Αρκετά αυξημένο φαίνεται να είναι το ενδιαφέρον για το «Σχέδιο Αναζωογόνησης Ακριτικών και Ορεινών Περιοχών», το οποίο προκηρύχθηκε την 1η Ιουλίου 2019, αφού σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλεξε η Brief, το ποσό που έχει ήδη εγκριθεί ξεπερνά τις 600 χιλιάδες ευρώ.

Υπενθυμίζουμε ότι, το συγκεκριμένο Σχέδιο εντάσσεται στο Νέο Πλαίσιο Στεγαστικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και παρουσιάστηκε σε  συνέντευξη Τύπου στις 17 Μαΐου 2019.

Η Brief διερεύνησε μέχρι που βρίσκεται το όλο Σχέδιο και συνομίλησε με τις αρμόδιες Αρχές καθώς και με την κα Ανθούλλα Σαββίδη, η οποία είναι η υπεύθυνη του Υπουργείου Εσωτερικών για το συγκεκριμένο Σχέδιο. 

Τρεις μήνες τρέχει το Σχέδιο. Τί γίνεται;
«Υπήρξε ικανοποιητικό ενδιαφέρον, ιδιαίτερα μεγάλο μάλιστα για τις ακριτικές περιοχές», δήλωσε στην Brief η Προϊστάμενη Διεύθυνσης Πολιτικής και Ευρωπαϊκών Θεμάτων Υπουργείου Εσωτερικών. «Βέβαια είναι νωρίς να εξαχθούν συμπεράσματα», μας εξήγησε, «καθώς, λόγω και των θερινών διακοπών, οι ενδιαφερόμενοι ίσως να είχαν κάποιες καθυστερήσεις στον εντοπισμό κατοικίας και εξασφάλισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών για ετοιμασία των αιτήσεων τους. Οι αρμόδιες για υλοποίηση του Σχεδίου Υπηρεσίες του Υπουργείου μας (οι Επαρχιακές Διοικήσεις) λαμβάνουν, αξιολογούν και εγκρίνουν άμεσα όλες τις προτάσεις που πληρούν τα κριτήρια και ενημερώνουν τους δικαιούχους ανάλογα», εξήγησε περαιτέρω.

Πόσες αιτήσεις κατατέθηκαν
Όπως σημείωσε η κα Σαββίδη, λήφθηκαν 52 αιτήσεις για παραχώρηση ενίσχυσης ύψους €1,64 εκατομμυρίων, ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση και εγκρίθηκαν 19 αιτήσεις για ποσό 625 χιλιάδες ευρώ. Οι υπόλοιπες είτε είναι υπό αξιολόγηση είτε είχαν αξιολογηθεί αρνητικά», επεσήμανε.

Η κα Σαββίδη εξέφρασε την ικανοποίησή της ως προς τις μέχρι τώρα αιτήσεις καθώς μέχρι το τέλος της χρονιάς διαφαίνεται ότι θα διατεθεί και το υπόλοιπο ποσό του προϋπολογισμού για το Σχέδιο.

Στην ερώτηση για το πότε θα δοθούν τα πρώτα χρήματα για τις εγκεκριμένες αιτήσεις, η απάντηση ήταν «άμεσα. Αφού εγκρίθηκαν οι δικαιούχοι και μόλις μας φέρουν αποδεικτικά από τις πληρωμές που πραγματοποίησαν θα λάβουν την επιχορήγηση».

Γιατί υπήρξε περισσότερο ενδιαφέρον στις ακριτικές και όχι στις ορεινές περιοχές;
Όπως μας επισημάνθηκε, «το μέρος του Σχεδίου που αφορά τις ορεινές περιοχές καλύπτει 110 κοινότητες, και κατά συνέπεια αυτές οι περιοχές αφορούν λιγότερους πολίτες, άρα και λιγότερους ενδιαφερόμενους που θα μπορούσαν να έχουν να έχουν έτοιμη συγκεκριμένη πρόταση μέχρι στιγμής. Παράλληλα, ένα από τα βασικά κριτήρια είναι και η προϋπόθεση προέγκρισης δανείου από χρηματοδοτικό οργανισμό για το ποσό που απαιτείται για απόκτηση της κατοικίας».

«Για τις ορεινές περιοχές πρέπει να δοθεί ο χρόνος για να λειτουργήσει το κίνητρο», η κα Σαββίδη και πρόσθεσε πως «το άλλο μέρος που αφορά στις ακριτικές περιοχές που περιλαμβάνει και περιοχές Δήμων, όπως Αγ. Δομέτιου  Λευκωσίας και Δερύνειας κοκ, και ως εκ τούτου μιλάμε για μεγαλύτερο αριθμό δυνητικών δικαιούχων».
 
Πάντως, η Υπεύθυνη του Προγράμματος επανέλαβε πως, «στόχος του σχεδίου δεν είναι μόνο η βοήθεια για απόκτηση στέγης αλλά και η αναζωογόνηση των συγκεκριμένων περιοχών. Η γεωγραφική στόχευση έχει σχέση με την περιφερειακή πολιτική του Υπουργείου για αναζωογόνηση των ορεινών περιοχών και περιοχών που γειτνιάζουν με τη πράσινη γραμμή».

Πού στοχεύει το Σχέδιο
Μετά την ανακοίνωση της προκήρυξης του Σχεδίου, ακούστηκε κριτική η οποία υποστήριζε μεταξύ άλλων ότι το Σχέδιο αυτό ήρθε να βοηθήσει συγκεκριμένη μάζα, ή ότι στόχευε στην μαζικοποίηση πολιτών με συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Σχολιάζοντας την κριτική αυτή, η κα Σαββίδη δήλωσε ότι «στεγαστικά σχέδια υπήρχαν και παλαιότερα, αλλά το ποσό ανερχόταν μόλις στις 7-8 χιλιάδες ευρώ. Συνεπώς τέτοια Σχέδια δεν είναι συμβατά στις μέρες μας, ώστε να ενισχύσει πραγματικά κάποιον που επιθυμεί να αποκτήσει την πρώτη του κατοικία». Κάτω από αυτά τα δεδομένα και μελετώντας κι άλλες παραμέτρους δημιουργήθηκε το Σχέδιο Αναζωογόνησης, σημείωσε η κα Σαββίδη. 

«Μία καινούργια παράμετρος σε αυτό το σχέδιο, η οποία το διαφοροποιεί από τα παλαιότερα, είναι πως για να μπορέσει κάποιος να εγκριθεί θα πρέπει να διαθέτει το συμβόλαιο αγοράς της κατοικίας ή το συμβόλαιο ότι θα ανεγερθεί κατοικία σε οικόπεδο, ενώ απαραίτητα να έχουν τεκμηρίωση ότι διαθέτουν το αναγκαίο ποσό για την αγορά ή την ανέγερση της κατοικίας», μας επισήμανε.

«Με αυτό το Σχέδιο δίνουμε ένα ποσό αρκετά υψηλό, ανάλογα και με τη σύνθεση της οικογένειας, ως κρατική ενίσχυση, το οποίο είναι το ποσό που αντιστοιχεί περίπου τουλάχιστον στο 20% της αξίας μιας προσιτής κατοικίας. Σημαντικό στοιχείο είναι πως, το ίδιο ποσοστό της αξίας, ζητεί και ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ως ελάχιστο ποσό για την επιπλέον χρηματοδότηση αγοράς ή ανέγερσης κατοικίας». 

Δεύτερο σημαντικό στοιχείο αυτού του Σχεδίου είναι ότι αυξήθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια. «Τα ποσά που καθορίστηκαν συζητήθηκαν και με χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, ενώ εξετάσαμε και πολλές άλλες παραμέτρους. Στόχος είναι να βοηθηθεί μεγάλος αριθμός πολιτών ουσιαστικά και όχι τυπικά», σημείωσε η υπεύθυνη του ΥΠΕΣ για να προσθέσει πως η ουσία είναι «να μην πάρουν πολύ λίγοι πολίτες μεγάλα ποσά ως ενίσχυση, αλλά ούτε και πολλοί πολίτες μικρά ποσά, κάτι που δεν θα ήταν ουσιαστική βοήθεια». 

Αγροτεμάχια: Εκτός Σχεδίου
Στην ερώτηση κατά πόσο το Σχέδιο περιλαμβάνει και κατοικία σε αγροτεμάχια, η απάντηση ήταν αρνητική διότι «διότι ο στόχος μας είναι να αναζωογονηθούν οι κοινότητες. Θέλουμε να τύχουν εκμετάλλευσης οι οικιστικές ζώνες είτε στα ορεινά είτε στις ακριτικές περιοχές». 

Σχέδιο απόκτησης κατοικίας, δεν σημαίνει απαραίτητα νέα οικοδομή, επισημαίνει η κα Σαββίδη. «Μπορεί για παράδειγμα να αποκτήσει κατοικία από δωρεά -από γονείς ή παππούδες- ή αγοράζοντας ένα παλαιότερο σπίτι σε μία κοινότητα και να το αναβαθμίσεις. Και θα ήταν καλό να αγοράζονται σπίτια, ιδιαίτερα σε κοινότητες, έτσι ώστε να αναβαθμίζονται ως περιοχές, παρά να εγκαταλείπονται. Για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρήθηκε σωστό να μην συμπεριληφθούν στο Σχέδιο τα Αγροτεμάχια», εξήγησε.

Τι γίνεται με τις οικίες που περιλαμβάνουν πισίνες;
Αιτήσεις που περιλαμβάνουν κατασκευή κολυμβητικής δεξαμενής απορρίπτονται, είπε η κα Σαββίδη. «Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν μπορεί κάποιος να φτιάξει αργότερα, με ιδίους πόρους. Αν όμως η πισίνα γίνει από την αρχή είναι σαν να χρησιμοποιείται η ενίσχυση του Κράτους για την πισίνα και όχι για την κατοικία».  

Κι' αν έχεις άλλο σπίτι ή διαμέρισμα; Δικαιούσαι τη χορηγία;
Η κα Σαββίδου πρόσθεσε ακόμη ότι «το Σχέδιο αφορά όσους ΔΕΝ έχουν άλλη κατοικία».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο με αυτά τα κριτήρια θα ισχύει μέχρι τον Δεκέμβρη του 2020, με την κα Σαββίδη να τονίζει ότι τα πάντα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Εάν απαιτηθούν διορθώσεις, συνέχισε, τότε το ΥΠΕΣ είναι έτοιμο να αναθεωρήσει τις απαραίτητες παραμέτρους, χωρίς, όμως, να αλλάζει η ουσία του Σχεδίου, διότι, όπως τόνισε η κα Σαββίδη, αυτό θα αποτελούσε άνιση μεταχείριση όσων ήδη αιτήθηκαν ή εγκρίθηκαν βάσει των σημερινών προνοιών του Σχεδίου.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως, όπως μας επισημάνθηκε από το ΥΠΕΣ, όσοι εγκρίθηκαν και όσοι θα εγκριθούν για το Σχέδιο, θα υπόκεινται σε ενδεχόμενο έλεγχο για περίοδο 10 ετών και αν εντοπιστεί παρατυπία το κράτος διατηρεί το δικαίωμα να ανακτήσει το ποσό που έδωσε ως χορηγία.

Το Σχέδιο, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις
Οικονομική ενίσχυση παραχωρείται για την απόκτηση με νόμιμο τρόπο ιδιόκτητης κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση όπως για την,
- ανέγερση κατοικίας,
- αγορά νέας ή υφιστάμενης κατοικίας,
- αγορά και βελτίωση νέας ή υφιστάμενης κατοικίας,
- απόκτηση με δωρεά και βελτίωση νέας ή υφιστάμενης κατοικίας,
- απόκτηση με άλλο τρόπο και βελτίωση νέας ή υφιστάμενης κατοικίας.
Επιλέξιμη θεωρείται η πράξη που αφορά σε απόκτηση κατοικίας και διενέργεια δαπάνης τουλάχιστον €20.000.

Η ενίσχυση ανέρχεται στο 50% της συνολικής δαπάνης, με κατώτατο όριο συνολικής δαπάνης τις €20.000. Δηλαδή, η συνολική δαπάνη πρέπει να είναι τουλάχιστον €20.000 και ως εκ τούτου το ελάχιστο ποσό που μπορεί να παραχωρηθεί είναι €10.000.

Το ανώτατο όριο ενίσχυσης (50% συνολικής δαπάνης) εξαρτάται από την σύνθεση της οικογένειας όπως φαίνεται πιο κάτω:
 

Το μέγιστο ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα θα πρέπει να είναι εντός του πιο κάτω πλαισίου:


Επιπρόσθετα:

• Το/α υπό ανάπτυξη ή εξέταση τεμάχιο/α είναι εντός των Επιλέξιμων Περιοχών (Γεωγραφική Περιοχή Εφαρμογής Α και Β – Ακριτικές και Ορεινές Περιοχές - Παράρτημα Β). 
•  Το/α υπό ανάπτυξη ή εξέταση τεμάχιο/α είναι εντός ορίων Οικιστικής Ζώνης/Περιοχής.
• Έχει εξασφαλιστεί άδεια οικοδομής.
• Το συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν για απόκτηση κατοικίας* δεν μπορεί να ξεπερνά τα 200 τ.µ. και σε περίπτωση απόκτησης υφιστάμενης κατοικίας* τα 250 τ.μ.

Δεν θα λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό του ωφέλιμου εμβαδού:
(α) Aκάλυπτες βεράντες, υπόστεγοι και βοηθητικοί χώροι, εκτός αν το άθροισμα του εμβαδού τους υπερβαίνει τα 50 τ.μ.  Σε περίπτωση που το άθροισμα του εμβαδού τους υπερβαίνει τα 50 τ.μ. θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το επιπλέον εμβαδόν.
(β) Kαλυμμένες βεράντες, εκτός αν το εμβαδόν τους υπερβαίνει το 20% του δομημένου χώρου του ίδιου ορόφου.

Για επιβεβαίωση του ωφέλιμου εμβαδού, όπως προσδιορίζεται πιο πάνω πρέπει να προσκομίζεται βεβαίωση ιδιώτη μελετητή.

*Επεξηγηματική Σημείωση: Για ανέγερση ή αγορά νέας κατοικίας το συνολικό ωφέλιμο εμβαδόν δεν μπορεί να ξεπερνά τα 200 τ.μ., ενώ για αγορά και βελτίωση υφιστάμενης κατοικίας ή απόκτηση με δωρεά ή και με άλλο τρόπο και βελτίωση υφιστάμενης κατοικίας δεν μπορεί να ξεπερνά τα 250 τ.μ.