ΓΡΑΦΕI Η
ΞΕΝΙΑ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Ένα σημαντικό Μνημόνιο Συνεργασίας καλούνται σήμερα (7/6) να υπογράψουν η ΟΕΒ με τρία Υπουργεία της Κυπριακής Δημοκρατίας για θέματα κυκλικής οικονομίας.

>>> Διαβάστε επίσης: Αυτούσιο το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΟΕΒ και Υπουργείων <<<

Πιο συγκεκριμένα, το Μνημόνιο Συνεργασίας θα υπογράψουν η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κα Νατάσα Πηλείδου, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Καδής και ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής κ. Κυριάκος Κόκκινος, με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων κ. Αντώνη Αντωνίου.

Η Brief επικοινώνησε με την ∆ιευθύντρια του Τµήµατος Ενέργειας & Περιβάλλοντος της ΟΕΒ, κα Ανθή Χαραλάμπους με αφορμή την υπογραφή του Μνημονίου, ώστε να ενημερωθούμε για το τι προνοεί η κυκλική οικονομία και πως προχωρά η εφαρμογή της για την Κύπρο, καθώς η ΟΕΒ έχει αναλάβει την πρωτοβουλία για υλοποίηση αυτού του δύσκολου και σημαντικού εγχειρήματος.

Aρχικά πρέπει να αναφερθεί ότι η «κυκλική οικονομία» είναι μία πολύπλοκη έννοια, όπως τόνισε η ∆ιευθύντρια του Τµήµατος Ενέργειας & Περιβάλλοντος της ΟΕΒ, Η κυκλική οικονομία αποτελεί μία σύγχρονη πρόταση για βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία έχει πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον και αλληλοεπιδρά με διάφορους παράγοντες. Παρουσιάζονται πιο κάτω, κάποια βασικά σημεία ,για μια πρώτη ανάγνωση της κυκλικής οικονομίας και της σημασίας της για την Κυπρο.

Πως θα γίνει η Κύπρος number1 economy

Αυτό που υπογράμμισε η κα. Χαραλάμπους είναι ότι, αναλογιζόμενοι ότι η Κύπρος είναι μία οικονομία μικρής κλίμακας, η οποία εξαρτάται σχεδόν εξολοκλήρου από εισαγωγές πρώτων υλών και αγαθών, αν δημιουργηθεί η κατάλληλη φιλόδοξη στρατηγική, θα μπορούσαν όλοι αυτοί οι εισαγόμενοι πόροι, να παραμένουν μεγαλύτερο διάστημα στην οικονομία,  με τους διάφορους τρόπους που θα αναφερθούν πιο κάτω, και η Κύπρος θα γινόταν Νο1 Κυκλική Οικονομία»

Για να γίνει όμως αυτό, σημείωσε, απαιτούνται ριζικές αλλαγές, όπως στην κουλτούρα των πολιτών με την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης, καθώς αυτός που καθοδηγεί την οικονομία, είναι ο καταναλωτής.  Αλλαγή κουλτούρας απαιτείται επίσης εκτός στον τρόπο που καταναλώνουμε, και στον τρόπο που παράγουμε, και στον τρόπο που πετάμε ανεκμετάλλευτη αξία.

Επομένως, όταν ο καταναλωτής, για παράδειγμα, μάθει να επιλέγει αναλόγως των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των συσκευασιών των προϊόντων και τα χαρακτηριστικά στοχεία των υλικών αγαθών, που να είναι πιο βιώσιμα, θα ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις, ώστε να έχουμε μεγαλύτερη διαθεσιμότητα φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων.

Επιπλέον, στόχος είναι να «χτιστεί» η κυκλική οικονομία στη φιλοσοφία των επιχειρήσεων. Απαραίτητο είναι τα διοικητικά στελέχη να κατανοήσουν τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας, σε επίπεδο επιχείρησης, γιατί όταν οι επιχειρήσεις κατανοήσουν τα οφέλη που θα έχουν και τις δυνατότητες που δίνονται σε αυτές, τότε θα κάνουν τη μετάβαση στις μεγάλες αλλαγές.

Τι είναι η κυκλική οικονομία
Πριν από περίπου 3-4 χρόνια η ΟΕΒ παρατηρώντας ότι η δεκαετία 2020-2030, πέραν των στόχων που τέθηκαν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με πυρήνα ανάπτυξης την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τη μείωση των εκπομπών ώστε να φτάσουμε το 55% σε επίπεδο ΕΕ, θα πρέπει να κάνουμε μεγάλες και δραματικές αλλαγές και θα πρέπει να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο, έτσι ώστε να οδηγηθούμε στους στόχους της κυκλικής οικονομίας.

Η κυκλική οικονομία, όπως τόνισε, δεν είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε τώρα, αλλά εδώ και πάρα πολύ καιρό και η ΟΕΒ ξεκίνησε τη διαδικασία προετοιμασίας  των επιχειρήσεων για αυτή τη μετάβαση.

Ειδικότερα, έχει δημιουργηθεί μια ομάδα μέσα στην ΟΕΒ, αλλά και με εξωτερικούς συνεργάτες, οι οποίοι εργάζονται σκληρά για να γίνει κατανοητό ότι το νέα οικονομικό αναπτυξιακό μοντέλο, θα πρέπει να είναι κυκλικό.

 «Για μένα προσωπικά, κυκλική οικονομία, είναι σεβασμός στους πόρους, δηλαδή η αποδοτική χρήση των πόρων», σημείωσε η κα. Χαραλάμπους

Αναφερόμενη στους πόρους εξήγησε πως για να κατασκευαστούν όλα τα προϊόντα που παρατηρούνται γύρω μας, χρειάζονται πόροι, δηλαδή η εξόρυξη τους από τη γη ή να παραχθούν συνθετικά ώστε να παρέχονται για χρήση μέσα στις οικονομίες. Αφού ο πόρος εξαχθεί/παραχθεί και κατασκευαστεί το αντικείμενο, παραδίδεται στον χρήστη και μόλις φτάσει στο τέλος της ζωής του πετάγεται και αυτό περιγράφει την γραμμική οικονομία.

Αυτό που έρχεται να κάνει η κυκλική οικονομία, όπως εξήγησε στην Brief, είναι να επισημάνει ότι πρέπει να υπάρχει σεβασμός στον πόρο και τον κύκλο ζωής του και αντί να πεταχτεί, να μπει ξανά πίσω στην οικονομία.

Πίσω στην οικονομία οι πόροι
Παράλληλα, ανέφερε κάποιους τρόπους ώστε να μπορέσει ένα αντικείμενο / προϊόν να μπει ξανά στην οικονομία.
 

Ανταλλαγή /Sharing
Η Οικονομία της ανταλλαγής / Sharing, είναι μια πρακτική που ακολουθεί την φιλοσοφία της κυκλικής οικονομίας, ανέφερε. Υπάρχουν πλατφόρμες ανταλλαγής, όπου για παράδειγμα μπορούν να καταγράφονται  συγκεκριμένα προϊόντα / εργαλεία / έπιπλα που κάποιες επιχειρήσεις δεν τα χρειάζονται και μπορεί να είναι χρήσιμα για μια άλλη. Η κα. Χαραλάμπους αναφέρθηκε σε παραδείγματα ανταλλαγής όπως είναι τα market places, market sharing platforms, ή μέσω του facebook, στα οποία γίνονται τέτοιες συναλλαγές ανταλλαγής. Με αυτό τον τρόπο διευρύνεται ο χρόνος που βρίσκεται μέσα στην οικονομία ένα αντικείμενο / πόρος.

Η κυκλική οικονομία στηρίζεται στο να κλείνουμε βρόχους.
Δύο βρόγχοι ακόμα είναι η επιδιόρθωση και η ανταλλαγή και η επαναχρησιμοποίηση. 
Όπως ανέφερε, στην πορεία, με την βιομηχανική επανάσταση οι καταναλωτές έχουν συνδέσει τις αγορές με την ευμάρεια, αλλά ευτυχώς τα τελευταία χρόνια ήρθε η μεγάλη κατανόηση ότι αυτό το μοντέλο οικονομίας ρυπαίνει, είναι τοξικό και έχει κόστος.
 

Αυτό που υπογράμμισε η κα. Χαραλάμπους είναι ότι η κυκλική οικονομία στηρίζεται στο ότι το κάθε αντικείμενο, είναι ένας πόρος που παράχθηκε από τη γη και πρέπει να παραμείνει περισσότερο χρόνο σε αυτή την οικονομία.

Library of Things
Μια δεύτερη πρακτική του βρόχου της οικονομίας της ανταλλαγής, όπως ανέφερε είναι το Library of Things. Αντίστοιχα με μια βιβλιοθήκη δανεισμού βιβλίων, η Library of Things θα διαθέτει εργαλεία ή αντικείμενα που θα μπορεί κάποιος να δανειστεί για να εξυπηρετηθεί και μετά να επιστραφούν. Αυτό υπάρχει ήδη στην Αγγλία και άλλες χώρες, σημείωσε, όπου με συνδρομή μπορεί κάποιος να δανειστεί αντικείμενα όπως ένα κλαδευτήρι, μια ραπτομηχανή ή κάτι άλλο και να το επιστρέψει πίσω αφού τελειώσει την εργασία του. Έτσι, σημείωσε η κα. Χαραλάμπους, δεν χρειάζεται να ξοδεύει ο ιδιώτης σε πράγματα με περιορισμένη χρήση ειδικά όταν αφορά αντικείμενα όπου τον περισσότερο χρόνο μένουν αχρησιμοποίητα.

Παρόμοιο παράδειγμα, εξήγησε, είναι και τα αυτοκίνητα για κάποιους που δεν τα χρησιμοποιούν συχνά, ή τα κτίρια γραφείων που έγινε συνήθεια να αγοράζονται αντί να ενοικιάζονται οι χώροι γραφείων ανάλογα των αναγκών.

Επαναχρησιμοποίηση
Με τον όρο επαναχρησιμοποίηση για την κυκλική οικονομία, σημείωσε η κα. Χαραλάμπους, σημαίνει επαναχρησιμοποίηση ενός αντικειμένου, ώστε να εξυπηρετεί τον αρχικό σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε. Ένα παράδειγμα που ανέφερε είναι τα γυάλινα μπουκάλια μπύρας, να επιστρέφονται στην εταιρεία ώστε να ξαναχρησιμοποιηθούν πάλι ως μπουκάλια για μπύρα.

Αναδιανομή / Repurposing
Αντιθέτως, η Αναδιανομή αλλιώς Repurposing, είναι η χρήση ενός αντικειμένου διαφορετική από αυτήν για την οποία δημιουργήθηκε, πχ το βαζάκι μαρμελάδας, μετά την χρήση του, να χρησιμοποιείται για αποθήκευση οσπρίων. Το θετικό του Repurposing, είναι ότι βοηθά το αντικείμενο, να παραμένει στην αλυσίδα αξίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Aνακατασκευή
Η κα. Χαραλάμπους σημείωσε ότι ο όρος ανακατασκευή θα μπορούσε να αποδοθεί με το παράδειγμα των φωτοτυπικών μηχανών. Όπως ανέφερε, οι φωτοτυπικές αποτελούνται από το leasing – δηλαδή ο πρώτος βρόγχος που προαναφέρθηκε. Άλλος τρόπος είναι η εταιρεία να πάρει πίσω την φωτοτυπική, να επιδιορθώσει ένα τμήμα και να το επιστρέψει πίσω στην αγορά. Αυτός είναι ένας μικρότερος βρόχος, σημείωσε.

Ανακύκλωση
Η τελευταία επιλογή στην κυκλική οικονομία είναι η ανακύκλωση, ανέφερε και αυτό γιατί στην ανακύκλωση συνήθως φτιάχνουμε ένα προϊόν διαφορετικό του αρχικού. Για παράδειγμα, ανακυκλώνοντας ένα μπουκάλι νερού, θα δημιουργηθεί ένα άλλο είδος πλαστικού, κατώτερης ποιότητας, ξοδεύοντας ενέργεια, ανθρώπινο δυναμικό και πόρους, για αυτό είναι και η τελευταία επιλογή στην κυκλική οικονομία.

Βιολογικός κύκλος οικονομίας
Υπάρχει παράλληλα ο βιολογικός κύκλος οικονομίας, που είναι επίσης ένα μεγάλο κεφάλαιο καθώς μέσω του οργανικού απόβλητου μπορεί ναπαραχθεί ενέργεια, αποκτώντας αυτήν την αναγέννηση και κυκλικότητα.

Οι δράσεις της ΟΕΒ
Η ΟΕΒ ξεκίνησε να κάνει σεμινάρια στα μέλη της, να γίνονται ενημερώσεις, ώστε να προωθηθεί αυτή η μετάβαση που ούτως η αλλιώς «έρχεται».
Επιπρόσθετα, υπενθύμισε ότι πέρασε ένα πακέτο νομοθεσιών, για την κυκλική οικονομία που αφορούν τη διαχείριση τωναποβλήτων, τους στόχους ανακύκλωσης, τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, την επισήμανση αρκετών υλικών ότι περιέχουν πλαστικές ύλες κ.α.

Αυτό το δίκτυο της κυκλικής οικονομίας που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της ΟΕΒ, βρήκε κάποιους συνοδοιπόρους, όπως είναι το ΤΕΠΑΚ, το Ινστιτούτο Κύπρου, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης, και το CIIM. Με αυτούς τους συνοδοιπόρους εγκαθιδρύθηκε το δίκτυο το οποίο θα έχει υποστηρικτές σε επίπεδο Υπουργείων, όπως ανέφερε. 

Ακόμη πέραν των Υπουργείων που υπογράφουν το σημερινό Μνημόνιο, υποστηρικτές  βρίσκονται Πρεσβείες, ινστιτούτα, και συνεργάτες  οργανισμοί ανά το παγκόσμιο που ασχολούνται με την κυκλική οικονομία , όπως Cycle της Ολλανδίας, Ινστιτούτο κυκλικής οικονομίας Ελλάδας και πολλοί άλλοι.

Η πλατφόρμα
Παράλληλα, σήμερα (7/6) βγαίνει online η σελίδα https://cypruscircular.org.cy/ για την κυκλική οικονομία, ώστε να ενημερώνονται επιχειρήσεις και άλλοι ενδιαφερόμενοι για τις δράσεις που θα ακολουθήσουν.

Τέλος, για να λειτουργήσει το δίκτυο χρειάζονται μέλη, επιχειρήσεις οι οποίες αναλόγως των υπηρεσιών που θέλουν θα χωριστούν σε τμήματα, ενώ θα υπάρχει και τμήμα που θα αφορά τοπικές αρχές και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Στόχος είναι αυτή τη χρονιά όσοι εγγραφούν ως πλήρη μέλη, να έχουν στη διάθεση τους το πρόγραμμα εκπαιδεύσεων για να μπορούν να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, για να επωφεληθούν τόσο οι ίδιες οι επιχειρήσεις, αλλά και όλη η οικονομία μας για να καταφέρουμε να φέρουμε την Κυπριακή Οικονομία μας ανθεκτική, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά.