• Και ένα μεγάλο μέρος των χρηματοδοτικών αναγκών του έτους 2021
• Τι υπολόγιζε το Γραφείο Δημόσιου Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών πριν την εκδήλωση της πανδημίας  
• 84% των δανείων του κράτους χορηγήθηκαν από τον ΕΜΣ και το ΔΝΤ

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Τα ρευστά διαθέσιμα της Κεντρικής Κυβέρνησης διατηρήθηκαν σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο κατά το 2019, επιτρέποντας την πλήρη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών όχι μόνο για τους 9 μήνες του 2020, αλλά και ενός μεγάλου μέρους των χρηματοδοτικών αναγκών του έτους 2021.  

Αυτά αναφέρει, στην ετήσια έκθεσή του για το έτος, το Γραφείο Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους το οποίο εξηγεί πως περίπου το 84% των δανείων που έχει συνάψει η Κυπριακή Δημοκρατία αφορά τα δάνεια που χορηγήθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το ΔΝΤ την περίοδο 2013 - 2016. Nα σημειωθεί πως το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατέγραψε σημαντική μείωση το 2019 μετά την έκτακτη αύξηση που καταγράφηκε το 2018 λόγω των μέτρων στήριξης του τραπεζικού τομέα που σχετίζονται με την πρώην ΣΚΤ. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Γραφείου, που κυκλοφόρησε την περασμένη Πέμπτη 14 Μαΐου 2020, το υπόλοιπο ποσό αφορά άλλα διμερή δάνεια, εκ των οποίων τα περισσότερα χορηγήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) και την Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΤΑΣΕ). 

O δανεισμός του ΕΜΣ και ΔΝΤ

Ένα σημαντικό ποσοστό του συνολικού χρέους σε κυμαινόμενο επιτόκιο αφορά τον δανεισμό που χορηγήθηκε από τον ΕΜΣ και το ΔΝΤ και σε λιγότερο βαθμό σε αριθμό δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) και την Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΤΑΣΕ). 

Στο τέλος του 2019, το σύνολο του χρέους αυτού με κυμαινόμενο επιτόκιο ανήλθε στο 38% του συνολικού δημόσιου χρέους. Το υπόλοιπο μερίδιο του ανεξόφλητου δημόσιου χρέους (περίπου 18,5%) αφορά την κατηγορία των εγχώριων ομολόγων, η οποία αναμένεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια αλλά θα εξακολουθήσει να χρησιμεύει ως συμπληρωματική πηγή χρηματοδότησης. 

Σύμφωνα με την έκθεση, το μεγαλύτερο ποσοστό της αξίας ομολόγων για φυσικά πρόσωπα, κατά την περίοδο 2014 - 2016, κατείχαν ξένοι επενδυτές εξαιτίας των κριτηρίων που τέθηκαν για την απόκτηση της κυπριακής ιθαγένειας, ως μέτρο για να ενθαρρύνονται οι ξένοι επενδυτές και να προσελκύονται άτομα με υψηλό καθαρό πλούτο για ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Κυπριακή Δημοκρατία. 

Οι ξένοι επενδυτές

Από την έναρξη του προγράμματος το 2014 και πριν από την τροποποίηση των κριτηρίων του Σχεδίου για την κατ’ εξαίρεση απόκτηση της κυπριακής ιθαγένειας, τον Οκτώβριο του 2016, οι ξένοι επενδυτές απέκτησαν περίπου το 76% της συνολικής αξίας ομολόγων για φυσικά πρόσωπα κατά την περίοδο 2014 - 2016. 

Όπως καταγράφεται στην έκθεση, «η διατήρηση δημοσιονομικού πλεονάσματος περίπου 2,7% και πρωτογενούς ισοζυγίου περίπου 5,2% κατά το 2019 αποτελεί προϋπόθεση για  τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους της Κύπρου στο μέλλον». 

Επίσης, όπως αναφέρεται, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο του 2019 ήταν και η αυξημένη εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών προς την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία εκδηλώθηκε στις εκδόσεις ΕΜΟ (EMTN) κατά το έτος 2019. 

Ακόμη, το 2019 καταγράφηκε σημαντική αλλαγή στη χρονολογική διάρθρωση λήξης του δημόσιου χρέους η οποία αποδίδεται στις συναλλαγές διεθνών ομολόγων που εκτελέστηκαν τον Φεβρουάριο και Μάιο του 2019 και στην πρόωρη αποπληρωμή του ρωσικού δανείου λήξεως 2021, το οποίο αντικαταστάθηκε με πιο μακροπρόθεσμη λήξη χρέους. 

Το ρωσικό δάνειο

Η πρόωρη αποπληρωμή του δανείου που χορηγήθηκε από τη Ρωσική Ομοσπονδία τον Σεπτέμβριο του 2019, συνέβαλε στην περαιτέρω εξομάλυνση του νέου χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής χρέους. Το συνολικό ποσό ανήλθε σε 1562,5 εκ. ευρώ εκ των οποίων ποσό ύψους 1250 εκ. ευρώ αφορούσε την πρόωρη αποπληρωμή, το οποίο έφερε επιτόκιο 2,50%.  

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Να σημειωθεί ότι το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κατέγραψε ανοδική πορεία μέχρι το τέλος του 2014, μετέπειτα κατέγραψε μείωση περίπου 5% κατά μέσο όρο για τα επόμενα τρία συνεχόμενα χρόνια. Το έτος 2018 το ανεξόφλητο δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 6,7 ποσοστιαίες μονάδες φθάνοντας τα 21,3 δισ.  ευρώ λόγω της παρέμβασης του κράτους συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ για σκοπούς διευκόλυνσης της πώλησης της πρώην ΣΚΤ.  

Το Γραφείο εκτιμά ότι το χρέος σταθεροποιείται νωρίτερα και σε χαμηλότερα από τα προβλεπόμενα επίπεδα λόγω των πιο κάτω παραγόντων:

• Σταθεροποιήθηκαν τα πρωτογενή πλεονάσματα κοντά στο μηδέν κατά τα έτη 2014 – 2015. 
• Το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν θετικό το 2016.
• Οι ρυθμοί μεγέθυνσης της οικονομίας ήταν ισχυροί και έφθασαν στο 3,4% και 6,7% το 2015 και 2016 αντίστοιχα. Τα έτη 2017 και 2018 καταγράφηκαν επίσης ισχυρά δημοσιονομικά αποτελέσματα με θετικούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης, στο 4,4% και 4,1% αντίστοιχα.