• Μόνο το 2017 το ποσοστό των δανείων ΠΕΠ στον Συνεργατισμό ήταν ΜΕΧ και έφταναν τα 66.7%
• Το κουβάρι ξετύλιξε εδώ και ένα χρόνο η Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού

ΓΡΑΦΕΙ Η 
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Στάχτη στα μάτια προσδοκά να ρίξει η Βουλή με την εκφρασθείσα πρόθεσή της να καλέσει τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου να παρουσιάσει στοιχεία σχετικά με τα Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα (ΠΕΠ), τα δάνειά τους, τις διαγραφές και τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις τους.

Γνώστες της κατάστασης εξηγούσαν στη Brief ότι «το θέμα αυτό είναι πολύ απλό σε σχέση με τις διαστάσεις που προσδοκεί να δώσει η Βουλή για λόγους εντυπωσιασμού και ενόψει βουλευτικών εκλογών το 2021, σε μια προσπάθειά της να το ρίξει τελικά στα μαλακά. Υπάρχουν όλα τα στοιχεία ενώπιόν της εδώ και καιρό και επίσης μπορούν να ζητηθούν επιπρόσθετα στοιχεία από άτομα που ήταν στα κέντρα λήψης αποφάσεων του Συνεργατισμού». 

Τα περισσότερα στοιχεία εμπεριέχονται στην έκθεση της Επιτροπής για την κατάρρευση του συνεργατικού πιστωτικού συστήματος, ημερομηνίας 1η Μαρτίου 2019, η οποία καλύπτει μια μεγάλη διάσταση του θέματος των διασυνδέσεων των ΠΕΠ με τον Συνεργατισμό, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος χρηματοπιστωτικός οργανισμός με ισχυρές κομματικές διασυνδέσεις και παρεμβάσεις.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές ότι «η ανεξαρτησία και αυτονομία των ΣΠΙ δημιουργούσε ένα ευνοϊκό πεδίο για πολιτικές και κομματικές επιρροές. Ο τρόπος επιλογής των μελών της επιτροπείας των ΣΠΙ και κατ’ επέκταση του Γραμματέα – Διευθυντή αντανακλούσε σε μεγάλη έκταση τη δύναμη των κομμάτων της τοπικής κοινωνίας. Μικρή ή καθόλου σημασία εδίδετο στην ικανότητα των εκλεγμένων και στα προσόντα τους να χειρισθούν χρηματοοικονομικά ζητήματα. Αυτό δεν είχε μόνο σαν αποτέλεσμα την τήρηση κακών τραπεζικών πρακτικών, αλλά ευνοούσε και τη διάπραξη ατασθαλιών και καταχρήσεων, αλλά το χειρότερο ήταν η συγκάλυψή τους. Όλα εξελίσσονταν γύρω από ένα κλειστό κομματικό κύκλο». 

Έλεγχος υψηλού δανεισμού
Μάλιστα, στην έκθεση παρουσιάζεται μια πολύ ενδελεχής ανάλυση που έγινε από την Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου (ΜΕΕ) της ΣΚΤ για ένα δείγμα ΠΕΠ υψηλού δανεισμού. Παρουσιάζοντας το δείγμα η Επιτροπή αναφέρει ότι «μας επιτρέπει να εξάγουμε σημαντικά συμπεράσματα και δίνει το κίνητρο για μεγαλύτερου εύρους έρευνα στο μέλλον». 

Η έρευνα και τα αποτελέσματα της περιγράφονται λεπτομερώς σε επιστολή της Επικεφαλής της ΜΕΕ προς τον πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου της Επιτροπείας της ΣΚΤ ημερομηνίας 24/4/2018 και με θέμα «Έλεγχος υψηλού δανεισμού Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων (ΠΕΠ)». 

Όπως καταγράφεται, «πρόκειται για μια λεπτομερή έρευνα για ένα δείγμα 16 πιστωτικών διευκολύνσεων οι οποίες συνδέονται με 9 ΠΕΠ. Οι εν λόγω πιστωτικές διευκολύνσεις στις 31/5/2017 παρουσίαζαν υπόλοιπο συνολικού ύψους €16.699.753,04». 

Στο δείγμα περιλαμβάνονται μέλη του Κοινοβουλίου, μέλη Δ.Σ. Ημικρατικών Οργανισμών, ανώτεροι κρατικοί αξιωματούχοι και δήμαρχοι. 

Το δείγμα επιλέγηκε από τον πληθυσμό των πιστωτικών διευκολύνσεων ΠΕΠ, οι οποίες παρουσίαζαν υπόλοιπο στις 31/5/2017 μεγαλύτερο ή ίσο των €500.000. Το σύνολο των εν λόγω πιστωτικών διευκολύνσεων ήταν 22 και συνδέονταν με 15 ΠΕΠ.

Σύμφωνα με την έρευνα, σκοπός του ελέγχου ήταν να εξεταστεί κατά πόσο: 

• Ακολουθούνται οι ενδεδειγμένες διαδικασίες και πρόνοιες των εγκεκριμένων πολιτικών της Τράπεζας (Πιστωτική Πολιτική, Πολιτική Δανειοδότησης Συνδεδεμένων Προσώπων και των συνδεδεμένων με αυτά πρόσωπα). 
• Έτυχαν ευνοϊκής μεταχείρισης Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα.

Κατά τον έλεγχο εντοπίστηκαν Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις, ανεξασφάλιστα ποσά είτε κατά την έκδοση, είτε στην πορεία λόγω μείωσης αξίας εξασφαλίσεων, μη ικανοποιητική ασφαλιστική κάλυψη δανειοληπτών, και μη ικανοποιητική ασφαλιστική κάλυψη ενυπόθηκων ακινήτων, μη λήψη μέτρων είσπραξης ή καθυστέρηση στη λήψη μέτρων, και καθυστέρηση στη διαδικασία εκποιήσεων για όσες πιστωτικές διευκολύνσεις τερματίστηκαν και προχώρησαν σε νομικά μέτρα και επαναλαμβανόμενες αναδιαρθρώσεις.

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Σημεία και τέρατα
Τα συμπεράσματα του ελέγχου, περιλαμβανομένης της διαπίστωσης ανάγκης διενέργειας περαιτέρω ελέγχου για 4 από τις 9 περιπτώσεις ΠΕΠ που εξετάστηκαν, μιλούν από μόνα τους: 

1/ Εξακολουθούν να υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας υψηλοί δανεισμοί σε ΠΕΠ οι οποίοι παρουσιάζουν αδυναμίες. Στο πλαίσιο της αρχικής χορήγησης των πιστωτικών διευκολύνσεων, υπήρξαν περιπτώσεις κατά τις οποίες ενδέχεται να υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση και η αρχική παραχώρηση των ΠΔ δεν ήταν σύμφωνα με τις βέλτιστες Πολιτικές και Διαδικασίες που βρίσκονται σήμερα σε ισχύ. 

2/ Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πιστωτικές διευκολύνσεις έτυχαν αναδιάρθρωσης με εξαιρέσεις από την Πολιτική Αναδιαρθρώσεων και Διαγραφών. Για τις εν λόγω περιπτώσεις υπήρξε έγκριση από Ανώτερο Εγκριτικό Κλιμάκιο. 

3/ Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρήθηκε καθυστέρηση στη διεκπεραίωση των νομικών και άλλων μέτρων είσπραξης. 

4/ Οι συνθήκες δανεισμού και οι επαναλαμβανόμενες ρυθμίσεις συγκεκριμένων περιπτώσεων (αναφέροντα με κωδικούς), θα διερευνηθούν περαιτέρω μέσω έρευνας από την Υπηρεσία Ερευνών της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης της ΣΚΤ. 

Καταληκτικά σε σχέση με το θέμα αυτό η Επιτροπή επισημαίνει: «Πέραν των πιο πάνω συμπερασμάτων τα οποία περιλαμβάνουν σοβαρότατες ενδείξεις ευνοϊκής μεταχείρισης των ΠΕΠ διαχρονικά (τόσο πριν όσο και μετά το 2013) προκύπτει και το ερώτημα πώς και με ποια κίνητρα μέλη του κοινοβουλίου εκτεθειμένα με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, εκτελούσαν τα νομοθετικά τους καθήκοντα όσον αφορά στις σχετιζόμενες με ΜΕΧ νομοθετικές ρυθμίσεις;».

Στην απόφασή της για την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση της ΣΚΤ και των ΣΠΙ, ημερ. 24/2/2014, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τονίζει ότι «στο πλαίσιο της έγκρισης της κρατικής βοήθειας, το κράτος δεσμεύεται να εφαρμόσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 31/1/2014 και τη λίστα δεσμεύσεων». Ανάμεσα στις δεσμεύσεις είναι και η ανάγκη διαμόρφωσης πιστωτικής πολιτικής (Credit Policy) και για συνδεδεμένους δανειολήπτες περιλαμβανομένων πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων.

>>> Bloomberg στην ελληνική  <<<

Δημοτικοί γραμματείς και μέλη ημικρατικών
Το συνολικό υπόλοιπο των δανείων ΠΕΠ για φυσικά πρόσωπα τον Αύγουστο του 2017 ήταν περίπου €191 εκ. σε 2124 λογαριασμούς εκ των οποίων €127 εκ. ή 66.4% ήταν ΜΕΧ. Το πιο ψηλό ποσοστό ΜΕΧ είχε η κατηγορία των Δημοτικών Γραμματέων στο 89.32% και ακολουθούν οι κατηγορίες μελών Δ.Σ. Ημικρατικών Οργανισμών στο 81.04%, Προέδροι Κοινοτικών Συμβουλίων στο 73.08%, και Μέλη του Κοινοβουλίου και Μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων στο 72.49% και 71.66%, αντίστοιχα. 

Να σημειωθεί ότι μετά την πώληση της ΣΚΤ στην Ελληνική Τράπεζα και τη δημιουργία της ΚΕΔΙΠΕΣ, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης κατάγγειλε τη διοίκηση της εταιρείας, σε δυο επιστολές του στον Γενικό Εισαγγελέα, ότι αρνείται να παραδώσει στοιχεία για τα ΜΕΔ των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων στον πρώην Συνεργατισμό.

Ο Γενικός Ελεγκτής ζητούσε τους λογαριασμούς αυτών των δανείων για να διαπιστωθεί εάν αναδιαρθρώθηκα χαριστικά πριν καταστούν εξυπηρετούμενα και μεταφερθούν στην Ελληνική Τράπεζα. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το πόρισμα του Συνεργατισμού έγιναν διαγραφές δανείων ΠΕΠ €10 εκατ. 

Η Βουλή με νομοθεσία της το 2016, και με ψήφους των βουλευτών του ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ και με μηδαμινές εξαιρέσεις, δεν επέτρεπε στον Γενικό Ελεγκτή να ερευνήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ΠΕΠ ενόσω ο Συνεργατισμός ήταν χρηματοπιστωτικό σύστημα.