• Οι ασφάλειες και η ψηφιακή οικονομία φέρνουν χαμηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίου

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Η Τράπεζα Κύπρου, αφήνοντας πίσω όλα όσα της δημιούργησε η χρηματοοικονομική κρίση και το «κούρεμα» του 2013, κινείται προς ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, με κύριο στόχο τα καθαρά έσοδα από τόκους για το 2024 να ξεπεράσουν τα €670 εκατ. 

Κατά το 2023 κατάφερε να πετύχει ισχυρά οικονομικά και λειτουργικά αποτελέσματα, με έναν ισολογισμό που χαρακτηρίζεται από υψηλή ρευστότητα, και που επωφελήθηκε από τις αυξήσεις των επιτοκίων. 

Κατά την ανακοίνωση των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, παρουσιάστηκε και ο στόχος για τα καθαρά έσοδα από τόκους που βασίζεται στα πιο κάτω: 
Πρώτο, αύξηση της μετακύλισης των επιτοκίων στο κόστος των εμπρόθεσμων καταθέσεων (‘pass-through’) σε 40% κατά μέσο όρο το 2024, από 18% κατά το δ’ τρίμηνο 2023. 
Δεύτερο, σταδιακή μετακύλιση της μείωσης των επιτοκίων στις νέες καταθέσεις, και αργή μετακύλιση επιτοκίων στις υφιστάμενες καταθέσεις το 2025.
Τρίτο, σταδιακή αλλαγή στο μείγμα καταθέσεων, ως προς τις εμπρόθεσμες καταθέσεις, σε περίπου 45% μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024 από 32% στα 31 Δεκεμβρίου 2023, 
Τέταρτο, χαμηλή μονοψήφια ετήσια αύξηση των δανείων, καθώς αναμένεται ανατιμολόγηση των δανείων σε χαμηλότερα επιτόκια Euribor (εν αναμονή των μειώσεων στο επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ).

Σύμφωνα με τον μέσο όρο των εκτιμωμένων επιτοκίων της αγοράς τον Ιανουάριο 2024, το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 3.4% για το 2024 (σε σύγκριση με 3.3% κατά το 2023), με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις τις αγοράς να δείχνουν μεγάλη διακύμανση στην πορεία των μειώσεων των επιτοκίων. 

Πώς θα κυμανθεί το Euribor

Το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ αναμένεται να ομαλοποιηθεί το 2025, και αναμένεται να μειωθεί σε 2.7% κατά το δ’ τρίμηνο 2024 και σε 2.0% κατά το δ’ τρίμηνο 2025. Τα επιτόκια Euribor έχουν ήδη ξεκινήσει να μεταβάλλονται εν αναμονή των μεταβολών αυτών. Το Euribor 6 μηνών αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 3.2% το 2024 (σε σύγκριση με 3.7% κατά το 2023). 

Το όραμα του Συγκροτήματος είναι να δημιουργήσει συνεργασίες δια βίου με τους πελάτες του, έτσι οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής του επικεντρώνονται στα πιο κάτω:

• Ενίσχυση εσόδων με βέλτιστη διαχείριση κεφαλαίων, μέσω δημιουργίας εσόδων από αύξηση ποιοτικού νέου δανεισμού.
• Διαφοροποίηση σε τραπεζικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες με χαμηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίου (όπως ασφαλιστικού κλάδου και Ψηφιακής Οικονομίας). 
• Συνετή διαχείριση της ρευστότητας του Συγκροτήματος.
• Επίτευξη ορθολογιστικού μοντέλου λειτουργίας, με συνεχή επικέντρωση στην αποδοτικότητα μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού.
• Διατήρηση της ισχυρής ποιότητας δανειακού χαρτοφυλακίου, μέσω διατήρησης ποιοτικού νέου δανεισμού μέσω αυστηρών πρακτικών, μείωσης της χρέωσης πιστωτικών ζημιών δανείων (cost of risk) σε κανονικά επίπεδα και μείωσης των άλλων απομειώσεων. 
• Ενίσχυση οργανωτικής ανθεκτικότητας και πολιτικής για Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και σχετικά µε τη Διακυβέρνηση (ΠΚΔ) θέματα (Environmental, Social and Governance, ESG). 

Aύξηση στα καθαρά έσοδα

Επίκεντρο των αποτελεσμάτων του 2023 ήταν η γρήγορη και ανοδική αύξηση στα επιτόκια, η υψηλή ρευστότητα στον ισολογισμό του που οδήγησαν στη σημαντική αύξηση στα καθαρά έσοδα από τόκους του Συγκροτήματος. 

Για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2023, τα καθαρά έσοδα από τόκους υπερδιπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής κερδοφορίας. 

Το Συγκρότημα στοχεύει στη συνεχή αύξηση των εσόδων μέσω διάφορων πρωτοβουλιών με χαμηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις, με έμφαση στα καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες, στις ασφαλιστικές και στις μη τραπεζικές υπηρεσίες. 

Να σημειωθεί ότι, τα μη επιτοκιακά έσοδα συμβάλλουν στην κερδοφορία του Συγκροτήματος και κάλυπταν κατά μέσο όρο περίπου 80% των συνολικών λειτουργικών εξόδων στο παρελθόν. Ωστόσο, το 2024 και 2025, τα μη επιτοκιακά έσοδα αναμένεται να συνεχίσουν να καλύπτουν περίπου 70%-80% των συνολικών λειτουργικών εξόδων, και υποστηρίζονται από την αύξηση στα καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες με ρυθμό ανάλογο περίπου με την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη. 

Να σημειωθεί ότι το 2023 η Τράπεζα:
Πρώτο, πέτυχε καθαρά έσοδα από τόκους ύψους €792 εκατ., αυξημένα κατά 114% σε ετήσια βάση 
Δεύτερο, πέτυχε καθαρά έσοδα από τόκους €220 εκατ. κατά το δ’ τρίμηνο 2023, αυξημένα κατά 3% σε τριμηνιαία βάση 
Τρίτο, πέτυχε μη επιτοκιακά έσοδα €300 εκατ. αυξημένα κατά 3% σε ετήσια βάση, καλύπτοντας το 88% των συνολικών λειτουργικών εξόδων 
Τέταρτο, κατέγραψε συνολικά λειτουργικά έξοδα αυξημένα κατά 5% σε ετήσια βάση, καθώς οι ενέργειες βελτίωσης της αποδοτικότητας του 2022 αντισταθμίζουν εν μέρει τις πληθωριστικές πιέσεις. 

Οι καταθέσεις μετρητών 

Τι άλλο επενέργησε θετικά στην παρουσίαση της πολύ καλής εικόνας του Συγκροτήματος;

Στις 31 Δεκεμβρίου 2023, οι καταθέσεις μετρητών με την ΕΚΤ (εξαιρουμένων ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ ύψους περίπου €2.0 δις) ανήλθαν σε περίπου €7.6 δις. Η αύξηση των επιτοκίων ωφέλησε σταδιακά τα έσοδα από τόκους δανείων, καθώς περίπου το 50% του δανειακού χαρτοφυλακίου του Συγκροτήματος τιμολογείται σύμφωνα με το Euribor. 

Όπως εξηγεί η Τράπεζα «η αύξηση υποστηρίχθηκε από την ταχύτερη και μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων από ό,τι αναμενόταν καθώς και από το χαμηλό κόστος καταθέσεων». 

Επίσης, το Συγκρότημα εφάρμοσε εκ των προτέρων ενέργειες για τη μείωση της μεταβολής των καθαρών εσόδων από τόκους λόγω της διακυμάνσης των επιτοκίων (‘sensitivity’), μετατρέποντας μερικά από τα κυμαινόμενα περιουσιακά στοιχεία του σε περιουσιακά στοιχεία σταθερού επιτοκίου. 

Οι ενέργειες αυτές περιλάμβαναν την επένδυση σε ομόλογα με σταθερό επιτόκιο, την έναρξη συμφωνιών επαναπώλησης (‘reverse repos’), την προσφορά δανεισμού με σταθερά επιτόκια και τη συμμετοχή σε συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων (λήψη σταθερού επιτοκίου και πληρωμή κυμαινόμενου). 

Να σημειωθεί ότι, περίπου το ένα πέμπτο του δανειακού χαρτοφυλακίου του Συγκροτήματος συνδέεται με το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας, το οποίο αποτελεί φυσική αντιστάθμιση (‘natural hedge’) του κόστους καταθέσεων.

Ασφαλιστικές και μη τραπεζικές εργασίες

Επίσης, το Συγκρότημα επικεντρώνεται στη συνεχή βελτίωση των εσόδων, μέσω πρωτοβουλιών με χαμηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις, με έμφαση στα έσοδα από αμοιβές και προμήθειες, ασφαλιστικές και άλλες μη τραπεζικές υπηρεσίες, αξιοποιώντας τις ψηφιακές δυνατότητες του Συγκροτήματος. 

Οι ασφαλιστικές εταιρείες του Συγκροτήματος, EuroLife και Γενικές Ασφάλειες, παρέχουν επαναλαμβανόμενα και βελτιωμένα έσοδα, διαφοροποιώντας τις ροές εισοδημάτων του Συγκροτήματος. Τα καθαρά αποτελέσματα από ασφαλιστικές εργασίες για το 2023 αποτελούν το 18% των μη επιτοκιακών εσόδων του Συγκροτήματος και ανέρχονται σε €54 εκατ., αυξημένα κατά 20% σε ετήσια βάση.

ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ