•    Η Μoneyval ζητά και άλλα μέτρα για καταπολέμηση του «βρόμικου χρήματος»
•    Αυστηρή η πολιτική της λόγω της εξάπλωσης του οικονομικού εγκλήματος στην Ευρώπη
•    Η χώρα μας επικαλείται τους αυστηρούς χειρισμούς που τυγχάνουν, με τη δέουσα επιμέλεια, πελάτες επιρρεπείς σε κίνδυνο
•    Tα αποτρεπτικά μέτρα και οι διαδικασίες στα πιστωτικά ιδρύματα είναι σε υγιή βάση

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου
Η Moneyval, η Επιτροπή κατά του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα ζητήσει σήμερα από την Κυπριακή  Δημοκρατία, μέσω σχετικής έκθεσής της, να ενισχύσει περαιτέρω τον αγώνα της κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Συγκεκριμένα, θα της ζητηθεί να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες της, ακολουθώντας τις πρόνοιες των διεθνών προτύπων του Financial Action Task Force (FATF) και της σχετικής εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και να συνεργαστεί περαιτέρω για την αξιολόγηση των σχετικών κινδύνων που αναφύονται σε εθνικό επίπεδο

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Η Moneyval δεν είναι πλήρως ικανοποιημένη με τα μέτρα που λαμβάνονται και εντοπίζει ελλείψεις και κενά στο κανονιστικό πλαίσιο που εφαρμόζεται σε ό,τι αφορά στην καταπολέμηση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ως επίσης και στην αποτελεσματικότητα των διαδικασιών που ακολουθούνται από όλους τους επηρεαζόμενους φορείς, κυβερνητικούς, εποπτικούς και ιδιωτικούς, με τελικό στόχο τη λήψη διορθωτικών μέτρων. 

Η έκθεση βασίζεται στις γενικότερες κατευθυντήριες γραμμές του οργανισμού ότι «τα κράτη θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη λήψη κατάλληλων μέτρων για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος καθώς ο αντίκτυπος του οικονομικού εγκλήματος, των οργανωμένων εγκληματικών ομάδων και της τρομοκρατίας είναι αισθητός σε όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια». 

Πληροφορίες της Βrief αναφέρουν ότι, έχουν ήδη σταλεί τα σχετικά μηνύματα προς την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και προς την κυπριακή Κυβέρνηση πως η Κύπρος πρέπει επειγόντως να αυξήσει τα μέτρα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Αξιολόγηση κινδύνων
Μια σημαντική αναφορά της έκθεσης είναι ότι «η Κύπρος δεν έχει ακόμη προβεί σε επίσημη αξιολόγηση των κινδύνων που θέτουν τα νομικά πρόσωπα». Ήδη, έχει πολλές φορές ζητηθεί  κυρίως από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που εφαρμόζουν τις σχετικές οδηγίες, να χειρίζονται με τη δέουσα επιμέλεια πελάτες επιρρεπείς σε κίνδυνο και να εφαρμόζουν ενισχυμένα μέτρα σε περιπτώσεις διαχείρισης πελατών υψηλού κινδύνου.   

Γενικότερα, ζητείται όπως υλοποιούνται κατάλληλα μοντέλα αξιολόγησης του κινδύνου των πελατών με έμφαση στον τόπο κατοικίας/διαμονής τους, τη  νομική φύση και  τη φύση της ιδιοκτησίας/ελέγχου οποιουδήποτε πελάτη μη φυσικού προσώπου, τον τομέα δραστηριότητάς του, τις πολιτικές διασυνδέσεις και πιθανές δυσμενείς δημοσιεύσεις καθώς και τα προϊόντα και υπηρεσίες που ζητά. 
Υιοθετώντας τέτοια μοντέλα, οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί λαμβάνουν ένα τυποποιημένο αποτέλεσμα (π.χ. υψηλού, μεσαίου ή χαμηλού κινδύνου), το οποίο καθοδηγεί με επιτυχία τον βαθμό της δέουσας επιμέλειας και της συνεχούς παρακολούθησης των πελατών.

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Απαιτητικές διαδικασίες
Η Κύπρος, ήδη, έχει αντιπαραθέσει πολλές φορές στοιχεία με τα οποία τεκμηριώνει ότι δεν υπάρχει αναφορά ή ένδειξη συστημικών ανεπαρκειών. Για παράδειγμα, προβάλλει ότι βασικά δομικά στοιχεία του πλαισίου AML/CFT της Κύπρου είναι επαρκή, ότι τα αποτρεπτικά μέτρα και οι διαδικασίες στα πιστωτικά ιδρύματα είναι σε υγιή βάση, και ότι, γενικά, παρουσιάζουν υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης με τις νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις. Μάλιστα, τονίζεται ότι «σε ορισμένα θέματα είναι πιο απαιτητικές από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και άλλες διεθνείς». Παρόλα αυτά, η Κύπρος είχε προειδοποιηθεί ότι, σύμφωνα με τις εκθέσεις, ορισμένοι τομείς απαιτούν προσοχή και επιδέχονται για περαιτέρω βελτιώσεις. 

Παρόλο που έχουν ληφθεί συντονισμένες δράσεις κατά των ολιγαρχών και παρά τη σταθερή μείωσή τους, η Κύπρος βρίσκεται και πάλι στο μάτι του κυκλώνα των διεθνών οργανισμών, κατάσταση που επιβεβαιώνεται εμμέσως πλην σαφώς από την έκθεση της Moneyval.

Μέλος από το 1997
Η Κύπρος είναι μέλος της Επιτροπής Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης από την ίδρυσή της το 1997. Το σύστημα της Κύπρου αξιολογήθηκε τέσσερις φορές από την Επιτροπή, τον Απρίλιο του 1998, τον Σεπτέμβριο του 2001, τον Απρίλιο του 2005 και τον Ιούνιο του 2010. 

Οι διαδοχικές αξιολογήσεις δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 1998, τον Ιούνιο του 2002, τον Μάρτιο του 2006 και τον Σεπτέμβριο του 2011, αντίστοιχα. Όλες οι αναφορές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «η Κύπρος πρέπει να επαινεθεί για τον περιεκτικό τρόπο με τον οποίο υιοθέτησε μέτρα τα οποία συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα και για το περιεκτικό νομικό πλαίσιο που τέθηκε σε εφαρμογή».

Μετά από σχετικό αίτημα του Eurogroup στις 9 Μαρτίου 2013, η Επιτροπή πραγματοποίησε «ειδική» αξιολόγηση για την αποτελεσματική εφαρμογή των διαδικασιών προσδιορισμού ταυτότητας των πελατών στον κυπριακό τραπεζικό τομέα.