• Τι αποκαλύπτει έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου
• Oι τρεις σοβαροί συστημικοί κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα

Γράφει η

Χρύσω Αντωνιάδου

«Εντείνονται τα ακραία σενάρια κινδύνου λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων» προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου. Σύμφωνα με το έγγραφο προειδοποίησης, το οποίο καταγράφει τις ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ε.Ε. - αφορά και την Κύπρο- «αυτές οι γεωπολιτικές εξελίξεις επηρεάζουν τις τιμές και την προσφορά ενέργειας, γεγονός που συνεπάγεται νέα αύξηση των πιέσεων στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών». 

>>> Διαβάστε επίσης: 

• Παρεμπιπτόντως, πού το πάτε με τα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ!
• FAO: Μια απότομη αύξηση μέχρι 22% σε τιμές τροφίμων και ζωοτροφών

Στο έγγραφο, το οποίο κατέχει η Brief, «ο υψηλότερος του αναμενόμενου πληθωρισμός σφίγγει τις συνθήκες χρηματοδότησης, γεγονός που μπορεί να εντείνει τις πιέσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα». 
«Μια οξεία επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα αύξηση του πιστωτικού κινδύνου σε μια περίοδο κατά την οποία ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα εξακολουθούν να βρίσκονται σε διαδικασία αντιμετώπισης προβλημάτων ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού τα οποία σχετίζονται με την πανδημία COVID-19 και τα οποία μέχρι πρότινος ήταν περιορισμένα λόγω των εκτεταμένων μέτρων δημόσιας στήριξης», καταγράφει η έκθεση. 

Το Συμβούλιο επισημαίνει πως «οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που απορρέουν από την απότομη πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων παραμένουν και αυτοί σοβαροί. Η αύξηση των επιτοκίων ενυπόθηκου δανεισμού και η επιδείνωση της ικανότητας εξυπηρέτησης του χρέους λόγω της μείωσης του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών θα μπορούσαν να ασκήσουν καθοδική πίεση στις τιμές των κατοικιών. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να προκαλέσει την επέλευση συσσωρευμένων κυκλικών κινδύνων στις αγορές ακινήτων». 

Αυξημένη αβεβαιότητα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) γνωστοποιεί τις ανησυχίες του σχετικά με την αυξημένη αβεβαιότητα και την αυξημένη πιθανότητα υλοποίησης ακραίων σεναρίων κινδύνου με χαμηλή πιθανότητα επέλευσης στις αρχές του τρέχοντος έτους. Σύμφωνα με τη γενική προειδοποίηση του Συμβουλίου oι τρεις σοβαροί συστημικοί κίνδυνοι που έχουν εντοπιστεί για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι:

Πρώτο, η επιδείνωση των μακροοικονομικών προοπτικών, συνδυαζόμενη με την αυστηροποίηση των συνθηκών χρηματοδότησης, συνεπάγεται νέα αύξηση των πιέσεων στους ισολογισμούς των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών (ΜΧΕ) και των νοικοκυριών. Οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους των ΜΧΕ και των νοικοκυριών. 

Δεύτερο, παραμένουν σοβαροί οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που απορρέουν από την απότομη πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων. Ως εκ τούτου προκαλούνται σημαντικές ζημίες αποτιμώμενες βάσει των τιμών της αγοράς (mark-to-market), οι οποίες ενδέχεται να εντείνουν την αστάθεια και να προκαλέσουν πιέσεις ρευστότητας. 

Τρίτο, η επιδείνωση των μακροοικονομικών προοπτικών επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού και τις προοπτικές κερδοφορίας των πιστωτικών ιδρυμάτων. 

Συστημικοί κίνδυνοι

Εκτός από αυτούς τους τρεις σοβαρούς συστημικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, το ΕΣΣΚ εντοπίζει και άλλους συστημικούς κινδύνους όπως είναι:

• Οι ευπάθειες στον τομέα των οικιστικών ακινήτων αυξήθηκαν περαιτέρω σε πολλά κράτη - μέλη το πρώτο εξάμηνο του 2022 λόγω της έντονης αύξησης των τιμών των κατοικιών και του ενυπόθηκου δανεισμού. 
• H αύξηση των επιτοκίων και η επιδείνωση της ικανότητας εξυπηρέτησης του χρέους λόγω της μείωσης του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών, αναμένεται να ασκήσουν καθοδική πίεση στις τιμές των κατοικιών. 
• Η επιδείνωση των μακροοικονομικών προοπτικών εντείνει  τις προκλήσεις για τον τομέα των εμπορικών ακινήτων.
• Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αυξήσει την πιθανότητα επέλευσης μεγάλης κλίμακας συμβάντων στον κυβερνοχώρο, τα οποία ενδέχεται να διαταράξουν κρίσιμες οικονομικές και χρηματοπιστωτικές υποδομές. 
• Το υψηλό δημόσιο χρέος παραμένει μία από τις κύριες μακροοικονομικές ευπάθειες σε αρκετά κράτη μέλη. 
• Η ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα παραμένει ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ικανότητάς του να στηρίξει την πραγματική οικονομία. 
• Τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να λειτουργήσουν ως πρώτη γραμμή άμυνας, διασφαλίζοντας ότι οι πρακτικές σχηματισμού προβλέψεων και ο κεφαλαιακός προγραμματισμός τους λαμβάνουν υπόψη τις αναμενόμενες και τις μη αναμενόμενες ζημίες. 
• Τα πιστωτικά ιδρύματα να διασφαλίσουν ότι διαθέτουν καλή εικόνα των βραχυπρόθεσμων κινδύνων ρευστότητάς τους και συγκεκριμένα σχέδια έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπισή τους. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης έχει αποδειχθεί ανθεκτικό στις γεωπολιτικές εντάσεις και την οικονομική αβεβαιότητα που αυξάνονται.