Επτά προτάσεις για προώθηση της κυκλικής οικονομίας στις επιχειρήσεις κατέθεσε η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων στον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος τονίζοντας την ανάγκη ανάπτυξης και εφαρμογής νέων επιχειρηματικών μοντέλων.

Στα έγγραφα που κατατέθηκαν επισημαίνεται ότι η ΟΕΒ έχει επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένας από τους λίγους Οργανισμούς, μεταξύ 190 ευρωπαϊκών υποψηφιοτήτων που έτυχε δωρεάν επιμόρφωσης από ειδικούς, με στόχο τη προώθηση της γνώσης της κυκλικής οικονομίας στις επιχειρήσεις-Μέλη της. 

Επιπρόσθετα, προστίθεται, προτάθηκε στην ΟΕΒ να γίνει μέλος της ΕREK (European Resource Efficiency Knowledge Centre) που λειτουργεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτι που έπραξε από τον Ιανουάριο 2019. Τέλος, σημειώνεται ότι στέλεχος της ΟΕΒ ορίστηκε Εθνικός εκπρόσωπος στην Τεχνική Επιτροπή Τυποποίησης TC 323 της ΕΕ για την κυκλική οικονομία.

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Αφού υπογραμμίζει την ανάγκη να αναληφθούν άμεσα δράσεις άμεσα από την Κυπριακή Δημοκρατία για προώθηση της κυκλικής οικονομίας στην Κύπρο, η ΟΕΒ εκφράζει την ετοιμότητα της να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση ως «ο πλέον κατάλληλος εταίρος, ο οποίος κατέχει την κατάλληλη γνώση και διαθέτει το προσωπικό που μπορεί να προωθήσει, να υλοποιήσει και να αναπτύξει τα ζητήματα της κυκλικής οικονομίας στην Κύπρο και στο εξωτερικό». 

Οι προτάσεις της ΟΕΒ

Συγκεκριμένα, η ΟΕΒ καταθέτει τις πιο κάτω προτάσεις:

1. Δημιουργία Φόρουμ για την κυκλική οικονομία

Το Φόρουμ θα αποτελείται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορέων, ώριμες και εκκολαπτόμενες επιχειρήσεις, Δήμους, ΜΜΕ και πολυτομεακές εταιρείες. Επίσης, το Φόρουμ θα συστήνει θεματικές τεχνικές επιτροπές (ομάδες εργασίας) για την εξέταση εξειδικευμένων θεμάτων.

Στόχος της δράσης αυτής είναι τα μόνιμα μέλη του φόρουμ να συναντώνται 4 φορές τον χρόνο (ή περισσότερες όταν χρειάζεται), ενώ οι τεχνικές επιτροπές (ομάδες εργασίας) όσες φορές απαιτείται. Επίσης, θα δημιουργηθεί ένα διαδικτυακό φόρουμ, το οποίο θα ενταχθεί κάτω από την πλατφόρμα της κυκλικής οικονομίας.

Το Φόρουμ θα συγκεντρώνει εμπειρογνώμονες οι οποίοι θα εξετάζουν μια σειρά από ουσιαστικές και θεσμικές προοπτικές. Οι συμμετέχοντες στο φόρουμ θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάσσουν απόψεις, να ενημερώνονται και να συζητούν όλες τις πτυχές της πρόκλησης της κυκλικής οικονομίας, που δεν έχουν μέχρι σήμερα επιλυθεί από τις υφιστάμενες προσεγγίσεις και είναι θεμελιώδεις για την επίτευξη σημαντικής προόδου. Επίσης, θα συζητούν τις νέες προκλήσεις των επόμενων δύο δεκαετιών για την κυκλική οικονομία. 

Οι συμμετέχοντες θα χωριστούν σε ομάδες εργασίας όπου θα αξιολογούν και θα ετοιμάζουν προτάσεις και εισηγήσεις αναφορικά με τον τρόπο αντιμετώπισης διαφορετικών πτυχών του κυκλικού μοντέλου οικονομίας. Στο τέλος οι ομάδες εργασίας θα συναντώνται στην ολομέλεια του φόρουμ και θα υποβάλλουν τις εισηγήσεις τους και τρόπους προώθησης τους. Επίσης, θα εξετάζονται εισηγήσεις και προτάσεις για υλοποίηση έργων/υποδομών (αν απαιτούνται) και το Φόρουμ θα μπορεί να επιλέγει τις προτάσεις που θα αξιολογεί ότι χρήζουν περαιτέρω ανάπτυξης και προώθησης.

Προτάσεις ή εισηγήσεις για υλοποίηση έργων ή επί μέρους δράσεων θα προωθούνται για πιθανή χρηματοδότηση (π.χ. κάτω από το εργαλείο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την κυκλική οικονομία). 

Το Φόρουμ θα αποφασίζει επίσης για τη διεξαγωγή εκδηλώσεων, ενημερώσεων ή άλλων δράσεων διαφώτισης και ενημέρωσης.

Η ΟΕΒ προτείνει όπως ηγηθεί για την υλοποίηση της δράσης.

2.Δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής πόρων

Η πλατφόρμα FLOOW2 World Reset Button (www.floow2.com) είναι μια πρωτοποριακή ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις, βιομηχανίες και δημόσιους οργανισμούς να μοιράζονται εξοπλισμό, υπηρεσίες, εγκαταστάσεις, απόβλητα, υλικά και προσωπικό, αναφέρει η ΟΕΒ προσθέτοντας πως έχει ήδη συναντήσει τους υπεύθυνους ανάπτυξης της πλατφόρμας και με λίγες τροποποιήσεις θα μπορούσε να αναπτυχθεί και να προσαρμοσθεί για την Κύπρο.

Μέσω της πλατφόρμας FLOOW2, μια επιχείρηση έχει την ευκαιρία να ενοικιάσει ή να πωλήσει περιουσιακά στοιχεία τα οποία ίσως δε χρησιμοποιεί πλέον ή να αναζητήσει, να ενοικιάσει εξοπλισμό που διαθέτουν άλλες επιχειρήσεις. Η πλατφόρμα FLOOW2 προωθεί μια οικονομία κοινής χρήσης και αξιοποίησης αγαθών και υπηρεσιών, δημιουργώντας νέες πηγές εσόδων και τρόπους μείωσης του κόστους των επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα η λειτουργία της πλατφόρμας συνεισφέρει στη δημιουργία μιας τοπικής, αειφόρου και κυκλικής οικονομίας, όπου οι πόροι χρησιμοποιούνται αποδοτικότερα και για περισσότερο χρονικό διάστημα. 

Η πλατφόρμα FLOOW2 συμπεριλαμβάνεται στις καλές πρακτικές της Πλατφόρμας Κυκλικής Οικονομίας για τις βιομηχανίες του δικτύου BusinessEurope και αποτελεί μία από τις 13 λύσεις από όλη την Ευρώπη που έχουν επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως καλές πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις στη μετάβαση προς μια πιο κυκλική οικονομία.

>>> Οικονομία Κύπρος - Επιλεγμένη ροή ειδήσεων Brief <<<

Η ΟΕΒ δηλώνει ότι μπορεί να αναλάβει την υλοποίηση της δράσης, καθώς και την προώθηση, διατήρηση και λειτουργία της πλατφόρμας.

3.Υιοθέτηση εθνικού προτύπου CY BS 8001:2017 ή/και ανάπτυξη προδιαγραφής για την κυκλική οικονομία

Όπως αναφέρει η ΟΕΒ, στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη αναπτυχθεί το πρότυπο BS 8001:2017. Το πρότυπο αυτό αποτελεί ουσιαστικά ένα οδηγό που θέτει το πλαίσιο για την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε οργανισμούς. Επικαλούμενη σχετική ενημέρωση από τον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης, η ΟΕΒ αναφέρει ότι το πρότυπο που εφάρμοσε το Ην. Βασίλειο μπορεί να υιοθετηθεί αυτούσιο ως εθνικό πρότυπο CY BS 8001:2017.

Πέραν αυτού, η ΟΕΒ εισηγείται όπως αναπτυχθεί μία «Προδιαγραφή» και η αντίστοιχη διαδικασία ελέγχου συμμόρφωσης «assessment of conformity» με την προδιαγραφή. Έτσι, εισηγείται όπως συσταθεί Ομάδα Εργασίας την οποία θα συντονίζει η ΟΕΒ και ο CYS (Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης) και θα προσκληθούν να συμμετέχουν τα ενδιαφερόμενα μέρη, με στόχο την ανάπτυξη της προδιαγραφής. Στη συνέχεια, προσθέτει, θα αναπτυχθούν όλοι οι έλεγχοι που πρέπει να γίνονται, ώστε να υπάρχει σαφώς καθορισμένη η διαδικασία επαλήθευσης από τους επαληθευτές. Έτσι, σημειώνει, οι κυπριακές επιχειρήσεις, θα έχουν τη δυνατότητα να επαληθεύονται με βάση την εθνική προδιαγραφή για την κυκλική οικονομία, εάν και εφ’ όσον θα πληρούν τις προϋποθέσεις της διαδικασίας που θα αναπτυχθεί μέσω της προδιαγραφής.

Η ΟΕΒ δηλώνει ότι μπορεί να ηγηθεί για την υλοποίηση της δράσης.

4.Δημιουργία στοχευμένων κατευθυντήριων γραμμών

Για να είναι αποδοτική η εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, η εστίαση θα πρέπει να είναι τομεακή, επισημαίνει η ΟΕΒ. Ο «τομέας», προσθέτει, θα πρέπει να αναφέρεται σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας που συνδέεται με μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Για παράδειγμα, ο κατασκευαστικός τομέας καλύπτει όχι μόνο τους εργολάβους αλλά και όλη την αλυσίδα εφοδιασμού που συνδέεται με την κατασκευή του προϊόντος (το κτίριο), από τα υλικά που χρησιμοποιούνται, τη συντήρηση έως και το τέλος της ζωής τους.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι ουσιώδες, επισημαίνει η ΟΕΒ, κάθε τομέας να αναπτύσσει το δικό του πρόγραμμα μεταβατικής περιόδου, αξιοποιώντας τις γνώσεις που είναι εγγενείς σε αυτήν τη διαδικασία, οι οποίες μπορούν να συμπληρωθούν με μέσα όπως οι κυκλικές συμφωνίες. Ως εκ τούτου, για το επίπεδο αυτό, τονίζει, είναι ουσιαστικό να αναπτυχθούν τομεακές κατευθυντήριες γραμμές.

Για παράδειγμα ο κατασκευαστικός τομέας, χαρακτηρίζεται από την εντατική χρήση των πρωτογενών πόρων, τη χαμηλή παραγωγικότητα υλικών και το χαμηλό επίπεδο κυκλικότητας. Όσον αφορά τον τομέα του τουρισμού, επειδή είναι ένα διεθνές ανταγωνιστικό προϊόν,  έχει σημασία η αποδοτικότητα των πόρων.

Η ΟΕΒ προτείνει την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για τους πιο κάτω κλάδους:

• Κατασκευαστικός
• Τουρισμός
• Βιομηχανία Τροφίμων
• Βιο-οικονομία
• Πλαστικά
• Ξυλουργικά

Η ΟΕΒ δηλώνει ότι μπορεί να ηγηθεί για την υλοποίηση και αυτής της δράσης.

5. Σεμινάρια ανάπτυξης δεξιοτήτων για την κυκλική οικονομία 

Η στροφή προς την κυκλική οικονομία θεωρείται ως ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, προάγοντας τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, τονίζει η ΟΕΒ. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων των επιχειρήσεων στα ζητήματα κυκλικής οικονομίας είναι ζωτικής σημασίας, αναφέρει προσθέτοντας ότι στόχος είναι να διενεργούνται τουλάχιστον δύο διήμερα σεμινάρια κατάρτισης, σε ένα χρόνο, με συνολικό αριθμό συμμετοχών 50 άτομα.

>>> ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ <<<

Ενδεικτικά, σημειώνει, τα εκπαιδευτικά σεμινάρια, μπορούν να περιλαμβάνουν τις πιο κάτω ενότητες/θεματικές για μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία:

• Νέα επιχειρηματικά μοντέλα/Μοντέλα συστήματος παροχής υπηρεσιών και προϊόντων
• Ανάλυση συστημάτων και προσδιορισμός
• Ανάλυση κύκλου ζωής
• Κυκλικότητα στο σχεδιασμό και την παραγωγή
• Εξοικονόμηση στην αλυσίδα εφοδιασμού

Τα πιο πάνω, αναφέρει η ΟΕΒ, θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν συστήματα μηδενικής παραγωγής αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση πόρων, αποδοτικότητα πόρων, κ.α.

6. Προώθηση καλών πρακτικών/Πλατφόρμα κυκλικής οικονομίας

Η πρωτοβουλία της «πλατφόρμας κυκλικής οικονομίας» που έχει ήδη αναπτύξει η ΟΕΒ σε συνεργασία με την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο από το 2018, όπως αναφέρει, στοχεύει στη συγκέντρωση και προβολή καλών πρακτικών από κυπριακές επιχειρήσεις και οργανισμούς που διευκολύνουν τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Ακόμα, προσθέτει, επιδιώκεται η καταχώρηση και διάχυση σχετικών εκδηλώσεων που διοργανώνονται από οποιονδήποτε, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση επιχειρήσεων, οργανισμών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου για την κυκλική οικονομία, την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και την προστασία του πλανήτη. Η ΟΕΒ προτείνει την περαιτέρω προώθηση και εμπλουτισμό της πλατφόρμας, με τη συμπερίληψη ίσως και διαδικτυακού φόρουμ. Η διαδικτυακή πλατφόρμα κυκλικής οικονομίας είναι διαθέσιμη στον σύνδεσμο: http://cypruscircular.oeb.org.cy/ 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

7. Σχέδιο χορηγιών για τις επιχειρήσεις που επαληθεύονται για τις αρχές της κυκλικής οικονομίας

Η ΟΕΒ προτείνει όπως οι επιχειρήσεις οι οποίες θα ακολουθήσουν τη διαδικασία ελέγχου συμμόρφωσης, να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε Σχέδιο Χορηγιών το οποίο θα αναπτυχθεί για αυτό τον σκοπό. Η ΟΕΒ δηλώνει ότι μπορεί να ετοιμάσει προσχέδιο Σχεδίου Χορηγιών και έντυπα αιτήσεων και να τα υποβάλει στην αρμόδια αρχή, δηλ. το Τμήμα Περιβάλλοντος, αλλά και να συμμετέχει σε Ομάδα παρακολούθησης της υλοποίησης του Σχεδίου.

Όπως αναφέρεται, το συνολικό κόστος υλοποίησης όλων των πιο πάνω δράσεων από την ΟΕΒ, εξαρτάται από το χρονικό διάστημα εφαρμογής και υλοποίησης τους. Για το 2019, στην περίπτωση που επιλεγούν να εφαρμοστούν όλες οι προτάσεις, αναφέρεται ότι το κόστος ανέρχεται στις 240.000 ευρώ.

Το επαναλαμβανόμενο ετήσιο κόστος για την υλοποίηση και παρακολούθηση όλων των προτάσεων (όπου εφαρμόζεται), προστίθεται, ανέρχεται στις 135.000 ευρώ/έτος.