(Παναγιώτης Τσαγγάρης) - Χωρίς το «ΟΚ» της Κύπρου για κυρώσεις προς την Λευκορωσία έληξε (21/9) η Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, η οποία ήταν ως «προπαρασκευαστική» συνεδρία ενόψει και της Συνόδου Κορυφής των ηγετών των χωρών μελών της Ένωσης, η οποία Σύνοδος θα συνέλθει την 24η και 25η Σεπτεμβρίου. 

Η Λευκωσία ζήτησε να εφαρμοστεί η «απόφαση Gymnich», έτσι ώστε να συναινέσει για κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας ξεκαθαρίζοντας την ίδια ώρα πως δεν θα είχε κανένα ενδοιασμό να ψηφίσει ακόμη και σκληρότερες κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, φτάνει η ΕΕ να φανεί συνεπής προς την απόφαση που λήφθηκε στο Βερολίνο (Gymnich) την 28η Αυγούστου 2020. 

«Η απόφαση ήταν ότι οι νέες καταχωρήσεις θα ετοιμάζονταν το συντομότερο». «Δεν είπαμε ότι πριν από τη Λευκορωσία θα το κάναμε για την Ανατολική Μεσόγειο και το ανάποδο» είπε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ όταν κλήθηκε (από το ΚΥΠΕ) να σχολιάσει την απόφαση του Gymnich. Για να προσθέσει πως «δεν κατηγόρησα την Κύπρο για τίποτα. Πότε το έκανα; Απλά μας λείπει η Κύπρος για να έχουμε ομοφωνία», αναφερόμενος στο θέμα των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας. «Είναι ένα γεγονός», είπε. «Είναι ένα υψηλής τάσης πολιτικό πρόβλημα που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να λύσει», δήλωσε. «Καταλαβαίνω τη θέση της Κύπρου», ανέφερε ο Μπορρέλ παραπέμποντας στις συζητήσεις στο Βερολίνο και υπενθυμίζοντας ότι είχε αποφασιστεί πως αν η Τουρκία  δεν άλλαζε τη στάση της – «δεν την άλλαξε», σημείωσε - θα προχωρούσαν οι καταχωρήσεις. Όπως είπε: «υπάρχουν πλέον συζητήσεις», λέγοντας ότι πολλά Κράτη Μέλη έκριναν ότι το θέμα πρέπει να παραπεμφθεί στη σύνοδο. «Είναι και ζήτημα συγχρονισμού», τόνισε (* είδε πιο κάτω τι αποφασίστηκε στο Gymnich)

Θα επιμείνει η Λευκωσία μέχρι τέλους; 
Από την άλλη, η Λευκωσία εμφανίζεται έντονη και αποφασισμένη να προχωρήσει μέχρι τέλους, όπως σημειώθηκε προς την ιστοσελίδα μας από αρμόδιες πηγές. 

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας θα είναι αυτές που επιθυμεί ή που έχει κατά νου η Κύπρος. Πρόκειται ουσιαστικά για συζήτηση προς εξεύρεση της «χρυσής τομής». 

Δηλαδή, αν η Λευκωσία επιζητεί να διευρυνθεί ο κατάλογος των προσώπων που ήδη βρίσκονται στην «μαύρη λίστα» λόγω της άμεσης εμπλοκής τους στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ, ενδεχομένως ναι μεν να διευρυνθεί «αλλά όχι στο βαθμό που ζητά η Λευκωσία», ήταν το σχόλιο διπλωματικής πηγής, για να σημειώσει πως «κάτι ανάλογο εννοείται ότι ισχύει και για εταιρείες».

Κάτι, που θα οδηγήσει και σε ομοφωνία για κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας. Ούτως ή άλλως όλες οι χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου) συμφώνησαν, επί της αρχής, ως προς την ανάγκη επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Λευκορωσίας.

Πάντως όπως πληροφορούμαστε η Λευκωσία φαίνεται πως για αυτή της τη θέση αναμένει ότι θα τύχει υποστήριξης από «ισχυρά κράτη μέλη της ΕΕ». Άλλωστε κατά την σύνοδο των ΥΠΕΞ (21/9) στη συζήτηση για την Τουρκία υπό τις τρέχουσες εξελίξεις, αριθμός χωρών συμπεριλαμβανομένων των  Κύπρου, Ελλάδας, Σλοβακίας, Γαλλίας, Ιρλανδίας, Δανίας, Μάλτας υποστήριξαν ότι στο Βερολίνο υπήρξε πολιτική συμφωνία για να προχωρήσουν κυρώσεις έναντι της Τουρκίας για τις ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ παράλληλα με τις κυρώσεις έναντι της Λευκορωσίας. 

Σειρά χωρών μάλιστα εξέφρασε την άποψη σε σχέση με την επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων έναντι της Τουρκίας αναφορικά με τις παράνομες ενέργειές της στην Κυπριακή ΑΟΖ ότι υπό το πρίσμα της συζήτησης όλου του φάσματος των ευρωτουρκικών σχέσεων στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το εν λόγω θέμα θα πρέπει να παραπεμφθεί στους ηγέτες.

Το γεγονός αυτό οδήγησε την Κύπρο, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τη Λευκορωσία, να σημειώσει ότι από τη στιγμή που δεν δύναται να εφαρμοσθεί η πολιτική συμφωνία του Βερολίνου, το θέμα των κυρώσεων έναντι της Λευκορωσίας θα πρέπει επίσης να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπερ και εγένετο. 

*Τι αποφασίστηκε στο Gymnich; 
Υπενθυμίζεται ότι με το πέρας της Συνόδου των ΥΠΕΞ της ΕΕ στο Βερολίνο (Gymnich), ο Ζοζέπ Μπορέλ στις δηλώσεις του προς τον Τύπο (28/8) ανακοίνωσε τη συναίνεση των 27 για την επιτάχυνση της προσθήκης ονομάτων στη σχετική λίστα, όπως ζήτησε η Κυπριακή Δημοκρατία και παράλληλα ανακοίνωσε τη συναίνεση των Υπουργών να προετοιμαστεί τεχνικά μια πρόσθετη λίστα περιοριστικών μέτρων κατά τη Τουρκίας, στην περίπτωση που δεν καταγραφεί πρόοδος και αποκλιμάκωση. Η νέα αυτή λίστα θα τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής των 27 στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου προς υιοθέτηση.

Ο κ. Μπορέλ ξεκαθάρισε ότι το Συμβούλιο εκφράζει πλήρη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ξεκαθάρισε επιπλέον ότι το Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Κληθείς να διευκρινίσει τι είδους κυρώσεις παρουσίασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος σημείωσε ότι πρόκειται για περιοριστικά μέτρα που αρχικά στοχεύουν πρόσωπα, στη συνέχεια όμως θα στοχεύουν, πλοία, οντότητες, υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, περιορισμό χρήσης λιμανιών, περιορισμούς επί προμηθειών και παροχής τεχνολογίας και άλλα οικονομικά μέτρα σε ό,τι σχετίζεται με τις ενέργειες αυτές καθαυτές τις παράνομες ενέργειες. Σε δεύτερη φάση θα μπορούσαν να υπάρξουν μέτρα και επί άλλων τομέων της τουρκικής οικονομίας που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή. Ξεκαθάρισε όμως ότι η ελπίδα όλων είναι να μη χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν.