ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ

Τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2021, ο οποίος θα είναι οριακά ελλειμματικός, όπως επίσης και το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής στο οποίο, μεταξύ άλλων, καθορίστηκαν τα ανώτατα όρια δαπανών (οροφές δαπανών) του κρατικού Προϋπολογισμού του 2021 (Π/Υ 2021) και του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2023 (ΜΔΠ 2021-2023) για τις Συνταγματικές Εξουσίες/Υπηρεσίες, Ανεξάρτητες Υπηρεσίες, και για κάθε Υφυπουργείο και Υπουργείο, ενέκρινε κατά την χθεσινή (7/10) το Υπουργικό Συμβούλιο.

Βάσει των στοιχείων του προϋπολογισμού, το σύνολο των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στα €9,54 δις, ενώ το σύνολο των εξόδων εκτιμώνται στα €9,7 δις. Δηλαδή, αναμένεται δημοσιονομικό έλλειμμα 160,7 δις ή σε ποσοστό 0,7% επί του ΑΕΠ.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Τα έσοδα αναλυτικά
Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι, τα δημόσια έσοδα για το 2021 θα ανέλθουν στα €9.539,3 εκατ. σε σύγκριση με €8.735,9 εκατ. το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 9,2%, κυρίως λόγω εφαρμογής των αυξημένων συντελεστών των εισφορών στα πλαίσια του ΓεΣΥ για ολόκληρο το έτος καθώς και λόγω της αναμενόμενης βελτίωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Αναλυτικότερα, τα έσοδα από την κατηγορία «φορολόγηση του εισοδήματος και της περιουσίας» για το 2021, αναμένεται να ανέλθουν στα €2.074,5 εκατ. σε σύγκριση με €1.967,2 εκατ. κατά τον προηγούμενο χρόνο, παρουσιάζοντας δηλαδή αύξηση της τάξης του 5,5%. 

Τα έσοδα από την κατηγορία «φόροι παραγωγής και εισαγωγής» αναμένεται να παρουσιάσουν θετική μεταβολή σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο της τάξης του 5,4% και να ανέλθουν στα €3.310 εκατ. περίπου σε σύγκριση με €3.140,4 εκατ. το 2020, λόγω αύξησης των επενδύσεων και της απασχόλησης, και συνακόλουθα του διαθέσιμου εισοδήματος που αναμένεται να επιδράσει θετικά στην ιδιωτική κατανάλωση.

Την ίδια ώρα, οι συνεισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία προβλέπεται να αυξηθούν στα €2.635,4 εκατ. το 2021 σε σύγκριση με €2.346,6 εκατ. τον προηγούμενο χρόνο παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 12,3%, αντικατοπτρίζοντας την αύξηση των συνεισφορών στα πλαίσια του ΓεΣΥ από τους αυξημένους συντελεστές εισφορών κατά τη διάρκεια του έτους, καθώς επίσης και τις αναμενόμενες θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας. 

Επίσης, τα έσοδα από φόρους κεφαλαίου δεν αναμένεται να παρουσιάσουν μεταβολή σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, δηλαδή θα ανέλθουν στα €88,3 εκατ., ενώ η κατηγορία «άλλα έσοδα» εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει σημαντική αύξηση της τάξης του 19,9% σε σύγκριση με το 2020, κυρίως λόγω των αναμενόμενων αυξημένων χορηγιών από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία, αλλά και από τα αυξημένα έσοδα του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, για παροχή των υπηρεσιών του στα πλαίσια του ΓεΣΥ.

Βάσει, δε, του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου, τα προβλεπόμενα έσοδα για το 2022 υπολογίζονται να ανέλθουν στα €9.860 εκατ. και το 2023 στα €10.207,9 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 3,4% και 3,5% αντίστοιχα.

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Οι συνολικές δαπάνες
Όσον αφορά τις συνολικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι, το 2021 θα ανέλθουν στα €9.700 εκατ. σε σύγκριση με €9.664,9 εκατ. κατά το 2020, σημειώνοντας οριακή αύξηση 0,4%, παρά τον τερματισμό των μέτρων στα πλαίσια της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της νόσου Covid-19 κατά τον προηγούμενο χρόνο.

Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για απολαβές προσωπικού προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση 4,2% κατά το 2021 και να ανέλθουν στα €3.001,9 εκατ. σε σύγκριση με €2.881,1 εκατ. κατά τον προηγούμενο χρόνο, κυρίως λόγω των μειωμένων συντελεστών για μείωση των απολαβών και των συντάξεων σε σχέση με το 2020.

Οι δαπάνες για ενδιάμεση κατανάλωση προβλέπεται να έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ποσοστιαία μεταβολή του συνόλου των δημόσιων δαπανών, αφού από €1.840,6 εκατ. αναμένεται ότι θα ανέλθουν στα €2.180,7 εκατ. παρουσιάζοντας δηλαδή αύξηση €18,5%. Κύριος λόγος της αύξησης αυτής είναι οι αυξημένες δαπάνες στα πλαίσια του ΓεΣΥ στο πλαίσιο της εφαρμογής της 2ης του φάσης κατά τη διάρκεια ολόκληρου του έτους, σε σύγκριση με περίοδο 7 μηνών εφαρμογής κατά το 2020.

Την ίδια ώρα, οι κοινωνικές δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν στα €2.943,9 εκατ. το 2021 σε σύγκριση με €2.907,9 εκατ. τον προηγούμενο χρόνο σημειώνοντας αύξηση 1,2%. Σημειώνεται ότι, στις εκτιμήσεις λαμβάνεται υπόψη η αναμενόμενη μείωση των δαπανών τόσο για χορήγηση ανεργιακού επιδόματος, όσο και για πληρωμές για πλεονάζον προσωπικό, εφόσον η αγορά εργασίας αναμένεται να βελτιωθεί.

Επίσης, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν στα €324,4 εκατ. το 2021 σε σύγκριση με €306,7 εκ τον προηγούμενο χρόνο, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 5,8%.

Βάσει, δε, του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου, οι προβλεπόμενες δαπάνες, για τα έτη 2022 και 2023, υπολογίζονται να ανέλθουν στα €10.003,7 εκατ. και €10.243,5 εκατ. παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση ύψους 3,1% και 2,4%, αντίστοιχα.

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Τα ανώτατα όρια δαπανών
Όσον αφορά τα ανώτατα όρια δαπανών (οροφές δαπανών) για τα έτη 2021, 2022 και 2023, συμπεριλαμβανομένης της οροφής της Βουλής των Αντιπροσώπων (ΒτΑ) και εξαιρουμένων των αποπληρωμών των δανείων και δαπανών για τόκους, αυτά ανέρχονται περίπου, σε €7 δις, €7,2 δις και €7,5 δις, αντίστοιχα.

Η τελική εικόνα που παρουσιάζει στο σύνολο του το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021 και του ΜΔΠ 2021-2023, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού της ΒτΑ και εξαιρουμένων των αποπληρωμών των δανείων και των δαπανών για τόκους, έχει ως ακολούθως:

Που οφείλεται η απόκλιση
Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως η απόκλιση που παρατηρείται μεταξύ του συνόλου των δαπανών του προϋπολογισμού του 2021 και της συνολικής οροφής που είχε καθοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο για τον Π/Υ του 2021 ύψους περίπου €609,8 εκατ. οφείλεται:

• Στο κόστος των αποσπασμένων υπαλλήλων του Υπουργείου Υγείας (ΥΥ) στον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) το οποίο ανέρχεται σε €264 εκατ. για τα οποία υπάρχουν αντίστοιχα έσοδα σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης και ως εκ τούτου δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό ισοζύγιο.
• Στην αύξηση της Γενικής Κυβερνητικής Εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (+€120 εκατ.).
• Στην περίληψη συγκεντρωτικής πρόνοιας για προώθηση Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου (+€100 εκατ.) – πέραν των προνοιών που περιλαμβάνονται στα επιμέρους Υφυπουργεία/ Υπουργεία.
• Στην αυξημένη χορηγία στον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (+€70 εκατ.).
• Στην περίληψη αυξημένης πρόνοιας για Συμβατικές υποχρεώσεις Υπουργείου Άμυνας (+€64 εκατ.).
• Στην υλοποίηση Σχεδίων Επιχορήγησης Επιτοκίου για στεγαστικά/ επιχειρηματικά δάνεια (+€60 εκατ.) Στην έναρξη υλοποίησης Σχεδίου Αναβάθμισης Υποβαθμισμένων Περιοχών ανάπλαση Παλιάς Λευκωσίας (+€20 εκατ.).
• Στη συμπερίληψη πρόνοιας για Υλοποίηση του Σχεδίου Θαλάσσιας Σύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (+€4,2 εκατ.).
• Στις αυξημένες πρόνοιες για λειτουργία του Υφυπουργείου Έρευνας Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής (ενοικίαση κτιρίου, στελέχωση, χορηγία στο ΙδΕΚ, αγορά υπηρεσιών) (+€13 εκατ.).
• Στις αυξημένες πρόνοιες λόγω αναβαθμίσεων Αστυνομικών/ Πυροσβεστών/ Ειδικών Αστυφυλάκων (+€3,9 εκατ.).
• Στις αυξημένες πρόνοιες για κτιριακές ανάγκες του Υπουργείου Εξωτερικών καθώς και για τη λειτουργία Νέων Πρεσβειών και στήριξη των πυρόπληκτων στο Μάτι (+€11 εκατ.) και
• Στην αυξημένη χορηγία στον ΚΟΑ για υλοποίηση έργων υποδομής  (+€6 εκατ.).

>>> Bloomberg στην ελληνική <<<

Στον πιο κάτω πίνακα, παρατίθεται η συνοπτική εικόνα του συνόλου των δαπανών του Π/Υ ανά ομάδα λογαριασμών και οι μεταβολές μεταξύ του εγκεκριμένου Π/Υ του 2020 και του Π/Υ του 2021, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για αποπληρωμές δανείων και τόκων και του Π/Υ της ΒτΑ:

Σημειώνεται πως, μέχρι και το 2020, οι δαπάνες της Βουλής των Αντιπροσώπων κατανέμονται στις ομάδες λογαριασμών. Για το 2021 και μετά τη συνταγματική τροποποίηση, ο προϋπολογισμός της ΒτΑ δεν έχει κατανεμηθεί στις ομάδες λογαριασμών, αλλά προστίθεται, για σκοπούς σύγκρισης, στο σύνολο του Κρατικού προϋπολογισμού.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Συνέχιση και υλοποίηση σημαντική έργων
Επιπρόσθετα, μέσω του προτεινόμενου κρατικού προϋπολογισμού καθίσταται εφικτή η υλοποίηση/ συνέχιση σημαντικών έργων και προγραμμάτων, όπως είναι:

• τα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, 
• η περαιτέρω ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας με την παραχώρηση αυξημένης χορηγίας για έρευνα προς το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), 
• η προώθηση των Σχεδίων Επιδότησης Επιτοκίου για στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, του Σχεδίου Αναβάθμισης Υποβαθμισμένων Περιοχών (ανάπλαση Παλιάς Λευκωσίας), του Σχεδίου Θαλάσσιας Σύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας καθώς και 
• η συνέχιση της λειτουργίας του επενδυτικού ταμείου για την παροχή χρηματοδότησης κεφαλαίου κυρίως σε καινοτόμες επιχειρήσεις (Equity Fund).