• Οι μεγάλες προκλήσεις: Αυξανόμενο κόστος και διαχείριση μισθολογικών απαιτήσεων
   
• Πώς θα εξισορροπηθεί η στήριξη των πολιτών με την αποφυγή περαιτέρω τροφοδοσίας του πληθωρισμού

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

Ο γνωστός οικονομολόγος και οικονομικός αναλυτής Ιωάννης Τελώνης αναφέρει στη Brief ότι «η στάση των επιχειρήσεων σε θέματα απορρόφησης σε κάποιο βαθμό του αυξανόμενου κόστους και η διαχείριση μισθολογικών απαιτήσεων θα διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό το σκηνικό εντός του τρέχοντος έτους». Ο κ. Τελώνης μιλά για τον πληθωρισμό, τις μεγάλες προκλήσεις για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση.      

O πόλεμος μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας εντείνεται. Πώς επηρεάζει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σε συνάρτηση με τον πληθωρισμό, την ακρίβεια και τη νέα ενεργειακή κρίση;

Η κρίση που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανατρέψει το καλό σενάριο για την οικονομία στο οποίο όλοι ελπίζαμε καθώς η πανδημία μετατρέπεται σε ενδημία. Ειδικά για εμάς εδώ στην  Κύπρο, η ουκρανική κρίση έχει προκαλέσει αρκετές ανατροπές στον προγραμματισμό των επιχειρήσεων. 

Το πρώτο σοκ

Το πρώτο  σοκ ήρθε με την ουσιαστική απώλεια δυο μεγάλων τουριστικών αγορών σχεδόν σε μια νύχτα. Η αβεβαιότητα στη δραστηριότητα τού τουριστικού τομέα είναι ιδιαίτερα επώδυνή αφού οι επιχειρήσεις του κλάδου είχαν επενδύσει πολλά στη φετινή χρονιά, ελπίζοντας σε μια μαζική επάνοδο των τουριστών μετά από δυο χαμένα καλοκαίρια. Η ξαφνική και ολοκληρωτική απώλεια δυο υπολογίσιμων πηγών τουριστών  αναμένεται να επηρεάσει  σημαντικά αρκετές επιχειρήσεις του κλάδου.

Οι κυρώσεις κατά των Ρώσων

Το δεύτερο σοκ αφορά τις επιπτώσεις από την εφαρμογή των κυρώσεων εναντίον ρωσικών συμφερόντων στον τομέα των υπηρεσιών και επενδύσεων. Πρώτη μεγάλη απώλεια το κλείσιμο της RCB Bank και η απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας. Εναπόκειται να δούμε τις εξελίξεις, αν και είναι σημαντικό να τονιστεί ότι έχουν μειωθεί τα ρωσικά συμφέροντα στην Κύπρο εδώ και κάποιο καιρό. 
  
Η τρίτη και σοβαρότερη ανατροπή έρχεται με τη συνέχιση και διόγκωση των πληθωριστικών πιέσεων λόγω της έκρηξης των τιμών στην ενέργεια  και τα τρόφιμα. Το διακύβευμα είναι πώς θα εξισορροπηθεί η στήριξη των πολιτών με την αποφυγή περαιτέρω τροφοδοσίας τού πληθωρισμού και μετατροπής του από ένα επεισόδιο σε μια ενδημική τάση. Η στάση των επιχειρήσεων σε θέματα απορρόφησης, σε κάποιο βαθμό, του αυξανόμενου κόστους και διαχείρισης μισθολογικών απαιτήσεων θα διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό το σκηνικό εντός του τρέχοντος έτους.      

Πρώτη προτεραιότητα ο πληθωρισμός

Ως καταξιωμένος οικονομολόγος, τι θα προτείνατε για αντιμετώπιση/διαχείριση της κρίσης, πέραν από τις δηλώσεις και τα ευχολόγια που αναμένεται να ενταθούν λόγω της επικείμενης προεκλογικής περιόδου;

Οι αρνητικές  εξελίξεις έχουν διαφοροποιήσει το οικονομικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο καλούνται οι κυπριακές  επιχειρήσεις και η πολιτεία να δράσουν. Δυστυχώς, η χρονική διάρκεια αυτής της κρίσης παραμένει απροσδιόριστη, ενόσω συνεχίζονται οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία. Επομένως, θα πρέπει ως οικονομία να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές  μας με βάση τα νέα δεδομένα. 

Στο μακροοικονομικό επίπεδο η αντιμετώπιση τού πληθωρισμού έρχεται πρώτη  και δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, μιας και πρόκειται για εισαγόμενο πληθωρισμό. Η αναπλήρωση στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό της  απώλειας οικονομικής δραστηριότητας στον τουρισμό από το κλείσιμο (ας ελπίσουμε προσωρινό)  της ρωσικής αγοράς έρχεται ως δεύτερη προτεραιότητα. Τρίτη προτεραιότητα είναι η ανάγκη στήριξης των ευάλωτων ομάδων αλλά και επιχειρήσεων έναντι του ενεργειακού κόστους θέρμανσης και κλιματισμού. Τέταρτη,  και ίσως πολιτικά η δυσκολότερη προτεραιότητα, είναι η αποφυγή δημιουργίας ενός σπιράλ αυξήσεων μισθών και τιμών που θα οδηγήσει σε περιπέτειες την οικονομία τύπου στασιμοπληθωρισμου.