• Στο επίκεντρο τα εισοδήματα, η ανεργία και το σχέδιο αναστολής δόσεων
• Επικεντρωμένη η προσοχή και στα δημόσια οικονομικά 

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Καθοριστικοί είναι οι φθινοπωρινοί και χειμερινοί μήνες για τον λογαριασμό της υγειονομικής κρίσης στην κυπριακή οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό σύστημα που πλήττονται από την πανδημία καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης παρουσιάζει επιβράδυνση. 

Κατά τους επόμενους μήνες θα διαφανεί πώς και πόσο έχουν πληγεί οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, δυο παράγοντες καθοριστικοί για τις τελικές εκτιμήσεις. 

Πρώτο, ποιες είναι οι επιπτώσεις στις κυπριακές επιχειρήσεις και ποιος κλάδος έχει πληγεί περισσότερο. Μια εικόνα για την κατάσταση αυτή θα δοθεί όταν τερματιστεί το σχέδιο για την αναστολή αποπληρωμής δόσεων το τέλος του έτους. Με βάση το σχετικό κυβερνητικό διάταγμα για περίοδο 9 μηνών, δηλαδή μέχρι 31.12.2020 η αναστολή των δόσεων και τόκων δεν καθιστά τις υποχρεώσεις αυτές μη εξυπηρετούμενες. 

Σημαντική είναι η συμπεριφορά των δανειοληπτών, δηλαδή ποιοι θα μπορέσουν να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους και ποιοι θα ζητήσουν αναδιάρθρωση ή θα τεθούν στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανειοληπτών.

Δεύτερο, πώς θα συμπεριφερθούν οι επιχειρήσεις όταν τερματιστούν τα διάφορα σχέδια στήριξης προς τους εργαζομένους τους, δηλαδή θα υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε απολύσεις προσωπικού ή να προσφέρουν εργασία με μερική απασχόληση.

Τρίτο, πώς θα αντιδράσουν τα νοικοκυριά, των οποίων τα εισοδήματα συρρικνώνονται ή μειώνονται, στις δανειακές και άλλες τους υποχρεώσεις.

Πάντως, από τον Σεπτέμβριο και μετά αναμένεται να ξεκαθαρίσει το σενάριο το οποίο επεξεργάζεται το Υπουργείο Οικονομικών σε σχέση με τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Κατά πόσον το σενάριο παραμένει βασικό και με εξαιρετικά υψηλό βαθμό αβεβαιότητας λόγω της απρόβλεπτης εξέλιξης της πανδημίας και των επιπτώσεών της, ήπιο ή ακραίο. 

>>> Διαβάστε ακόμη: Οι 5 ανοικτές πληγές της οικονομίας που επηρεάζουν τους πολίτες <<<

Τα τρία σενάρια
Στο ήπιο σενάριο θεωρείται ότι ο ιός περιορίζεται επιτυχώς χωρίς επανεμφάνιση και η οικονομία επανέρχεται γρηγορότερα σε κανονικούς ρυθμούς. 

Στο βασικό σενάριο γίνεται η υπόθεση εργασίας ότι η πανδημία αντιμετωπίζεται μερικώς, με κάποιους περιορισμούς να παραμένουν σε ισχύ. 

Στο ακραίο σενάριο γίνεται η υπόθεση τής επανεμφάνισης του ιού με δεύτερο κύμα κρουσμάτων προς το τέλος του 2020. 

Ένα από τα ερωτήματα που τίθενται είναι πώς θα αντιδράσει η οικονομία με τον τερματισμό ή τον περιορισμό της δημοσιονομικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση της κρίσης καθώς υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί ως προς τη συνέχιση της παρέμβασης λόγω της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών.

Επαναξιολόγηση
Να σημειωθεί ότι, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην τελευταία του έκθεση σημειώνει πως «ο μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας τόσο για την πανδημία όσο και για τις τελικές επιπτώσεις στην οικονομία και στα δημόσια οικονομικά παραμένει» και τονίζει πως «θα πρέπει να γίνεται συνεχώς πλήρης επαναξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων και ειδικότερα κατά τον Σεπτέμβριο του 2020, περίοδος κατά την οποία πιθανόν να υπάρχουν νέα δεδομένα, και αναλόγως θα πρέπει προσαρμοστεί ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2021 και ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός για την επόμενη τριετία». 

Από την πλευρά της, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο και ζητά από τις τράπεζες να προβαίνουν σε αναθεώρηση των επιχειρηματικών και κεφαλαιακών τους πλάνων, ώστε αυτά να αντικατοπτρίζουν τις νέες διαμορφούμενες συνθήκες. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Όπως τονίζεται με κάθε ευκαιρία «είναι εξαιρετικά κρίσιμο να υπάρχει αυξημένη εγρήγορση ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος της πανδημίας στα νομισματικά μεγέθη και στη μέχρι τώρα θετική πορεία των ΜΕΧ και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Με δεδομένο ότι η ανάπτυξη της οικονομίας μας βασίζεται καθοριστικά στο τραπεζικό σύστημα και το τραπεζικό σύστημα εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την οικονομία, θα πρέπει συνολικά να διασφαλίζεται ότι τα όποια μέτρα λαμβάνονται επενεργούν ισορροπημένα στην εύρυθμη λειτουργία της πιο πάνω αμφίδρομης σχέσης. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι λόγω της κρίσης του 2013 έχουμε ακόμα συγκεκριμένους δημοσιονομικούς περιορισμούς καθώς και περιορισμούς στον τραπεζικό τομέα». 

Στις αναφορές που γίνονται στο τελευταίο οικονομικό δελτίο η ΚΤΚ θεωρεί πως «το δημοσιονομικό αλλά και νομισματικό πακέτο στήριξης θα πρέπει να είναι συνετά και να προσαρμόζονται συνεχώς λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυνατότητες του κράτους και του τραπεζικού συστήματος, την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας καθώς και το νομικό πλαίσιο. Ο δρόμος επομένως προς τα εμπρός απαιτεί σύνεση, ρεαλισμό και πολύ προσεκτικό σχεδιασμό».