• Αυξάνονται οι παρενέργειες στα δημόσια οικονομικά και το δημόσιο χρέος
• Ο προϋπολογισμός δέχεται δυο απειλές: τις αυξημένες τιμές της ενέργειας και την υποχώρηση του ΑΕΠ 
• Προς μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της κατανάλωσης κυρίως λόγω και τουρισμού

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Σε κατάσταση πανικού βρίσκονται τα οικονομικά και τραπεζικά επιτελεία, οι επιχειρηματικές οργανώσεις και όλοι οι παραγωγικοί φορείς της οικονομίας από τη συνεχιζόμενη και απροσδιορίστου διάρκειας κρίση στην Ουκρανία. 

Οι προβλέψεις για μια χρονιά ανάπτυξης μετά την πανδημία ακυρώνονται, ο πόλεμος στην Ουκρανία φρενάρει την ανάπτυξη, ενώ την ίδια ώρα οι ανατιμήσεις στην ενέργεια  μετά τις κυρώσεις εναντίον του Κρεμλίνου ανάβουν «κόκκινο» σε όλα τα οικονομικά μέτωπα. 

Πλέον, οι αυξημένες ανησυχίες που εκδηλώνονται ποικιλοτρόπως, παρά τις προσπάθειες της Κυβέρνησης να ρίξει τους τόνους, επικεντρώνονται σε δυο παράγοντες: στην άνοδο των τιμών και τη διάρκεια του πολέμου, που κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει εάν θα λήξει σύντομα ή ακόμη και να επεκταθεί σε άλλες χώρες.

Από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών το καμπανάκι του κινδύνου χτυπά συνεχώς καθώς όλα τα σενάρια συγκλίνουν ότι η νέα κρίση θα ανατρέψει τις προβλέψεις, όχι μόνο στο δημοσιονομικό κομμάτι, αλλά και στα έσοδα από τον τουρισμό.

Το νέο απειλητικό κοκτέιλ, με επίκεντρο την υψηλή αβεβαιότητα στις οικονομικές προοπτικές, δοκιμάζει την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης η οποία θα υποχρεωθεί κάποια στιγμή να εστιάσει σε μέτρα στήριξης. Παρόλο που από το κυβερνητικό μέτωπο δηλώνουν συχνά - πυκνά ότι είναι ακόμα νωρίς για εκτιμήσεις ή και αλλαγές στην οικονομική πολιτική, οι τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών επεξεργάζονται τα δικά τους σενάρια, τα οποία είναι εφιαλτικά: Αυξημένος πληθωρισμός, αυξημένο δημόσιο έλλειμμα και δημόσιο χρέος, αναθεώρηση του προϋπολογισμού για το 2022 και ακόμη αυστηρότερη δημοσιονομική πολιτική για το 2023.

Έκτακτες δαπάνες COVID

Πληροφορίες μας αναφέρουν πως στον προϋπολογισμό του 2022, στον οποίον προβλέφθηκαν δαπάνες για έκτακτες δαπάνες Covid, θα ενσωματωθούν πρόσθετα κονδύλια για αντιμετώπιση των όποιων απειλών.  

Πηγή του Υπουργείου δηλώνει στη Brief ότι «η δημοσιονομική πειθαρχία και η μείωση του δημόσιου χρέους, η διατήρηση μεσοπρόθεσμα υγιών ρυθμών ανάπτυξης και η περαιτέρω μείωση του ποσού των μη εξυπηρετούμενων δανείων συνεχίζουν να αποτελούν τους βασικούς στόχους για την Κυβέρνηση».

Επίσης, ο ετήσιος προϋπολογισμός δέχεται δυο σημαντικές απειλές: τις αυξημένες τιμές της ενέργειας και την υποχώρηση του ΑΕΠ, λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της κατανάλωσης και κυρίως λόγω τουρισμού. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας οδηγεί σε αυξημένες ανάγκες στήριξης των νοικοκυριών, ενώ η μείωση του ΑΕΠ μειώνει τα έσοδα του προϋπολογισμού.

Αυτή τη στιγμή τα σενάρια γράφονται και ξαναγράφονται, με κύριο συμπέρασμα ότι είναι νωρίς να εκτιμηθεί η ζημιά στο ΑΕΠ και το δημοσιονομικό έλλειμμα, καθώς αυτά θα εκτιμηθούν από τη διάρκεια της σύρραξης και την κατάληξη του πολέμου. 

Ήδη, άρχισε να διαρρέει και η πληροφορία ότι η Ε.Ε. θα καταλήξει σε μια κοινή ευρωπαϊκή λύση για δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου για τη στήριξη των νοικοκυριών από τις αυξήσεις των τιμών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ακόμη οποιαδήποτε ένδειξη για κάτι τέτοιο. 

Στο μεταξύ, οι κυπριακές τράπεζες παρακολουθούν με έντονους προβληματισμούς τις εξελίξεις και, ακολουθώντας τις συστάσεις της ΕΚΤ, βρίσκονται σε εγρήγορση για τον πιστωτικό κίνδυνο εταιρειών που πλήττονται από τον πόλεμο και τις κυρώσεις.

Ωστόσο, παρά το αρνητικό περιβάλλον, οι κυπριακές τράπεζες δηλώνουν ότι είναι οχυρωμένες με υψηλά κεφαλαιακά μαξιλάρια και με αποθέματα προβλέψεων που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Επίσης βρίσκονται σε επιφυλακή για τα δάνεια που έχουν  χορηγήσει σε εταιρείες που αντιμετωπίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό έκθεση στη Ρωσία και Ουκρανία ή δέχονται τις επιπτώσεις της ρωσο-ουκρανικής διένεξης σε μεγαλύτερο βαθμό. Πάντως, στο απειλητικό κοκτέιλ κύριο συστατικό είναι η εκτίναξη του πληθωρισμού.