•    Δίπτυχο εμβολιασμός και μείωση νοσηλειών για να αποφευχθούν τα lockdowns
•    Επικίνδυνες οι παρενέργειες για δημοσιονομικά, ΜΕΔ και τράπεζες
•    Ανησυχίες για ΓεΣΥ, αυστηροποίηση μέτρων και μετανάστες 

Γράφει η Χρύσω Αντωνιάδου

Νέες προκλήσεις καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση από το φθινόπωρο, καθώς από τον Σεπτέμβριο και μετά αναμένεται μια αύξηση των κρουσμάτων του κορωνοϊού στην κοινότητα, με άμεσες πιέσεις στο σύστημα υγείας και στην οικονομική δραστηριότητα. 

Ήδη, η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία καλούνται να διαχειριστούν δυο βασικά ζητήματα τα οποία θα βρει μπροστά της η κοινωνία τις αμέσως επόμενες βδομάδες, με την επάνοδο του πληθυσμού από τις καλοκαιρινές του διακοπές και το άνοιγμα των σχολείων. Τα δυο αυτά ζητήματα αφορούν από τη μια όσους εξακολουθούν να προβληματίζονται και να μην εμβολιάζονται και από την άλλη όσους έχουν εμβολιαστεί για να προστατευθούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Πληροφορίες μας αναφέρουν πως το «κλειδί» για τις αποφάσεις και τις επόμενες κινήσεις είναι ο αριθμός των εμβολιασμένων που θα «κλειδώσει» και πόσες θα είναι οι νοσηλείες στους θαλάμους των Γενικών Νοσοκομείων. 

Οικονομία και εργασία
Από εκεί και πέρα, και ως πρώτη δόση, θα ληφθούν μέτρα ώστε να προστατευθεί η οικονομία, η εργασία και η απρόσκοπτη συνέχιση της εκπαίδευσης και η επιχειρηματική συνέχεια, στρεφόμενοι σε όσους προβληματίζονται ακόμη και δεν προχωρούν με τον εμβολιασμό.

Πηγή του Υπουργείου Υγείας δηλώνει στη Brief ότι  «το κράτος παρέχει την ευχέρεια στους πολίτες να κάνουν χρήση των όπλων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή για  αναχαίτιση του ιού και επιστροφή στην καθημερινότητα, με ένα ταυτόχρονα διαχειρίσιμο ποσοστό κρουσμάτων κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα. Γι’ αυτό και καλούμαστε όλοι με υπευθυνότητα και σοβαρότητα και με κύριο στόχο να μειωθούν οι νοσηλείες στα νοσοκομεία μας, να λάβουμε όλα τα μέτρα που έχουμε διαθέσιμα για εμβολιασμό και για τήρηση απαραιτήτως όλων των υγειονομικών πρωτοκόλλων».

Η λογική των όποιων μέτρων και παρεμβάσεων στηρίζεται, τουλάχιστον προς το παρόν, στο γεγονός ότι η οικονομία και οι επιχειρήσεις δεν θα κλείσουν ξανά, ασκώντας περισσότερες πιέσεις στην κοινωνία για εμβολιασμό και για μέτρα αυτοπροστασίας. 

Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι οι μεγαλύτερες ανησυχίες, πέραν από τις υγειονομικές, είναι και οι οικονομικές και προς τούτο το Υπουργείο Οικονομικών μετρά τα «κουκιά» του για τις πιθανές νέες απώλειες δημοσιονομικών εσόδων από πιθανή αυστηροποίηση των μέτρων και μείωση της οικονομικής δραστηριότητας από την εξάπλωση της πανδημίας. 

Υπάρχουν και άλλα
Ήδη, σε συνέχεια της απόφασης της  Ε.Ε. για  παραχώρηση κυβερνητικών εγγυήσεων ύψους  €1 δις σε πιστωτικά ιδρύματα, για χρηματοδότηση με χαμηλό κόστος των επιχειρήσεων και  των  αυτοτελώς εργαζομένων, το Υπουργείο Οικονομικών μελετά επίσης:
•    Την εκταμίευση κονδυλίων για στήριξη της οικονομίας σε περίπτωση επαναφοράς μέτρων συγκράτησης της εξάπλωσης (lockdown), χωρίς ωστόσο σε καμία περίπτωση να είναι πανομοιότυπα με εκείνα των προηγούμενων lockdowns. 
•    Τις επιπτώσεις σε βασικούς παραγωγικούς τομείς της κυπριακής οικονομίας από τις αρνητικές διεθνείς εξελίξεις π.χ. το θέμα του Αφγανιστάν, με αποτέλεσμα χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης και χαμηλότερες επιδόσεις των δημοσίων οικονομικών.
•    Τις αυξημένες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από τα προβλήματα λειτουργίας του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) 
•    Τις αυξημένες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από την αυξημένη ροή μεταναστών.
•    Τους  κινδύνους που απειλούν το τραπεζικό σύστημα, όπως είναι ο ψηλός δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων και η αύξηση του δείκτη εξαιτίας της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.
•    Τις αρνητικές επιδόσεις των κρατικών οργανισμών, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Οι ανησυχίες για τα ΜΕΔ
Από την πλευρά τους οι τράπεζες παρακολουθούν σε καθημερινή βάση τους κινδύνους στους οποίους συνεχίζουν να εκτίθενται και καλούνται να διαχειριστούν, με κύριο το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρά τη μείωση του δείκτη ΜΕΧ από το ψηλότερο σημείο 43.5% το 2015.

Εκτιμήσεις τραπεζών αναφέρουν πως κατά το 2021 θα είναι περισσότερο εμφανείς οι επιπτώσεις της πανδημίας κυρίως μέσω του αντίκτυπου στα ΜΕΧ, παράλληλα με την άσκηση πίεσης στην κερδοφορία των τραπεζών λόγω των προβλέψεων και της  χαμηλής ποιότητας ενεργητικού.

Να σημειωθεί πως το ψηλό ιδιωτικό χρέος συνεχίζει να  επηρεάζει αρνητικά την παροχή νέων δανείων και την αύξηση του ΑΕΠ καθώς και την κερδοφορία των τραπεζών, με αρνητικές επιπτώσεις επίσης στα δημόσια φορολογικά έσοδα.

Από την άλλη, με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής τον Σεπτέμβριο, οι βουλευτές θα βρεθούν ενώπιον προτάσεων που αφορούν τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility-RRF), το καινοτόμο εργαλείο της Ε.Ε. που στοχεύει να παράσχει οικονομική στήριξη στα μέλη της μετά την κρίση του covid-19. 

Το κυπριακό κοινοβούλιο θα πρέπει να δώσει το «πράσινο φως» για έγκριση της συνεκτικής δέσμης μεταρρυθμίσεων που αφορούν τα έτη 2021-2023, με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2026 και που χωρίς αυτές δεν θα γίνει εφικτή η εκταμίευση κονδυλίων.