•    Η Τράπεζα Κύπρου κάλυψε πρώτη τον στόχο MREL του Ιανουαρίου 2022
•    Οι τράπεζες ετοιμάζονται για μία ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων
•    Η εποπτική απαίτηση σε ένα δύσκολο περιβάλλον

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου

«Μαξιλαράκι» κεφαλαίων μέχρι το 2025, στο πλαίσιο προληπτικής επάρκειας κεφαλαίων, είναι υποχρεωμένες να διατηρούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες, σύμφωνα με την υποχρέωση MREL (Ελάχιστες Απαιτήσεις Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων).

Τραπεζικές πηγές δήλωναν στη Brief πως «η απαίτηση αυτή έρχεται να προστεθεί σε ένα δύσκολο χρηματοοικονομικό περιβάλλον που δημιουργείται λόγω της πανδημίας του COVID – 19, ωστόσο πρέπει να καλυφθεί για να διασφαλίσουν την κεφαλαιακή τους θωράκιση. Το MREL αφορά στοιχεία παθητικού των τραπεζών που θα μπορούν δυνάμει να χρησιμοποιηθούν για την απορρόφηση ζημιών και για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αν κάτι τέτοιο απαιτηθεί σε περίπτωση εξυγίανσης».

Ήδη οι τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με νέες μεγάλες προκλήσεις όπως:

Πρώτο, το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων

Δεύτερο, νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια λόγω της παρατεταμένης διάρκειας της πανδημίας.

Τρίτο, τα προγράμματα  ψηφιακής μεταμόρφωσης και νέων οικονομικών μοντέλων. 

Τέταρτο, τα αυξημένα κόστη.

Όπως προνοούν οι σχετικές οδηγίες οι τράπεζες υποχρεώνονται να αντλήσουν κεφάλαια με ομολογιακές εκδόσεις, μέσω των οποίων θα ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους. Τα αντληθέντα κεφάλαια θα απορροφούνται από τους ισολογισμούς τους ετησίως και καθ’ όλη τη διάρκεια της πενταετίας.

Σύμφωνα με τη σχετική οδηγία, οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί και στην Κύπρο είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν στην έκδοση ομολόγων σύμφωνα με την υποχρέωση MREL (Minimum Required Eligible Liabilities), με στόχο έναν δείκτη συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας ύψους 22% - 25% μέχρι το τέλος του 2025 σύμφωνα και με τις οδηγίες του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB). 

Αυξημένες απαιτήσεις
Οι απαιτήσεις θα είναι αυξημένες το 2024 – 2025 και μικρότερες το 2022 και 2023.

Η Τράπεζα Κύπρου είναι η πρώτη κυπριακή τράπεζα που πέτυχε τον στόχο για το MREL του Ιανουαρίου 2022, μετά την επιτυχή έκδοση ομολόγου ύψους €300 εκατ. (Senior Preferred Notes) κατά το β’ τρίμηνο, σε χαμηλή τιμολόγηση (2.5%) και με σημαντική υπερκάλυψη. 

Η συναλλαγή βελτίωσε τον δείκτη Ελάχιστης Απαίτησης Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων της Τράπεζας σε 18,37% των σταθμισμένων περιουσιακών στοιχείων και σε 10,62% του δείκτη μόχλευσης μέτρου συνολικού ανοίγματος (LRE), πιο πάνω από την ενδιάμεση απαίτηση ύψους 14,94% των σταθμισμένων περιουσιακών στοιχείων και 5,91% του δείκτη μόχλευσης μέτρου συνολικού ανοίγματος (LRE), με την οποία η Τράπεζα είναι υποχρεωμένη να συμμορφωθεί μέχρι τέλος 2021.

Πληροφορίες μας αναφέρουν πως ομόλογα MREL θα εκδοθούν και από άλλες τράπεζες όπως είναι  η Ελληνική Τράπεζα, ενώ άλλες, μικρότερες τράπεζες, θα ακολουθήσουν τις οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.

Ωστόσο, οι τράπεζες που οι μητρικές τους βρίσκονται στην Ελλάδα όπως η Eurobank Κύπρου και η Alpha Bank Κύπρου δεν αποκλείεται να καλύψουν τις MREL απαιτήσεις τους από τα ομόλογα των μητρικών τους.

Τα σχέδια εξυγίανσης καταρτίζονται για όλα τα ιδρύματα και επικαιροποιούνται ετησίως, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής στρατηγικής εξυγίανσης για κάθε τραπεζικό ίδρυμα. Έτσι διασφαλίζεται η ομαλή εφαρμογή ενεργειών εξυγίανσης στο ίδρυμα. Η απαίτηση αυτή  υπολογίζεται ως το ποσό των ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων εκφρασμένο ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου των υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας. 

Η ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (MREL) βρίσκεται σε συνάρτηση με την Οδηγία 2014/59/EE για τη θέσπιση πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών και επενδυτικών εταιρειών (BRRD) που ισχύει από 1/1/2016.

Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι «για την αποτελεσματική εφαρμογή της αναδιάρθρωσης του παθητικού και για να διασφαλιστεί ότι τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν εκδώσει επαρκή χρηματοοικονομικά μέσα, τα οποία θα μπορούν να διαγραφούν ή και να απομειωθούν προς απορρόφηση ζημιών ή/και να μετατραπούν σε μετοχικό κεφάλαιο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι τράπεζες θα πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή μία ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (Minimum Requirement of Own Funds and Eligible Liabilities – MREL)». 

Τι είναι η απαίτηση προληπτικών κεφαλαίων MREL
Η Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων (Minimum Required Eligible Liabilities, MREL) βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με την Οδηγία 2014/59/EE για τη θέσπιση πλαισίου για την εξυγίανση τραπεζών και επενδυτικών εταιρειών  (BRRD) που ισχύει από 1/1/2016. 

Η Οδηγία BRRD ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τον ν. 4335/2015 και έθεσε τέλος στην πολιτική της διάσωσης των τραπεζών με δημόσιους πόρους, ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογούμενων σε ζημίες. Παράλληλα, καθιέρωσε εργαλεία εξυγίανσης με ίδια μέσα, μεταξύ αυτών και την αναδιάρθρωση του παθητικού (bail-in tool).