ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ

Μπορεί η πανδημία του κορωνοϊού να έχει επηρεάσει σημαντικά αρκετούς τομείς της οικονομίας, όπως επίσης και τους πολίτες, εντούτοις, η ζήτηση για νέα δάνεια παραμένει αυξημένη, παρά το γεγονός ότι τα κριτήρια των τραπεζών έχουν αυστηροποιηθεί.

Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα της έρευνας τραπεζικών χορηγήσεων που διενήργησε η Κεντρική Τράπεζα τον Οκτώβριο και ανακοίνωσε πρόσφατα.

Όπως αναφέρει η Κεντρική Τράπεζα, «η έρευνα Οκτωβρίου καλύπτει το τρίτο τρίμηνο του 202, περίοδο κατά την οποία βρισκόταν σε ήπια μεν, αλλά αβέβαιη κατάσταση η εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού στην Κύπρο». 

«Η χρονική περίοδος που διεξάχθηκε η έρευνα παρέχει τη δυνατότητα να αξιολογηθεί, έστω προκαταρκτικά, η μέχρι τότε επίδραση των αντισταθμιστικών μέτρων του κράτους, της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε μια προσπάθεια αύξησης της διαθέσιμης ρευστότητας προς τον ιδιωτικό τομέα για στήριξη της πραγματικής οικονομίας», προσθέτει. 

Τι έδειξε η έρευνα
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των τραπεζών διαφαίνεται ότι, το τρίτο τρίμηνο του 2020, τα κριτήρια χορήγησης ήταν αυστηρότερα, ενώ παράλληλα η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις και νοικοκυριά ήταν αυξημένη. 

Από τη μια, αναφέρεται, οι τράπεζες υιοθέτησαν πιο αυστηρά κριτήρια στην προσφορά δανείων, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας και εν δυνάμει του αυξημένου κινδύνου που αντιμετωπίζουν μέσω της πανδημίας και από την άλλη η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις αυξήθηκε, κυρίως, λόγω της έλλειψης ρευστότητας που αυτές αντιμετώπιζαν. 

«Η εφαρμογή μέτρων στήριξης προς επιχειρήσεις στην Κύπρο υπό την μορφή κρατικών εγγυήσεων ενδεχόμενα να οδηγούσε σε χαλάρωση των κριτηρίων χορήγησης δανείων, άρα και σε πιο αυξημένη ζήτηση, όπως έχει παρατηρηθεί και σε κάποιες χώρες στις οποίες έχει τεθεί σε ισχύ το εν λόγω μέτρο», υπογραμμίζει η Κεντρική Τράπεζα.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Προσφορά δανείων και κριτήρια χορήγησης
Σύμφωνα, πάντως, με τις συμμετέχουσες στην έρευνα τράπεζες, κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020 τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις στην Κύπρο επηρεάστηκαν από την κρίση και έγιναν αυστηρότερα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, όπως επίσης και τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά τόσο για τα στεγαστικά όσο και για τα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια. 

Την ίδια ώρα, και στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις, καθώς και προς νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων, έγιναν επίσης αυστηρότερα. 

Βάσει, εξάλλου, των προσδοκιών με τις προσδοκίες των τραπεζών για το τέταρτο τρίμηνο του 2020, τα κριτήρια χορήγησης δανείων στην Κύπρο τόσο προς επιχειρήσεις όσο και προς νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων αναμένονταν να γίνουν ακόμη αυστηρότερα.

Σε ό,τι αφορά τη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις αναμένονταν να γίνουν σημαντικά αυστηρότερα και τα κριτήρια χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια αναμένονταν να 
γίνουν αυστηρότερα, ενώ για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια ελαφρώς χαλαρότερα. 

«Οι προσδοκίες για αυστηρότερα κριτήρια δανεισμού, τόσο στην Κύπρο, όσο και στη ζώνη του ευρώ, ήταν αποτέλεσμα της εν γένει αβεβαιότητας που υπάρχει», σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα. 

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Η ζήτηση για νέα δάνεια
Σύμφωνα, εξάλλου, με την έρευνα, κατά το τρίτο τρίμηνο του 2020, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο από επιχειρήσεις κατέγραψε αύξηση, όπως αναμενόταν και από τις προσδοκίες των τραπεζών κατά το προηγούμενο τρίμηνο. 

Την ίδια ώρα, η ζήτηση δανείων από νοικοκυριά επίσης κατέγραψε αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, τόσο για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια. 

Αντίθετα, στη ζώνη του ευρώ, καταγράφηκε μείωση στην καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις, ενώ η καθαρή ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς κατέγραψε σημαντική αύξηση και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια επίσης καταγράφηκε αύξηση, αλλά σε μικρότερο βαθμό. 

Βάσει, δε, των προσδοκιών των συμμετεχουσών στην έρευνα τραπεζών στην Κύπρο για το τέταρτο τρίμηνο του 2020, η καθαρή ζήτηση δανείων τόσο από επιχειρήσεις όσο και από νοικοκυριά για όλες τις κατηγορίες δανείων 
αναμενόταν να αυξηθεί. 

Στη ζώνη του ευρώ, η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις αναμενόταν να αυξηθεί. Από την άλλη, όμως, η ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς αναμενόταν να μειωθεί, ενώ η ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για καταναλωτικούς και λοιπούς σκοπούς αναμενόταν να αυξηθεί ελαφρώς.

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Τι οδήγησε στην αυστηροποίηση των κριτηρίων
Πάντως, όπως σημειώνει η Κεντρική Τράπεζα, οι παράγοντες που οδήγησαν στην υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις είναι η χειροτέρευση της γενικής οικονομικής κατάστασης και προοπτικών, η μείωση στις προοπτικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες καθώς και η μειωμένη ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο. 

Αξίζει, δε, να σημειωθεί πως οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις, παρέμειναν αμετάβλητοι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Παρόλα αυτά, όμως, συγκεκριμένοι όροι όπως οι ρήτρες δανείων, το περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου, το μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου, οι απαιτήσεις ασφάλειας και η διάρκεια του δανείου, έγιναν αυστηρότεροι αντανακλώντας την αυξημένη αντίληψη κινδύνου καθώς και τη μειωμένη ανοχή στον κίνδυνο. 

Αυτοί οι παράγοντες, ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα, δεν είχαν τόση βαρύτητα ώστε να επηρεάσουν την κατεύθυνση των συνολικών όρων και προϋποθέσεων.

Όσον αφορά τα κριτήρια χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, σύμφωνα με την έρευνα, οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αυστηροποίηση των κριτηρίων ήταν η επιδείνωση της γενικής οικονομικής κατάστασης, οι δυσμενείς προοπτικές της αγοράς κατοικιών, η μειωμένη φερεγγυότητα των δανειοληπτών και η μειωμένη ανοχή της τράπεζας στον κίνδυνο, ενώ οι υπόλοιποι παράγοντες παρέμειναν αμετάβλητοι.

Ταυτόχρονα, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά έγιναν αυστηρότεροι, ενώ σε αντίθεση με τα προηγούμενα τρίμηνα, σημειώθηκε μείωση του λόγου του ποσού του δανείου ως προς την αξία του ακινήτου. Επίσης, καταγράφηκε ως λόγος η μείωση στη διάρκεια του δανείου, καθώς και η επιβολή άλλων περιορισμών όσον αφορά το μέγεθος του δανείου, ως αποτέλεσμα της αυξημένης αντίληψης για τον κίνδυνο και της μειωμένης ανοχής της τράπεζας στον κίνδυνο.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Αναφορικά, δε, με τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο, σύμφωνα με την έρευνα, οι παράγοντες που συνέβαλαν στο να γίνουν πιο αυστηρά σχετίζονται με τις αρνητικές προσδοκίες για την γενικότερη οικονομική δραστηριότητα, τη μειωμένη φερεγγυότητα των καταναλωτών, τον αυξημένο κίνδυνο όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια και η μειωμένη ανοχή της τράπεζας για τον κίνδυνο συνέβαλαν στο να γίνουν πιο αυστηρά τα κριτήρια. 

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων παρέμειναν αμετάβλητοι, παρά τις μειώσεις στο μέγεθος και τη διάρκεια δανείου, λόγω αυξημένης αντίληψης για τον κίνδυνο και μειωμένης ανοχής της τράπεζας στον κίνδυνο.