Στη δημιουργία ενός Σύνθετου Προπορευόμενου Οικονομικού Δείκτη (ΣΠΟΔ) για την οικονομία της Κύπρου προχώρησε η Ελληνική Τράπεζα σε συνεργασία με το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου.  Ο δείκτης είναι προϊόν της συνεργασίας της Ελληνικής τράπεζας με το πανεπιστήμιο Κύπρου. Σε διάσκεψη – παρουσίαση του νέου δείκτη προέβη η Ελληνική Τράπεζα χθες 12/12 μαζί με το Πανεπιστήμιο Κύπρου στα κεντρικά γραφεία της τράπεζας.

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Ο διευθυντής Οικονομικών Μελετών της Ελληνικής Τράπεζας, Ανδρέας Ασσιώτης παρουσιάζοντας τον νέο δείκτη επισήμανε πως η συνεργασία αυτή με το Πανεπιστήμιο Κύπρου εμπίπτει μέσα στα πλαίσια προσφοράς της Ελληνικής Τράπεζας, προσθέτοντας πως ο Δείκτης καταγράφει συγκεκριμένες τάσεις και με βάση τα ευρήματα αποδεικνύεται πως τόσο για την ύφεση της κυπριακής Οικονομίας το 2008 όσο και της ύφεσης το 2013 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ο συγκεκριμένος Δείκτης καθώς υπήρχε μεταστροφή του κύκλου της Οικονομίας  προηγουμένως. Τόνισε πως ο συγκεκριμένος δείκτης δεν καταγράφει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας αλλά για τις τάσεις που υπάρχουν και μπορούν να αποτελέσουν προειδοποιήσεις για την κυπριακή Οικονομία και τις κυπριακές επιχειρήσεις, καθώς επίσης και για τους πολιτικούς ώστε να λαμβάνονται έγκαιρα τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα.

Στον Πίνακα που ακολουθεί δείχνει τα στοιχεία και την χρονική περίοδο που ο δείκτης άρχισε να εντοπίζει την ύφεση του 2008 και του 2013 αλλά και τη πρόβλεψη της ανάκαμψης της οικονομίας. Με κόκκινο είναι ο  ΣΠΟΔ και με μπλε ο ρυθμός ανάπτυξης Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Οι γκρίζες περιοχές είναι οι περίοδοι της ύφεσης.
 

Τι είναι ο ένας συνδυαστικός προπορευόμενος δείκτης της οικονομίας
Ο συνδυαστικός προπορευόμενος δείκτης της οικονομίας (Composite Leading Indicator, CLI)  ή καθοδηγητικός οικονομικός δείκτης (Leading Economic Indicator, LEI) για κάθε χώρα είναι ένας από τους βασικούς δείκτες που παρακολουθούνται διεθνώς από τους οικονομολόγους, τους φορείς χάραξης οικονομικής πολιτικής, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και το κοινό, δεδομένου ότι παρέχει προπορευόμενες/καθοδηγητικές πληροφορίες για την κατάσταση της οικονομίας. Το CLI / LEI είναι ένας δείκτης που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει πρώιμα σήματα των σημείων καμπής στους οικονομικούς κύκλους γύρω από το μακροπρόθεσμο δυναμικό επίπεδο. Στο πρόγραμμα αυτό εφαρμόζονται σύγχρονες οικονομετρικές τεχνικές για την ανάπτυξη ενός δείκτη CLI / LEI για την κυπριακή οικονομία συγκρίσιμο με τους αντίστοιχους δείκτες σε άλλες χώρες. Κατά την παρουσιάσει η ακαδημαϊκή υπεύθυνη  καθηγήτρια Έλενα Ανδρέου σημείωσε ότι η Κύπρος είναι από τελευταίες χώρες που προχωρούν στην δημιουργία ενός τέτοιου δείκτη. Όσο αφορά την Κύπρο ο δείκτης που έχει σχεδιαστεί ώστε να παρέχει έγκαιρα προειδοποιητικά σήματα για τα σημεία καμπής των οικονομικών κύκλων δηλαδή τα σημεία μεταστροφής της οικονομικής δραστηριότητας. Ο Σύνθετος Προπορευόμενος Οικονομικός Δείκτης (ΣΠΟΔ) της Κύπρου δημιουργήθηκε με βάση το μοντέλο των Aruoba, Diebold και Scotti (ADS) (2009). Ο δείκτης αυτός αποτελείται από περισσότερες από περισσότερες από μια μεταβλητές των οποίων οι αλλαγές τείνουν να προηγούνται των μεταβολών στην συνολική οικονομική δραστηριότητα και οι οποίες θα αξιολογούνται σε τακτική βάση. Οι μεταβλητές με χαρακτηριστικά προήγησης, επιλέχθηκαν από μια μεγάλη κατηγορία εγχώριων και διεθνών προπορευόμενων δεικτών, και είναι: 

• η τιμή του πετρελαίου (Brent Crude) 
• ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος της ζώνης του ευρώ 
• οι αφίξεις τουριστών, η αξία των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες, ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων
• ο δείκτης όγκου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
• ο αριθμός εγκεκριμένων αδειών οικοδομής

Σημαντικό σημείο που τόνισε η κ. Ελένη Ανδρέου είναι ότι μεταβλητές που προσμετρούνται ανά διαστήματα διαδέχονται σε ισχύ η μία την άλλη. Το τρέχων διάστημα δίνεται περισσότερη βαρύτητα στον Δείκτη Οικονομικού Κλίματος της ζώνης του ευρώ λόγω Brexit, και επιβράδυνσης της οικονομίας του ευρώ.

Όσο αφορά την  πραγματική οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο για το επόμενο διάστημα, βάση του ΣΠΟΔ,  εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς το 2019 και 2020, αν και κάπως χαμηλότερους συγκριτικά με το 2018. Ο ρυθμός μεγέθυνσης του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 4,1% το 2018 σε 3,6% το 2019. Ο ρυθμός μεγέθυνσης αναμένεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω το 2020, καθώς το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3,1%. Οι ευνοϊκές προοπτικές οφείλονται σε συνδυασμό εγχώριων και εξωτερικών παραγόντων, όπως οι ικανοποιητικοί ρυθμοί αύξησης της δραστηριότητας και της απασχόλησης στην Κύπρο τα προηγούμενα τρίμηνα, τα χαμηλά εγχώρια επιτόκια δανεισμού και οι υποβοηθητικές χρηματοπιστωτικές συνθήκες στο εξωτερικό, ο υποτονικός πληθωρισμός και η ισχυρή δημοσιονομική επίδοση της Κύπρου.

Βασικό στοιχείο των σχετικά ψηλών ρυθμών μεγέθυνσης που προβλέπονται, κυρίως για το 2019, είναι η αναθεώρηση των στοιχείων για το ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, η ανοδική αναθεώρηση των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ για το πρώτο τρίμηνο του 2019 και για το 2018 συνολικά δημιούργησε ισχυρότερη δυναμική, επηρεάζοντας ευνοϊκά τις προοπτικές. Κίνδυνοι για χαμηλότερους από τους προβλεπόμενους ρυθμούς μεγέθυνσης θα μπορούσαν να προκύψουν απόβραδύτερη πρόοδο στην απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα και στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ειδικότερα καθώς η ανταπόκριση στο σχέδιο Εστία φαίνεται να είναι περιορισμένη, προκαλώντας προβληματισμό για την έκταση του φαινομένου των στρατηγικών κακοπληρωτών και την αποτελεσματικότητα του νομικού πλαισίου των εκποιήσεων. Το ψηλό δημόσιο χρέος σε συνάρτηση με την ισχυρότερη διασύνδεση μεταξύ τραπεζικού τομέα και κράτους, επίσης, ενέχει κινδύνους για τις προοπτικές. Επιπρόσθετα, αυξητικές πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες (π.χ. από δικαστικές αποφάσεις σχετικά με παλαιότερες αποκοπές μισθών και συντάξεων στον δημόσιο τομέα, από την εφαρμογή του ΓΕΣΥ) ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τις προοπτικές.

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Άλλοι κίνδυνοι για τις προοπτικές ενδεχομένως να προκύψουν από την παρατεταμένη αβεβαιότητα σχετικά με την συμφωνία για έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, χαμηλότερους από τους αναμενόμενους ρυθμούς μεγέθυνσης στην ευρωζώνη, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία, καθώς και από γεωπολιτικές εντάσεις.

Τέλος, οι πρόσφατες καθοδικές τάσεις του ΣΠΟΔ οφείλονται στο επιδεινούμενο εξωτερικό περιβάλλον που σε συνδυασμό όμως με τη θετική επίδοση των εγχώριων μεταβλητών είναι συνεπείς με τις προβλέψεις διεθνών και εγχώριων οργανισμών για την κυπριακή οικονομία, η οποία αναμένεται να καταγράψει ισχυρούς μεν αλλά επιβραδυνόμενους δε ρυθμούς μεγέθυνσης. Ο δείκτης θα εκδίδεται σε μηνιαία βάση.