζουν να είναι οι μεγάλοι χαμένοι, καθώς η πτώση των επιτοκίων μπορεί να είναι επωφελής για τους δανειολήπτες, όμως επιζήμια για όσους αποταμιεύουν. 

Παρασυρόμενη, ή μάλλον ακολουθώντας το υπόλοιπο ευρωσύστημα, η Κύπρος διατηρεί πλέον πολύ χαμηλά καταθετικά επιτόκια, ακόμη και σχεδόν στο 0% στους τρεχούμενους λογαριασμούς, δημιουργώντας πίεση και προβληματισμούς σε όσους διατηρούν καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα.

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Σε χαμηλά επίπεδα βρίσκονται όχι μόνον τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αλλά και τα επιτόκια των μακροπρόθεσμων ομολόγων, αποτυπώνοντας την πεποίθηση των επενδυτών ότι τα επιτόκια και οι οικονομικές συνθήκες που αυτά αντανακλούν δεν θα διαφοροποιηθούν στο εγγύς μέλλον. 

Υπενθυμίζουμε ότι στις εποχές των παχέων αγελάδων, πριν το 2008, τα καταθετικά επιτόκια ξεπέρασαν το 6% και κάποιες φορές το 7,5%, δημιουργώντας πρόσθετο εισόδημα στους καταθέτες. Ωστόσο με τις νέες μειώσεις, τα καταθετικά επιτόκια στην Κύπρο υποχωρούν από το ιστορικό χαμηλό στο οποίο βρίσκονται, και προσαρμόζονται με τις τάσεις που υπάρχουν στο εξωτερικό.

Βαριές οι επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις των χαμηλών επιτοκίων είναι βαριές και επηρεάζουν όχι μόνο τις σημερινές αποδόσεις αλλά και τα μελλοντικά  κέρδη των επενδυτών. Γιατί, όπως εξηγούν στη Brief αναλυτές της αγοράς, «τα επιτόκια προδιαγράφουν τις αποδόσεις όλων των επενδύσεων, όλων των περιουσιακών στοιχείων, ακόμη και τις τιμές των ομολόγων και των μετοχών. Έτσι, όταν δέχονται πιέσεις, όπως αυτή την περίοδο που πιέζονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, υπάρχουν ανησυχίες και για υποτιμήσεις των υπολοίπων περιουσιακών στοιχείων».

Μεταφέροντας τις εμπειρίες του εξωτερικού εξηγούν πως  «τα χαμηλά επιτόκια κατευθύνουν τους επενδυτές σε μεγαλύτερες αποδόσεις, ακόμη και αποδόσεις που έχουν μεγάλο ρίσκο. Και εκεί πρέπει να ανησυχούμε ότι πιθανότατα να δούμε μπροστά μας μια νέα  “φούσκα”, με όλες τις πιθανές αποσταθεροποιητικές τάσεις για το χρηματοοικονομικό σύστημα».

Διεθνείς ανησυχίες
Από την πλευρά των διεθνών αναλυτών, υπάρχει μια ομάδα που ενστερνίζεται τις απόψεις ορισμένων στελεχών της Fed ότι «η Τράπεζα θα πρέπει να επανέλθει με κανονικά επίπεδα επιτοκίων σε περίπτωση που βρεθεί ενώπιον μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης». 
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε επίπεδο ευρωσυστήματος, θεωρεί ότι τα αρνητικά επιτόκια θα διατηρηθούν τουλάχιστον για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους και πιθανώς πολύ περισσότερο. 

Πάντως, ό,τι κι αν αυτό σημαίνει για το σύστημα, οι συνεχείς μειώσεις και το μηδενικό όριο επιτοκίου, θα χτυπήσουν την ήδη ευάλωτη κερδοφορία των τραπεζών, ενώ κάτι τέτοιο, και κυρίως ενδεχόμενη φυγή καταθέσεων, θα προκαλέσει νέους τριγμούς στις χρηματοδοτήσεις.

Οι πραγματικές αποδόσεις, εάν ληφθεί υπόψη και το επίπεδο πληθωρισμού, είναι πλέον αρνητικές και κινούνται στο -0,50%, αποθαρρύνοντας τις τοποθετήσεις σε προθεσμιακές καταθέσεις, που αποτέλεσαν στο παρελθόν ασφαλή και σε κάποιες περιόδους και προσοδοφόρα μορφή αποταμίευσης.

Χαρακτηριστικό του νέου σκηνικού που διαμορφώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα επιτόκια καταθέσεων είναι η είδηση που μετέδωσαν πρόσφατα οι Financial Times  ότι «η UBS σχεδιάζει να βάλει αρνητικό επιτόκιο στους πλούσιους πελάτες της». Σύμφωνα με το δημοσίευμα «η επενδυτική τράπεζα θα χρεώνει από τον Νοέμβριο 0,75% τόκο τον χρόνο σε ατομικούς λογαριασμούς άνω των 2 εκατ. ελβετικών φράγκων, μεταφέροντας εκτός από τους εταιρικούς καταθέτες και σε ιδιώτες καταθέτες το κόστος του αρνητικού επιτοκίου της ΕΚΤ».

Ήδη, άρχισε να καλλιεργείται το κλίμα για εναλλακτικές επιλογές προϊόντων για τον μέσο καταθέτη όπως είναι τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια, που επενδύουν σε κρατικούς τίτλους ή σε εταιρικά ομόλογα. 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Σταθερή επιλογή για όσους μπορούν να δεσμεύσουν τα χρήματά τους για μακρύ χρονικό διάστημα, με ελάχιστο ορίζοντα την τριετία, είναι και τα ασφαλιστικά προγράμματα δημιουργίας κεφαλαίου - αποταμίευσης, τα οποία προσφέρουν εγγύηση ποσού στη λήξη καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, με εγγυημένες αξίες εξαγοράς.