Τη νέα πολιτική αδειοδότησης οικοδομών, που φιλοδοξεί να επιφέρει μια «ανατρεπτική» μεταρρύθμιση και ολιστική αλλαγή στη υφιστάμενη πολιτική αδειοδότησης, παρουσίασε  ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης. Κύριος άξονας της, η λιγότερη γραφειοκρατία αλλά ταυτόχρονα το να μην γίνεται οποιαδήποτε έκπτωση σε θέματα εφαρμογής της νομοθεσίας, τόσο όσον αφορά την αδειοδότηση αλλά και σε ό,τι αφορά τον επί τόπου ελέγχου μιας ανάπτυξης.

>>>Διαβάστε επίσης - Νέο Πλαίσιο Στεγαστικής Πολιτικής - Μέτρα, κίνητρα και εργαλεία<<<

Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας πολιτικής είναι η εισαγωγή της κατηγοριοποίησης των αδειών, (χαμηλού, μεσαίου και υψηλού ρίσκου), η απλοποίηση της έκδοσης πολεοδομικής άδειας, η απλοποίηση της διαδικασίας έκδοσης άδειας οικοδομής με την εμπλοκή ιδιωτών μελετητών, την αλλαγή του τρόπου διαβούλευσης, η απλοποίηση του τρόπου έκδοσης πιστοποιητικών τελικής έγκρισης και η αλλαγή του εποπτικού πλαισίου.

Η νέα πολιτική αναμένεται να εφαρμοστεί το 2022, αφού θα πρέπει να προηγηθούν 18 συνολικά δράσεις, όπως εντολές και διατάγματα από τον Υπουργό, αλλά και τροποποιήσεις τριών νομοθεσιών.

Στόχος είναι η μείωση των καθυστερήσεων στην έκδοση αδειών, το κόστος των οποίων υπολογίζεται στα €40 εκατομμύρια ετησίως, η βελτίωση της κατάταξης της Κύπρου στις διάφορες εκθέσεις ανταγωνιστικότητας, καθώς και η βελτίωση της φήμης της χώρας, η οποία είχε στο παρελθόν πληγεί λόγω της καθυστέρησης της έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας.
 

Η υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα

Ζωτικός τομέας οικονομίας, που ενισχύει την ανάπτυξη της Κύπρου μέσω προσέλκυσης νέων επενδύσεων και  δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και απασχόλησης. Η συνεισφορά του τομέα ανάπτυξης γης και κατασκευών στο  16% της ακαθάριστης προστιθέμενης με την συνεισφορά στην απασχόληση να φτάνει στο 9%.

Η αλλαγή που προσδοκάτε να γίνει στον τομέα είναι ουσιαστικά να αρθεί η πολυπλοκότητα συστήματος αδειοδότησης καθώς υπάρχουν 10 Πολεοδομικές & 36 Οικοδομικές Αρχές (Δημιουργία Ενιαίων Αρχών Ανάπτυξης με μεταρρύθμιση ΤΑ). Επίσης υπάρχει και μεγάλος αριθμός διαβουλευτών (Τμήματα/ Υπηρεσίες) αλλά και υπερβολικές καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, απουσία ικανοποιητικού ελέγχου και επιβολής της νομοθεσία, εκμετάλλευση διακριτικής ευχέρειας και διαφθορά και μεγάλος αριθμός παράνομων οικοδομών. Συνέπεια όλων αυτών είναι απομάκρυνση επενδύσεων αλλά και προβλήματα στην έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας με την Κύπρο να έχει  χαμηλή κατάταξη στην Έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας (125η θέση από 190) όσον αφορά τις διαδικασίες αδειοδότησης.

>>>Διαβάστε επίσης - Αιχμή του δόρατος η Λεμεσός στις οικοδομές<<<

Σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής Οικονομίας  λόγο του κόστους των καθυστερήσεων στην έκδοση των αδειών υπολογίζεται στα €40 εκ. ετησίως αλλά και στο κόστος των κακοτεχνιών λόγω έλλειψης ελέγχου που υπολογίζεται στο 10% του κατασκευαστικού κόστους καθώς υπάρχει και το κόστος δυσφήμησης για μη έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας λόγω πολεοδομικών/ οικοδομικών παρατυπιών.

Η Νέα Πολιτική Αδειοδότησης

Προετοιμασία     του πλαισίου των  ενεργειών ΥΠΕΣ για αναθεώρηση της αδειοδότησης ήρθε μέσα από την μελέτη από εμπειρογνώμονες της Ε.Ε. (Support Group), από προτάσεις του ΕΤΕΚ καθώς και με διαβούλευση με 23 Τμήματα/ Υπηρεσίες / Οργανώσεις που εμπλέκονται στην αδειοδότηση.

Οι στόχοι νέου πλαισίου αδειοδότησης είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου με απλοποίηση του συστήματος αδειοδότησης που θα προβλέπει απλές και ταχείς διαδικασίες. Επίσης η ενίσχυση του οικοδομικού ελέγχου και επιβολής η μείωση των καθυστερήσεων (συμμετοχή ιδιωτικού τομέα)  και η αύξηση της παραγωγικότητας των αρμοδίων Αρχών πάντα μεσα από διαφάνεια.

Οι βασικοί Πυλώνες της μεταρρύθμισης

1.    Κατηγοριοποίηση των αδειών σε 3 τύπους αδειοδότησης (χαμηλού, μεσαίου, υψηλού ρίσκου) – χειρισμός αδειοδότησης ανάλογα με την κατηγορία
2.    Απλοποίηση πολεοδομικής άδειας που θα επιτυγχάνει τον καθορισμό των πολεοδομικών χαρακτηριστικών για όλες τις αναπτύξεις
3.    Απλοποίηση της άδειας οικοδομής με την εμπλοκή ιδιωτών μελετητών 
4.    Αλλαγή του τρόπου Διαβούλευσης
5.    Απλοποίηση τρόπου έκδοσης πιστοποιητικών τελικής έγκρισης
6.    Αλλαγή πλαισίου Ελέγχου

>>>Διαβάστε επίσης - Μεγάλη ετήσια αύξηση στις άδειες οικοδομής για οικιστικές μονάδες<<<

Κατηγοριοποίηση σε 3 τύπους πολεοδομικής άδειας 

• Χαμηλού ρίσκου - Αναπτύξεις που περιλαμβάνουν οικοδομές μέχρι τετρακατοικία
• Μεσαίου ρίσκου - Αναπτύξεις που περιλαμβάνουν, από 5-50 οικιστικές μονάδες αλλά και άλλοι τύποι ανάπτυξης μέχρι και 1,000 τ.μ.
• Υψηλού ρίσκου - Μεγάλες αναπτύξεις που υπερβαίνουν των πιο πάνω αριθμό μονάδων και εμβαδών

 Απλοποιημένη διαδικασία πολεοδομικής άδειας

• Για τις αναπτύξεις χαμηλού και μεσαίου ρίσκου, η διαδικασία θα είναι απλοποιημένη και συνοπτική. 
• θα κατατίθεται χωροταξικό διάγραμμα που περιλαμβάνει: χρήση της ανάπτυξης, εμβαδόγραμμα δόμησης, ασφαλείς προσβάσεις, χώροι στάθμευσης, αποστάσεις από σύνορα και ύψος
• Δεν θα κατατίθενται και δεν θα ελέγχονται πλήρη αρχιτεκτονικά σχέδια
• Για τις αναπτύξεις υψηλού ρίσκου θα εφαρμόζεται ενδελεχής έλεγχος

Αλλαγή πρακτικής διαβουλεύσεων

• Οι καθορισμένες διαβουλεύσεις ανάλογα με τον τύπο της ανάπτυξης θα πραγματοποιούνται υπό την ευθύνη του αιτητή και θα προηγούνται της κατάθεσης των αιτήσεων
• Θα αναθεωρηθεί ο κατάλογος με μόνο τις απαραίτητες  αρμόδιες Αρχές που θα συμμετέχουν στη διαδικασία διαβούλευσης
• Απλοποίηση έκδοσης πιστοποιητικών έγκρισης 

Χαμηλού ρίσκου: Έκδοση από τον ίδιο τον μελετητή ο οποίος θα καταθέτει και σχέδια της οικοδομής που θα υλοποιηθεί .

Μεσαίου ρίσκου: Έκδοση από την αρμόδια Αρχή εντός καθορισμένου χρόνου.

Υψηλού ρίσκου: Έκδοση από την αρμόδια Αρχή αφού λάβει υπόψη σχετική έκθεση που θα υποβάλλεται από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα (ελεγκτής δόμησης) .

Έλεγχος

• Θέσπιση υποβολής υποχρεωτικών εκθέσεων ελέγχου από τον επιβλέποντα μηχανικό σε συγκεκριμένα στάδια ανέγερσης της οικοδομής
• Εισαγωγή του θεσμού ελεγκτή δόμησης τρίτου μέρους από τον ιδιωτικό τομέα
• Θέσπιση Μητρώου Μελετητών και Επιβλεπόντων Μηχανικών από ΕΤΕΚ με στόχο την ενίσχυση της ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και επαγγελματικής ευθύνης των επαγγελματιών που θα εμπλέκονται στο σύστημα 
• Διασύνδεση ηλεκτροδότησης με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης της οικοδομής 
• Ρύθμιση εργαλείου αδειοδότησης υφιστάμενων μη αδειούχων οικοδομών αν τηρούνται οι συγκεκριμένες απαιτήσεις 

Προγραμματισμός – χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του σχεδίου

Για την υλοποίηση των μέτρων θα απαιτηθεί η αναθεώρηση νομοθεσίας, διαταγμάτων, εγκυκλίων κ.ά.. Επίσης έχουν καταγράφει 18 διακριτές δράσεις με περιγραφή ως προς την σκοπούμενη ενέργεια με μόνο στόχο η πλήρης εφαρμογή των μέτρων να γίνει μέχρι την 1.01.2022.