Ένα άνευ προηγουμένου ποσοστό αβεβαιότητας ήρθε να προστεθεί στην παγκόσμια οικονομία έπειτα από τη ραγδαία εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19), ενώ οι πληγείσες χώρες πάσχουν να μαζέψουν τα κομμάτια τους και να τα ενώσουν από την αρχή, μαχόμενες αφενός να εφαρμόζουν ευρείες στρατηγικές κοινωνικής απόστασης και αφετέρου επιχειρώντας πρώιμες δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την σταθεροποίηση των αγορών.

Αυτό που αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας και προέχει των πάντων είναι η διαχείριση του τομέα της δημόσιας υγείας, αφού η ανάκαμψη στην οικονομία, όπως οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν, θα αρχίσει να διαφαίνεται μόλις ο ιός περιοριστεί.

Η Digital Tree επέλεξε να παρουσιάσει το πρόγραμμα στήριξης που εφάρμοσαν στο σύνολο 7 χώρες, περιλαμβάνοντας στοιχεία από έρευνα που πραγματοποίησε η KPMG Global, με κριτήριο αυτές που γειτονεύουν με την Κύπρο και έχουν άμεση σχέση με αυτή, χώρες με την ισχυρότερη οικονομία παγκοσμίως, καθώς και αυτές που επλήγησαν στον μέγιστο βαθμό. Πρόκειται για τις Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία, Αγγλία, Γερμανία, Ρωσία και ΗΠΑ.

Ποιες λοιπόν ήταν οι συντονισμένες δράσεις που ελήφθησαν μέχρι τώρα από τις άνωθεν χώρες προς αντιμετώπιση της κατάστασης και ποια τα αντανακλαστικά της κάθε μιας από αυτές;

Τα ερωτήματα που εύλογα πρωτίστως γεννήθηκαν παγκοσμίως ήταν το πώς θα επιβιώσει το επιχειρείν, έπειτα της κρίσης που έφερε μαζί της η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) και πώς αντίστοιχα η όλη κοινωνία και τα νοικοκυριά. Τα προγράμματα στήριξης που εγκρίθηκαν από τις κυβερνήσεις αφορούν στήριξη σε επιχειρήσεις, βιομηχανίες και σε εργαζόμενους που κινδυνεύουν, διαφοροποιημένη φορολογία προς όφελος της κοινωνίας, καθώς και μέτρα που προβλέπουν οικονομική τόνωση.

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Ελλάδα

Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας κορωνοϊού (COVID -19), μεταξύ άλλων, η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα φορολογικών ελαφρύνσεων τον Μάρτιο του 2020. Τα μέτρα αυτά αφορούν επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει ολικώς ή μερικώς την λειτουργία τους, δίνοντας παράταση έως 31.08.2020 για την καταβολή ποσών ΦΠΑ, αναστέλλοντας εισπράξεις φόρων που δεν είχαν καταβληθεί από τις 11.3.2020 έως τις 31.8.2020, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις επιτάχυνε τις επιστροφές φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ.

Επιπλέον, ανακοινώθηκαν πρόσθετες φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλα μέτρα στήριξης που θεσπίστηκαν στα τέλη Μαρτίου 2020 και τον Απρίλιο 2020, όπως 25% μείωση των εκτιμώμενων υποχρεώσεων σε δόσεις πληρωμών φόρου που οφείλονται μεταξύ 30.3.2020 και 30.4.2020, αναστολή πληρωμής δόσεων κεφαλαίου έως τις 30.9.2020 σχετικά με δάνεια και πιστώσεις που είχαν απόδοση έως τις 31.12.2019, κάλυψη τόκων πληρωμών δανείων προς εκτέλεση για μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο με δυνατότητα παράτασης για δύο ακόμη μήνες, ενίσχυση της ρευστότητας των εταιρειών μέσω της έκδοσης νέων δανείων καθώς και απαλλαγή των επιχειρήσεων από την καταβολή του 40% του ενοικίου ή την πληρωμή χρηματοδοτικών μισθώσεων για τον μήνα Απρίλιο του 2020. Παράλληλα, δόθηκε παράταση της προθεσμίας για την υποβολή φορολογικών δηλώσεων για δύο μήνες και σε κάποιες περιπτώσεις έως τις 29.5.20 ενώ σε περιπτώσεις ανεστάλησαν και οι φορολογικοί έλεγχοι.

Όσον αφορά την απασχόληση, εταιρείες των οποίων οι εργασίες έχουν ανασταλεί λόγω κρατικής εντολής, τα μέτρα υποστήριξης για τους υπαλλήλους είναι, ανάμεσα σε άλλα, η απαγόρευση απολύσεων από τις 18.3.2020 και για όσο διάστημα ισχύουν τα έκτακτα μέτρα, η είσπραξη αποζημίωσης του ποσού των 800 ευρώ, καθώς και η πλήρης κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης των εργαζομένων από το κράτος. Παροχή άδειας ειδικού σκοπού δόθηκε επίσης σε εργαζόμενους γονείς παιδιών ηλικίας έως 15 ετών.

Σχετικά με τα μέτρα στήριξης κοινωνικής ασφάλισης δόθηκε αναστολή του δικαιώματος του κράτους να εισπράττει εκκρεμείς εισφορές κοινωνικής ασφάλισης έως τις 31.8.2020 ενώ πραγματοποιήθηκε μείωση κατά 25% των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης των ελεύθερων επαγγελματιών που αντιστοιχούν στον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2020 εφόσον καταβλήθηκαν έως τις 10 Απριλίου 2020. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες δόθηκε επίσης τρίμηνη παράταση της προθεσμίας για την πληρωμή των δόσεων των διακανονισμών με ημερομηνία λήξης από την 31.3.2020 και μετά.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης της Ελλάδας <<<

Τουρκία

Η Τουρκία ξεκίνησε με ένα πακέτο τόνωσης 21 σημείων, αποκαλούμενο ως ασπίδα οικονομικής σταθερότητας, αξίας σχεδόν 14,2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση της πανδημίας και μείωσε τα επιτόκια κατά 100 μονάδες βάσης. Επιπλέον, δεσμεύτηκε με μια «σειρά μέτρων» σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική, που περιλαμβάνει φορολογικές ελαφρύνσεις και αναβολές, καθώς και πιστωτικές εγγυήσεις και καθυστερήσεις στην αποπληρωμή δανείων.

Το τουρκικό Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την αναβολή πληρωμών που σχετίζονται με παρακράτηση φόρου, δηλώσεις ΦΠΑ και καταβολή κοινωνικών ασφαλίσεων και έγγραφα υπηρεσιών για τον Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους, μεταξύ άλλων, λιανικής, αυτοκινήτων, εφοδιασμού και μεταφορών, διαμονής, τροφίμων, ποτών και ενδυμάτων.

Το πακέτο τόνωσης που ανακοίνωσε η χώρα περιλαμβάνει τριμηνιαία αναβολή πληρωμών δανείου από εταιρείες και θα προσφέρει επιπλέον οικονομική υποστήριξη σε επιχειρήσεις που επηρεάζονται, μείωση του ΦΠΑ στα εσωτερικά αεροπορικά ταξίδια από 18% σε 1% για τρεις μήνες, ακύρωση φόρου διαμονής έως τον Νοέμβριο, αναβολή καταβολής κοινωνικών ασφαλίσεων κατά έξι μήνες για μέρος βιομηχανιών και βοήθεια χρηματοδότησης αποθεμάτων σε εισαγωγείς που πλήττονται από την παγκόσμια πανδημία.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης της Τουρκίας <<<

Ιταλία

Πρώτη από τις χώρες της Ευρώπης που επλήγησε σε δραματικό βαθμό ήταν η Ιταλία. Το «διάταγμα ρευστότητας» που ανακοίνωσε η χώρα στις 8 Απριλίου 2020, περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις παρέχοντας εγγυήσεις δανείων, ανάληψη κρατικών κινδύνων από την αγορά και ορισμένες στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις.

Για περαιτέρω διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, το Εθνικό Ινστιτούτο Προώθησης και το Ίδρυμα χρηματοδότησης ανάπτυξης αύξησαν το όριο χρηματοδότησης για το τραπεζικό σύστημα από 1 εκατ. ευρώ σε 3 εκατ. ευρώ. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι μικρομεσαίες όλων των τύπων μπορούν να επωφεληθούν από ένα μορατόριουμ για ένα συνολικό όγκο δανείων που εκτιμάται σε περίπου 220 εκατ. ευρώ. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020, ο ιταλικός οργανισμός εξαγωγικών πιστώσεων εκδίδει εγγυήσεις για δάνεια 200 δις ευρώ που χορηγούνται σε εταιρείες οποιουδήποτε μεγέθους εκ των οποίων 30 δις για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Σχετικά με την απασχόληση, η ιταλική κυβέρνηση παρέχει στους εργοδότες τη δυνατότητα να αναστείλουν ή να μειώσουν την εργασιακή δραστηριότητα (σε περιπτώσεις) και να υποβάλουν αίτηση για επιταγή «μισθολογικής ολοκλήρωσης».

Αυτόνομοι και εποχιακοί εργαζόμενοι δύναται να αποζημιώνονται από την κυβέρνηση 600 ευρώ για τον μήνα Μάρτιο καθώς επίσης δόθηκε και ένα ταμείο απόλυσης ύψους 5 δις ευρώ για να παρέχει μισθό 9 εβδομάδων σε εργαζόμενους που δεν καλύπτονται από άλλα δίκτυα κοινωνικής ασφάλισης. Ιδρύεται παράλληλα ένα ταμείο ύψους 300 εκατ. ευρώ για το 2020 για την υποστήριξη εισοδήματος τελευταίας προσφυγής για τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους που έπαψαν, μείωσαν ή ανέστειλαν τη εργασία τους ή την επιχείρησή τους λόγω της πανδημίας.

Όσον αφορά εργαζόμενους γονείς παιδιών κάτω των 12 ετών, είτε δουλεύουν σε ιδιωτικό, είτε σε δημόσιο τομέα, παρέχεται η δυνατότητα να επωφελούνται από γονική άδεια έως και 15 ημερών, που καλύπτεται από επίδομα κοινωνικής ασφάλισης ίση με το 50% της αμοιβής. Ως εναλλακτική λύση στη γονική άδεια, οι εργαζόμενοι μπορούν να επωφεληθούν από το επίδομα παιδικής φροντίδας, ύψους 600 ευρώ (1.000 ευρώ για γιατρούς, νοσηλευτές, προσωπικό που εργάζεται στον τομέα της υγείας και της βιοϊατρικής κλπ.)

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης της Ιταλίας <<<

Ηνωμένο Βασίλειο

Ο Καγκελάριος της Αγγλίας έχει καθορίσει ένα πακέτο προσωρινών, έγκαιρων και στοχοθετημένων μέτρων για την υποστήριξη δημόσιων υπηρεσιών, ατόμων και επιχειρήσεων λόγω της οικονομικής αναστάτωσης που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού. Η κυβέρνηση συνεχίζει να συνεργάζεται στενά με την Τράπεζα της Αγγλίας και τους διεθνείς εταίρους και ανακοίνωσε ένα σχέδιο τριών σημείων στον Προϋπολογισμό: 1) για την υποστήριξη των Δημόσιων Υπηρεσιών, 2) προς υποστήριξη των ατόμων που πλήττονται από τον κορωνοϊό και 3) για να υποστηρίξει επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αυξήσεις στο κόστος ή οικονομικές διαταραχές. Πρόσθετα μέτρα και οδηγίες ανακοινώνονται κάθε εβδομάδα και η Κυβέρνηση βρίσκεται σε διάλογο με επιχειρήσεις, βιομηχανικούς φορείς και την κοινότητα των επαγγελματικών υπηρεσιών για να διασφαλίσει την επίτευξη των στόχων πολιτικής.

Σχετικά με τα φορολογικά μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, ανάμεσα σε άλλα είναι η αναβολή πληρωμών ΦΠΑ μεταξύ 20 Μαρτίου 2020 και 30 Ιουνίου 2020 κατόπιν επιλογής του φορολογούμενου και η αναβολή πληρωμής φόρου εισοδήματος έως 31 Ιανουαρίου 2021, δεδομένου ότι όσοι εξακολουθούν να είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν πληρωμές τον Ιούλιο ενθαρρύνονται να συμπεριφέρονται ως «καλοί πολίτες» και να πληρώσουν τον φόρο που οφείλουν εγκαίρως.

Όσον αφορά την απασχόληση, δημιουργήθηκε ένα σχέδιο διατήρησης εργασίας προς υποστήριξη σε εργοδότες των οποίων οι λειτουργίες έχουν επηρεαστεί σοβαρά από το ξέσπασμα του κορωνοϊού. Στην περίπτωση αυτή, η υπηρεσία της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου (HMRC) θα πληρώσει το 80% των «εργαζομένων με απαλλαγή» έως και το ανώτατο όριο των £2.500 το μήνα καθώς και εθνικές ασφαλιστικές εισφορές των συνδεδεμένων εργοδοτών και ελάχιστες αυτόματες συνταξιοδοτικές εισφορές εργοδότη.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης του Ηνωμένου Βασιλείου <<<

Γερμανία

Το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, σε πρώτη φάση εξέδωσε διάταγμα σχετικά με τα φορολογικά μέτρα που πάρθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, την αναβολή των πληρωμών φόρου και μείωση των προκαταβολών φόρων εταιρειών και εμπορικού φόρου (δεδομένου ότι οι φορολογούμενοι μπορούν να αποδείξουν ότι επηρεάζονται άμεσα από τον κορωνοϊό), μια προστατευτική ασπίδα αξίας δισεκατομμυρίων για τις επιχειρήσεις με νέα μέτρα για την παροχή ρευστότητας ο όγκος της οποίας είναι απεριόριστος, πιο ευέλικτες παροχές αποζημίωσης και δάνεια ανοικοδόμησης καθώς και δάνεια για μεγάλες, μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις που επλήγησαν. Παράλληλα, το ταμείο οικονομικής σταθεροποίησης έδωσε 100 δις ευρώ για μέτρα άμεσης ανακεφαλαιοποίησης για τη διασφάλιση της φερεγγυότητας των εταιρειών.

Σύμφωνα με τα μέτρα της απασχόλησης που εξήγγειλε η γερμανική κυβέρνηση, σε περίπτωση ασθένειας ή δικαιολογημένης υποψίας ασθένειας, κατά την οποία ο εργαζόμενος βρίσκεται σε καραντίνα, ο εργοδότης υποχρεούται βάσει του Νόμου περί Συνεχιζόμενων Αμοιβών να συνεχίσει να καταβάλλει στον υπάλληλο τον κανονικό του μισθό για έως και έξι εβδομάδες. Στις αρχές της 7^ης εβδομάδας, το επίδομα ασθενείας με το κανονικό ποσοστό περίπου 70% του καθαρού μισθού καταβάλλεται από την εταιρεία ασφάλισης υγείας. Σε αντίθεση με τη συνεχιζόμενη αμοιβή, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες δικαιούνται επίσης αποζημίωση.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης της Γερμανίας <<<

Ρωσία

Τα οικονομικά και φορολογικά μέτρα που έλαβε η Ρωσία για την υποστήριξη επιχειρήσεων που πλήττονται από την πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) περιλαμβάνουν μέτρα από νομοσχέδια ή διατάξεις που έχουν ήδη θεσπιστεί. Μεταξύ των μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων περιλαμβάνονται κίνητρα σε εταιρείες για να συνεχίσουν να λειτουργούν, όπως φορολογικές διακοπές για τη στήριξή τους, υποστήριξη στις βιομηχανίες που κινδυνεύουν με μερική απαλλαγή από υποχρεωτικές πληρωμές και φορολογικές διακοπές, εισαγωγή μορατόριουμ για τις επιθεωρήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθυστέρησης για την πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών, επέκταση του προγράμματος για την επιδότηση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε δάνεια κεφαλαίων καθώς και προσωρινή αναβολή για πληρωμές ενοικίων από μισθωτές μικρομεσαίων επιχειρήσεων κρατικής ή δημοτικής ιδιοκτησίας.

Στις 25 Μαρτίου 2020 ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε στο έθνος και ανακοίνωσε μέτρα στήριξης που αφορούν υποστήριξη στις επιχειρήσεις και νέα διαφοροποιημένη φορολογία. Εξαμηνιαία αναβολή φόρου για όλους τους φόρους εκτός ΦΠΑ και πληρωμές κοινωνικής ασφάλισης για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εξαμηνιαία απαγόρευση πτώχευσης έναντι χρεωστών από πιστωτές ή χρηματοδότες, μείωση του ποσοστού κοινωνικής ασφάλισης από 30% σε 15% για τους μισθούς που υπερβαίνουν τον ελάχιστο νόμιμο μισθό, αύξηση έως 15% του φορολογικού συντελεστή για μερίσματα που καταβάλλονται από τη Ρωσία στις αποκαλούμενες δικαιοδοσίες διαμετακόμισης και φόρος εισοδήματος 13% επί των τόκων που συγκεντρώθηκαν σε καταθέσεις άνω του 1 εκατομμυρίου ρούβλια (περίπου 12.484 ευρώ) ξεκινώντας από το 2021 είναι κάποια από αυτά.

Η Ρωσία δημιούργησε ένα χρηματοοικονομικό αποθεματικό ύψους έως 300 δις RUB (€3.745.043.876) για τη στήριξη της οικονομίας και την αποζημίωση των πολιτών σε καραντίνα για απώλεια εισοδήματος. Όσον αφορά τους εργαζόμενους, σύμφωνα με το διάταγμα του Προέδρου, ιδρύθηκε μια αμειβόμενη περίοδος έως τις 30 Απριλίου 2020 με μέτρα που διαφοροποιούνται ανά περιοχές βάσει της επιδημιολογικής κατάστασης της κάθε μίας από αυτές.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης της Ρωσίας <<<

ΗΠΑ

Σε πρώτη φάση οι ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στις 6 Μαρτίου 2020, με νόμο περί συμπληρωματικών πιστώσεων ενισχύουν με 8,3 δις δολάρια την ανάπτυξη εμβολίων. Έπειτα, προς στήριξη των οικογενειών, στις 18 Μαρτίου 2020 παρέχουν 105 δις δολάρια για άδειες ασθενείας επί πληρωμή, ανεργία και επισιτιστική βοήθεια. Με νόμο περί αρωγής και οικονομικής ασφάλειας, στις 27 Μαρτίου 2020, διαθέτουν 2,3 τρις δολάρια για ατομική και επιχειρηματική βοήθεια και οικονομική ώθηση.

Για οικονομική σταθεροποίηση και βοήθεια σε σοβαρά πληγέντες τομείς παρέχεται πίστωση και ρευστότητα σε μικρές επιχειρήσεις και αγορές. Συνολικά 500 δις δολάρια διατίθενται στο Ταμείο Σταθεροποίησης Συναλλαγών για δάνεια, εγγυήσεις δανείων και άλλες επενδύσεις. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κεφαλαίων, 454 δις δολάρια, θα διατεθούν στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεμάτων (FRB) για να υποστηρίξει τις πιστώσεις και τις ρευστότητές του για επιλέξιμες επιχειρήσεις, πολιτείες και δήμους.

Παρέχονται 349 δις δολάρια σε άμεσες πιστώσεις για εγγυήσεις δανείων μικρών επιχειρήσεων και πρόσθετη χρηματοδότηση για προγράμματα διαχείρισης μικρών επιχειρήσεων προς ανακούφιση των δανειοληπτών και δανειστών.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης των ΗΠΑ <<<

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Π. Βανέζης: Θα είναι μια άσκηση αντοχής

Ο κ. Παγκράτιος Βανέζης, Διοικητικός Σύμβουλος της KPMG Κύπρου και επικεφαλής της Ομάδας Επιχειρηματικότητας και Νεοφυών Επιχειρήσεων, μιλώντας στην Brief και κληθείς να σχολιάσει τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τις εθνικές κυβερνήσεις, ανέφερε ότι «είναι παρόμοια μεταξύ τους και αφορούν κυρίως αναστολές πληρωμών φόρων και τελών, επιδόματα και χορηγίες για κάλυψη του μισθολογίου και του κεφαλαίου κίνησης των επιχειρήσεων και αύξηση του προϋπολογισμού που αφορά τον τομέα της υγείας, σε μια προσπάθεια καλύτερης διαχείρισης των κρουσμάτων και βελτίωσης των πρακτικών πρόληψης».

«Οι χώρες στις οποίες αναφέρεστε», πρόσθεσε, «έχουν αρκετά κοινά αλλά και σημαντικές διαφορές κυρίως όσον αφορά το πως ασκείται η δημοσιονομική πολιτική π.χ. οι ευρωπαϊκές χώρες και δει μέλη του Ευρώ έχουν αρκετά κοινά, όμως η φιλοσοφική προσέγγιση στην Αμερική και η θεωρία της διάχυσης των οικονομικών οφελών σε πολλαπλά επίπεδα και η αποτελεσματικότητά της είναι πολύ διαφορετική από αυτής της Ρωσίας, ή της Τουρκίας για παράδειγμα». «Θα είναι και μια άσκηση αντοχής των θεσμών και πόσο αποτελεσματικά ανταποκρίνονται (βλέπε Αμερική και Αγγλία), μια σύγκρουση οικονομικών ιδεολογιών και κοινωνικοοικονομικής πολιτικής π.χ. η σημασία ενός καλά στελεχωμένου συστήματος υγείας και ύπαρξη επαρκών κλινών ακόμα και σε περίοδο μη πανδημίας. Χώρες όπως η Ελβετία, Ισπανία και Ιταλία ήδη το ψάχνουν συστημικά», συμπλήρωσε ο κ. Βανέζης.

>>> Διαβάστε ΕΔΩ αυτούσια τη συνέντευξη του Παγκράτιου Βανέζη <<<