•    Αυξημένη αβεβαιότητα ενόψει εορτών
•    Αναταράξεις σε τιμές, αγορά και τσέπη του καταναλωτή
•    Οι επιχειρήσεις ανησυχούν, ο κόσμος τρομοκρατείται…

ΓΡΑΦΕΙ ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

«Πανδημία ανατιμήσεων» στις τιμές καταναλωτικών και άλλων αγαθών, πρώτων υλών και ενέργειας συνεχίζει να «βασανίζει» την κυπριακή, όπως και την παγκόσμια οικονομία. Την ίδια στιγμή η πορεία της πανδημίας, με την αύξηση των κρουσμάτων Covid 19 και το «κόκκινο» που ανάβει και για την Κύπρο, δημιουργεί αυξημένη αβεβαιότητα ανάμεσα στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους.

Η Κύπρος εισέρχεται στον τρίτο χειμώνα αυξημένης αβεβαιότητας και οι αναταράξεις έχουν ήδη εμφανιστεί στην εφοδιαστική αλυσίδα, μαζί με ένα κύμα ανατιμήσεων το οποίο καλούνται να διαχειριστούν πρώτα οι εμπορικές επιχειρήσεις και οι καταναλωτές στη συνέχεια. 

Οι ανατιμήσεις άρχισαν να επηρεάζουν τα κυπριακά νοικοκυριά και το διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο άρχισε να διοχετεύεται κατά μεγάλη πλειοψηφία στα απαραίτητα κυρίως είδη διατροφής και σε λογαριασμούς κοινής ωφελείας, όπως το ρεύμα και σε άλλα ενεργειακά προϊόντα.

Μιλώντας με επιχειρηματίες του λιανικού κυρίως εμπορίου μας ανέφεραν πως «το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ρευστότητά τους και τα αυξημένα χρέη που δημιουργήθηκαν πριν από την πανδημία, παρόλο που οι οφειλές που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας βρίσκονται υπό διαχείριση λόγω των κυβερνητικών μέτρων». Πέραν των προβλημάτων που δημιουργεί η πανδημία, η επισιτιστική και ενεργειακή κρίση, οι επιχειρήσεις βλέπουν προβλήματα και στην κλιματική αλλαγή, με τον φόβο να παραμείνουν στα ράφια μεγάλες ποσότητες φετινών χειμερινών ειδών αλλά και των προηγούμενων ετών. 

Χάνονται εποχές…
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζει ο κλάδος της ένδυσης και της υπόδησης με τους επιχειρηματίες να δηλώνουν πως με το ξέσπασμα του κορωνοϊού χάθηκαν τρεις εποχές, καθώς πολλοί διατηρούν αποθέματα τριών εποχικών περιόδων, τα οποία υποχρεώνονται να πωλήσουν όσα - όσα.

Ωστόσο η μεγαλύτερη ανησυχία προέρχεται από τα νοικοκυριά τα οποία βρίσκονται σε μια άνευ προηγουμένου ακρίβεια στα είδη διατροφής, λόγω των ανατιμήσεων των πρώτων υλών, των μεταφορικών και του ενεργειακού κόστους. 

Οι εκτιμήσεις είναι ότι οι τιμές θα παραμείνουν αυξημένες ενόψει των γιορτών λόγω της αρχής ότι «όταν η ζήτηση αυξάνεται, αυξάνονται και οι τιμές».

Η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους οδήγησε ήδη σε αύξηση το κόστος παραγωγής με τις επιχειρήσεις να εκτιμούν ότι οι διεθνείς αυξήσεις θα συνεχίζουν να επηρεάζουν αυτό το κόστος. Τη μεγαλύτερη ανησυχία διατυπώνουν οι επιχειρήσεις που είναι εξηρτημένες  από το ενεργειακό κόστος, οι οποίες και διαβλέπουν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές των προϊόντων/υπηρεσιών τους εξαιτίας των ανατιμήσεων στην ενέργεια.

Το κόστος, τις περισσότερες φορές, μεταφέρεται στον τελικό καταναλωτή ο οποίος επωμίζεται τις αυξήσεις αλλά και την καθυστέρηση στην επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα, στην επόμενη μέρα.

Πάνω και οι διεθνείς τιμές
Ανησυχητικές είναι και οι προβλέψεις του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) που ανακοίνωσε ότι οι διεθνείς τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν για τρίτο συνεχή μήνα τον Οκτώβριο, για να κυμανθούν σε νέο υψηλό δείκτη δεκαετίας, καθοδηγούμενες από τις αυξήσεις στις τιμές των δημητριακών και των φυτικών ελαίων.

Ο δείκτης του FAO, ο οποίος παρακολουθεί τις διεθνείς τιμές των πιο εμπορεύσιμων τροφίμων ανά τον κόσμο έφθασε κατά μέσο όρο τις 133,2 μονάδες τον Οκτώβριο έναντι του αναθεωρημένου επιπέδου των 129,2 μονάδων τον Σεπτέμβριο. 
•    Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν απότομα πέρυσι λόγω των προβλημάτων στη συγκομιδή και της ισχυρής ζήτησης.
•    Οι τιμές των δημητριακών έφθασαν για πέμπτο συνεχή μήνα το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2012, σύμφωνα με τον FAO.
•    Οι διεθνείς τιμές φυτικών ελαίων αυξήθηκαν κατά 9,6% φθάνοντας σε υψηλό ρεκόρ, υποστηριζόμενες από την ενίσχυση των τιμών του φοινικελαίου.