ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Η κρίση χρέους σε χώρες της Ευρωζώνης, ταυτόχρονα με τα προβλήματα που αντιμετώπισε το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, δημιούργησαν επενδυτικές ευκαιρίες για τα distressed funds, γνωστά ως αντισταθμιστικά ταμεία έκτακτης ανάγκης, τα οποία επενδύουν σε προβληματικό ενεργητικό, μειωμένης αξίας.

Τα ταμεία αυτά αναζητούν πολύ υψηλές αποδόσεις και στρέφουν το ενδιαφέρον και την προσοχή τους σε ευκαιρίες επενδύσεων κυρίως στην Ευρώπη, σε προβληματικά περιουσιακά στοιχεία. 

Τι σημαίνει όμως ένα προβληματικό (distressed) ενεργητικό; Σημαίνει ένα ενεργητικό του οποίου η αξία μειώνεται. Για παράδειγμα, ένα δάνειο μιας εταιρείας ή ένα στεγαστικό δάνειο.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση οι αναδυόμενες αγορές αποτέλεσαν το μάννα εξ ουρανού για τα funds αυτά προσφέροντάς τους σημαντικές ευκαιρίες για τοποθετήσεις σε προβληματικό ενεργητικό. Το υψηλό ρίσκο που είναι συχνά συνδεδεμένο με τις ευκαιρίες για υψηλές αποδόσεις έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον τους και τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερα funds, στρέφονται προς την αγορά της Κύπρου. Έχουν ήδη συγκεντρώσει μεγάλο μέρος των επισφαλών δανείων των τραπεζών, αξιοποιώντας, ή καλύτερα εκμεταλλευόμενα, την ανάγκη των τραπεζών για εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους. 

Mεγάλες επενδύσεις
Για παράδειγμα, αγοράζουν από μία τράπεζα ένα πακέτο «κόκκινων» δανείων στο 20%-30% της ονομαστικής τους αξίας, ελπίζοντας ότι θα πετύχουν να εισπράξουν από τους δανειολήπτες περισσότερα από την επένδυσή τους. Το όφελος για την τράπεζα, που με την πράξη αυτή «γράφει ζημιές» στον ισολογισμό της, είναι ότι συγκεντρώνει ρευστότητα που δεν θα κατάφερνε να εξασφαλίσει με άλλο τρόπο.

Γιατί, εάν για τις κυπριακές τράπεζες είναι πολύ δύσκολη η είσπραξη, λόγω των αντιδράσεων από μια πιθανή εκποίηση ή επειδή δεν έχει τους τρόπους να προσεγγίσει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, για τα ξένα funds που διατηρούν μητρικές εταιρείες σε μεγάλες πρωτεύουσες του εξωτερικού είναι μια πολύ εύκολη υπόθεση, μια απλή πράξη. Αγοράζει για να εισπράξει και να μεγιστοποιήσει την επένδυσή του, χωρίς συναισθηματισμούς ή αναστολές, μια επιχειρηματική πράξη με στόχο το κέρδος. 

Η αγορά ενός «πακέτου», αρκετές φορές, τυγχάνει διαπραγμάτευσης στο 50% της ονομαστικής αξίας του δανείου για τα ενήμερα ενυπόθηκα δάνεια και μειώνεται μέχρι και στο 5% της ονομαστικής αξίας για τα μη ενυπόθηκα καταναλωτικά δάνεια, που βρίσκονται σε καθυστέρηση πέραν των 12 μηνών.

Οι τράπεζες, σε μια προσπάθειά τους να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους και να μειώσουν τις επισφάλειές τους προχωρούν σε μαζικές πωλήσεις πακέτων «κόκκινων» δανείων, έτσι που οι εκτιμήσεις παρουσιάζουν τα funds να αποκτούν το 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου του συστήματος.

Τα distress funds στοχεύουν κυρίως σε επιχειρήσεις με προβλήματα αλλά και πιθανές προοπτικές σε περίπτωση μιας εκ βάθρου αναδιάρθρωσης της εταιρείας που θα μεγιστοποιήσει τα κέρδη τους. 

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Και «καλά» δάνεια
Οι πωλήσεις δανείων δεν αφορούν πλέον μόνο τα προβληματικά δάνεια, αλλά και τα «καλά» δάνεια, στο πλαίσιο της μείωσης του ενεργητικού.

Τα ενδιαφέροντά τους επικεντρώνονται σε δάνεια στον τομέα του τουρισμού και προσδοκούν να περάσουν στα χέρια τους ξενοδοχεία και άλλες μονάδες αλλά και ακίνητα από εταιρείες real estate και κατασκευαστικές εταιρείες οι οποίες είναι εκτεθειμένες σε υψηλό δανεισμό.

Τι γίνεται με την αγορά ενός δανείου από το fund; Όταν το fund αγοράσει ένα δάνειο, το δικαίωμα του οφειλέτη δεν διαφοροποιείται. Ωστόσο, ο δανειολήπτης υποχρεώνεται να διαπραγματευθεί με τους νέους ιδιοκτήτες της δανειακής του σύμβασης. 

Ήδη, ακολουθώντας τη νοοτροπία της τελευταίας στιγμής, αρκετοί δανειολήπτες εμφανίζουν χρήματα και προσδοκούν να εξοφλήσουν το δάνειό τους πριν περάσει σε fund ή αρκετοί προσδοκούν σε μεγαλύτερη έκπτωση από το fund αντιμετωπίζοντας με ανακούφιση την πώληση. 

Το σημαντικότερο είναι ότι, εάν ο δανειολήπτης δεν ανταποκριθεί και το δάνειο πωληθεί σε fund, τότε δεν μπορεί να προχωρήσει σε οποιαδήποτε ρύθμιση με την τράπεζα, ακόμη όταν τα δάνεια είναι τερματισμένα.

Με την πώληση του δανείου, η τράπεζα ενημερώνει το νέο ιδιοκτήτης τους παρέχοντας επαρκείς πληροφορίες σε σχέση με τη φερεγγυότητα του δανειολήπτη. 

Εκείνο που πρέπει να έχει κατά νου ο δανειολήπτης είναι πως δεν απαλλάσσεται από την πληρωμή της οφειλής του καθώς τα επενδυτικά ταμεία δεν ενδιαφέρονται για τη φήμη ή την καλή εικόνα τους στην ντόπια αγορά αλλά παρά μόνο για την είσπραξη τού λαβείν τους και τη μεγιστοποίηση τής επένδυσής τους. 

Καμιά υποχρέωση
Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, ο δανειολήπτης έχει τη δυνατότητα να κάμει προσφορά στην τράπεζα πριν πωληθεί το δάνειό του. Όμως, η νομοθεσία δεν υποχρεώνει την τράπεζα να αποδεχθεί την εξαγορά του δανείου από τον δανειολήπτη στην ίδια τιμή που έχει προσφέρει το fund. Αντίθετα, παραμένει στη διακριτική ευχέρεια της τράπεζας να δεχθεί ή να απορρίψει την προσφορά του δανειολήπτη, δηλαδή μπορεί ακόμη και να πωλήσει το δάνειο σε fund, ακόμη και αν είναι καλύτερη η προσφορά του δανειολήπτη.

Ειδικότερα, η νομοθεσία που αφορά την πώληση πιστωτικής διευκόλυνσης προνοεί:
Πριν από την πώληση του όλου ή μέρους των πιστωτικών του διευκολύνσεων, πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα -

(α) Είτε κοινοποιεί την πρόθεσή του να πωλήσει ή να διαθέσει το όλον ή μέρος του χαρτοφυλακίου πιστωτικών διευκολύνσεών του:

Νοείται ότι, η εν λόγω κοινοποίηση από το πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, γίνεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τρεις εφημερίδες του ημερήσιου τύπου:

Νοείται περαιτέρω ότι, οι δανειολήπτες και οι εγγυητές τους, αν το επιθυμούν, δύνανται εντός χρονικής περιόδου σαράντα πέντε (45) ημερών, να υποβάλουν πρόταση εξαγοράς της υπό πώληση πιστωτικής διευκόλυνσης∙

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

(β) είτε καλεί τον εμπλεκόμενο δανειολήπτη και τους εγγυητές του, όπως εντός χρονικής περιόδου σαράντα πέντε (45) ημερών, υποβάλλουν πρόταση για εξαγορά της υπό πώληση πιστωτικής του διευκόλυνσης:

Νοείται ότι, η εν λόγω ειδοποίηση κοινοποιείται από το πιστωτικό ίδρυμα, χρηματοδοτικό ίδρυμα ή εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων με επιστολή προς το δανειολήπτη και τους εγγυητές αυτού:

Νοείται περαιτέρω ότι, ο δανειολήπτης δεν υποχρεούται να υποβάλει πρόταση εξαγοράς της υπό πώληση πιστωτικής του διευκόλυνσης:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι, η πρόταση για εξαγορά της υπό πώληση πιστωτικής διευκόλυνσης, υποβάλλεται μόνο μία φορά από το δανειολήπτη και σε περίπτωση που εντός της χρονικής περιόδου των σαράντα πέντε (45) ημερών δεν υποβληθεί τέτοια πρόταση, τότε τεκμαίρεται ότι ο δανειολήπτης δεν επιθυμεί την υποβολή πρότασης.