Στα σκαριά έρευνα για τα οικονομικά των νοικοκυριών στην πανδημία

•    Μέρος του τέταρτου κύματος έρευνας για τις καταναλωτικές συνήθειες 
•    Η Κύπρος συμμετέχει στην έρευνα από το 2010 ως μέλος της ζώνης του ευρώ

ΓΡΑΦΕΙ Η ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Σε εξέλιξη βρίσκεται το τέταρτο κύμα της έρευνας για τη χρηματοοικονομική κατάσταση και τις καταναλωτικές συνήθειες των νοικοκυριών στην Κύπρο και η έρευνα πεδίου αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2021. 

Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, το τέταρτο κύμα της έρευνας HFCS επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το 2020, με έτος αναφοράς το 2019. Ωστόσο, η έξαρση  της πανδημίας του κορωνοϊού στις περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, μετάθεσαν την εκπόνησή της για το 2021. 

Σύμφωνα με το οικονομικό δελτίο της ΚΤΚ, η κυπριακή εργασία πεδίου ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2021 και το ερωτηματολόγιο συμπεριέλαβε ερωτήσεις για το εισόδημα, με έτη αναφοράς το 2019 και το 2020, ώστε να υπάρχουν συγκρίσιμα αποτελέσματα με όλες τις συμμετέχουσες χώρες. 

Στο ερωτηματολόγιο συμπεριλήφθηκαν και γενικές ερωτήσεις για την πανδημία και τις επιπτώσεις της στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και στις καταναλωτικές τους συνήθειες, καθώς και ερωτήσεις χρηματοοικονομικών γνώσεων. 

Περιουσιακά στοιχεία και άλλα

Η έρευνα αναμένεται να φέρει στο φως σημαντικά στοιχεία:
•    Για την αξία των συνολικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών.
•    Για τις πιστωτικές υποχρεώσεις τους. 
•    Για τον καθαρό πλούτο και το μικτό ετήσιο εισόδημα των νοικοκυριών. 
•    Για την εξυπηρέτηση χρέους τους. 

Η παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της έρευνας, με έτος αναφοράς το 2017, κατέδειξε την αρνητική επίδραση της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 στον καθαρό πλούτο και τα μικτά εισοδήματα των νοικοκυριών καθώς και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν λόγω της  μείωσης των μισθών, της αυξημένης ανεργίας και της συρρίκνωσης των τιμών των ακινήτων.

Η ΚΤΚ συμμετέχει από το 2010 στη δειγματοληπτική έρευνα, η οποία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κάθε τρία χρόνια, και σε αυτή συμμετέχουν όλες οι χώρες της ζώνης του ευρώ. 

Αποταμίευση και επενδύσεις
Η έρευνα στοχεύει να συλλέξει στοιχεία από τα νοικοκυριά για την αποταμίευση, τις επενδύσεις, τα περιουσιακά στοιχεία, τον δανεισμό, τον καθαρό πλούτο και την κατανάλωση. Επίσης, συλλέγονται στοιχεία που αφορούν δημογραφικά δεδομένα κλπ.

Τα στοιχεία αξιοποιούνται διεθνώς από ερευνητές και οργανισμούς για αναλύσεις και έρευνες και για σκοπούς πολιτικής. Ακόμη, αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφόρησης για αναλύσεις και έρευνες που στηρίζουν την αποτελεσματικότερη άσκηση νομισματικής πολιτικής και τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. 

Τέλος, επιτρέπουν τη διερεύνηση και σύγκριση της διαφορετικής συμπεριφοράς των νοικοκυριών μεταξύ των χωρών - μελών της ζώνης του ευρώ. 

Η έρευνα είναι η μοναδική που πραγματοποιείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, εξετάζοντας τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού τους. 

Όπως μας αναφέρθηκε από την Κεντρική Τράπεζα «τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν να φανούν χρήσιμα για την εφαρμογή πολιτικής στην αξιολόγηση της επίδρασης που μπορεί να έχει ένας οικονομικός κλυδωνισμός ή μια συγκεκριμένη πολιτική ή πιθανές θεσμικές αλλαγές στις αποφάσεις των νοικοκυριών. Επίσης είναι χρήσιμα για τον υπολογισμό των δομικών σχέσεων μεταξύ της κατανάλωσης και του πλούτου των νοικοκυριών, της επίδρασης αλλαγών των επιτοκίων στα διάφορα εισοδηματικά στρώματα κ.ά.». 

Χρύσω Αντωνιάδου