Συνέντευξη στην
ΜΑΡΙΑΝ ΑΝΔΡΕΟΥ 

Ο Κλάδος της Ναυτιλίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της Κύπρου καθώς είναι ένας σημαντικός οικονομικός πόρος, ο οποίος αναπτύσσεται αφενός λόγω της γεωγραφικής θέσης του νησιού και αφετέρου λόγω των νομοθεσιών και των μέτρων που λαμβάνουν όλες οι χώρες βάσει Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Κλάδος συμβάλλει σε πολλούς τομείς, ενισχύει την εθνική οικονομία και αναζωογονεί την απασχόληση.

Η Κύπρος αποτελεί σήμερα παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη με τον 11ο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο και τον 3ο μεγαλύτερο στόλο στην Ευρώπη.

H Ναυτιλία ωστόσο, ήταν από τους πρώτους Κλάδους που επλήγησαν από την κρίση της πανδημίας της νόσου του κορωνοϊού 2019 COVID-19.

Η Υφυπουργός Ναυτιλίας Νατάσα Πηλείδου μιλάει στην Brief για την ανάπτυξη του Κλάδου στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια αλλά και κατά πόσο αναμένεται να αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια. Όμως ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή στην Ναυτιλία; Πως έχει επηρεαστεί ο Κλάδος από την πανδημία και σε τι βαθμό;

Η κα. Πηλείδου εκτιμά την επιρροή της νόσου του Covid-19 στον κλάδο και εντούτοις παραθέτει και τους περαιτέρω κινδύνους που ελλοχεύουν εκτός κορωνοϊού.

• Η ανάπτυξη του Κλάδου της Ναυτιλίας σε στατιστικά και αριθμούς τα τελευταία 5 χρόνια
• Που οφείλεται η ανάπτυξη – Ποιοι τομείς της ναυτιλίας βοήθησαν πιο πολύ;
• Ποιες οι συνέπειες στον κλάδο από τον Covid-19 και ποιοι τομείς επηρεάστηκαν περαιτέρω;
• Ποια τα επιπλέον προβλήματα και ποιες οι διαστάσεις των προκλήσεων;
• Μπορεί να προβλεφθεί η επόμενη μέρα;

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Παρατίθεται αυτούσια η συνέντευξη της Υφυπουργού Ναυτιλίας:

Κατά τα δυο χρόνια λειτουργίας του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του Κυπριακού νηολογίου

Πόσο αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια η ναυτιλία στην Κύπρο;
Η εμπορική ναυτιλία στην Κύπρο αναπτύχθηκε ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα η χώρα μας να κατέχει τον ενδέκατο σε μέγεθος εμπορικό στόλο στον κόσμο και τον τρίτο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ταυτόχρονα, η Κύπρος διαθέτει ένα ολοκληρωμένο ναυτιλιακό σύμπλεγμα εταιρειών και υποδομών που καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα ναυτιλιακών και παρεμφερών υπηρεσιών.

Οι ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν ή έχουν γραφεία στο νησί μας ξεπερνούν σήμερα τις 250. Περισσότεροι από 55.000 ναυτικοί εργοδοτούνται στα Κυπριακά πλοία και περίπου 9.000 άτομα απασχολούνται στις ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο. Εκτιμάται ότι τα έσοδα από τη ναυτιλία ανέρχονται στο  7% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, ενώ 3% περίπου του εργατικού δυναμικού εργάζεται στην ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Κατά τα δυο χρόνια λειτουργίας του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του Κυπριακού νηολογίου. Εμφανή είναι τα πρώτα αποτελέσματα των διαφόρων δράσεων του Υφυπουργείου με την προσέλκυση νέων πλοίων στο Κυπριακό νηολόγιο.  Συγκεκριμένα ο Κυπριακός στόλος έχει αυξηθεί κατά ένα εκατομμύριο κόρους, αγγίζοντας τα 24.6 εκατομμύρια κόρους κατά το τέλος του 2019. Επιπρόσθετα, οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο σύστημα φόρου χωρητικότητας της Κύπρου, δηλαδή το ειδικό φορολογικό πλαίσιο που ισχύει για τη ναυτιλία, αυξήθηκαν από 168 σε 220 από την ίδρυση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας .

Στατιστικά – αριθμοί των τελευταίων 5 χρόνων

Παρατηρείται μια σταθερή και αυξητική τάση στους αριθμούς των εγγεγραμμένων πλοίων στο Κυπριακό νηολόγιο, η οποία αντικατοπτρίζεται και στα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων πέντε χρόνων. 

Κυπριακό νηολόγιο

Πέραν όμως του νηολογίου, η Κύπρος έχει καταφέρει να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο και εκτενές ναυτιλιακό σύμπλεγμα εταιρειών που εδρεύουν ή έχουν δραστηριότητες στην Κύπρο. Οι ναυτιλιακές εταιρείες που είναι ενταγμένες στο κυπριακό σύστημα φόρου χωρητικότητας αυξήθηκαν ως εξής:

Ναυτιλιακές εταιρείες ενταγμένες στο Σύστημα Φόρου Χωρητικότητας

Οι πιο πάνω εταιρείες πλαισιώνονται από πληθώρα άλλων εταιρειών που παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες όπως παροχή καυσίμων και εξοπλισμού, τεχνολογίας, λογισμικών, λογιστικών, τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, ναυτασφαλιστικών, μεσιτικών υπηρεσιών, ναυπηγία, ναυτικούς πράκτορες, νομικών υπηρεσιών, ενώ οι πλείστες κυπριακές τράπεζες παρέχουν χρηματοδοτικές δυνατότητες σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ναυτιλιακό τομέα.   

>>> Διαβάστε επίσης: Πηλείδου: Διασφαλίζεται η αξιοπιστία της κυπριακής ναυτιλίας <<<

Το Υφυπουργείο έχει θέσει σε εφαρμογή την Εθνική Στρατηγική Ναυτιλίας η οποία καλύπτει θέματα ανταγωνιστικότητας, προβολής, γαλάζιας ανάπτυξης, εκπαίδευσης και καινοτομίας στη ναυτιλία

Που οφείλεται η ανάπτυξη – Ποιοι τομείς της ναυτιλίας βοήθησαν πιο πολύ;
Τόσο ο δημόσιος τομέας όσο και ο ιδιωτικός τομέας έχουν εργαστεί εντατικά τα τελευταία χρόνια για την ανάπτυξη του ναυτιλιακού τομέα της Κύπρου. Στόχος είναι η ανάπτυξη ολόκληρου του ναυτιλιακού συμπλέγματος, από την πλοιοκτησία και την πλοιοδιαχείριση μέχρι τους υποστηρικτικούς τομείς που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στις ναυτιλιακές εταιρείες. Με την καθοδήγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας, η οποία αποτελείται από μέλη του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και του ιδιωτικού τομέα, το Υφυπουργείο έχει θέσει σε εφαρμογή την Εθνική Στρατηγική Ναυτιλίας η οποία συμπεριλαμβάνει ένα πολυδιάστατο πλάνο δράσης που καλύπτει θέματα ανταγωνιστικότητας, προβολής, γαλάζιας ανάπτυξης, εκπαίδευσης και καινοτομίας στη ναυτιλία.

Ένας από τους σημαντικότερους στόχους της εν λόγω στρατηγικής ήταν η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της επέκτασης του ναυτιλιακού φορολογικού συστήματος της Κύπρου ως συμβατό με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στον Τομέα των Θαλάσσιων Μεταφορών. Η επέκταση του εν λόγω πλαισίου εγκρίθηκε από την ΕΕ το Δεκέμβριο 2019 μετά από διαβουλεύσεις 2 ετών και θα ισχύει για ακόμη 10 χρόνια, διασφαλίζοντας έτσι τη διατήρηση του ανταγωνιστικού πλαισίου που παρέχει η Κύπρος σε πλοιοκτήτες, πλοιοδιαχειριστές και ναυλωτές μέχρι το 2030.

Μέρος της στρατηγικής για την ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας αποτελεί επίσης το πολυδιάστατο πρόγραμμα προώθησης και προβολής της ναυτιλίας που έχει εφαρμοστεί τα τελευταία 2 χρόνια. Εντός του πλαισίου αυτού, η κυπριακή ναυτιλία έχει δημιουργήσει ένα «φρέσκο πρόσωπο» της κυπριακής ναυτιλίας, με τον ανασχεδιασμό του λογοτύπου, της εταιρικής ταυτότητας και των εντύπων του Υφυπουργείου, τη διοργάνωση και συμμετοχή σε μεγάλο αριθμό εκθέσεων και συνεδρίων στην Κύπρο και σε όλα τα σημαντικά ναυτιλιακά κέντρα ανά το παγκόσμιο, καθώς και η εφαρμογή ψηφιακής στρατηγικής προβολής.

Άλλος ένας σημαντικός πυλώνας της στρατηγικής του Υφυπουργείου είναι η ψηφιοποίηση και η αποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας για την αναβάθμιση των υπηρεσιών μας. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε ψηφιοποιήσει τα αρχεία μας και έχουμε ανανεώσει πλήρως την ιστοσελίδα μας, στην οποία έχουμε προσθέσει σειρά ηλεκτρονικών εφαρμογών, όπως η επαλήθευση των ηλεκτρονικών πιστοποιητικών που εκδίδονται. Παράλληλα, έχουν ολοκληρωθεί επίσης οι πιο κάτω δράσεις:

• Η αναδιοργάνωση του Υφυπουργείου βάσει βέλτιστων διεθνών πρακτικών με στόχο την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Η εφαρμογή συστήματος 24ωρης τεχνικής υποστήριξης
• Η αναθεώρηση της πολιτικής εγγραφής πλοίων, όπου έχει υιοθετηθεί μια νέα προσέγγιση η οποία μειώνει τη γραφειοκρατία και το κόστος εγγραφής και προσφέρει περισσότερη ευελιξία.
• Η παροχή 24ωρης εξυπηρέτησης για θέματα τεχνικής υποστήριξης προσφέρει άμεση ανταπόκριση του Υφυπουργείου στις απαιτήσεις της βιομηχανίας.
• Η επέκταση της πιστοποίησης ISO του Υφυπουργείου στις διαδικασίες ελέγχου κράτους σημαίας
• Η υπογραφή αναθεωρημένης σύμβασης με τους Αναγνωρισμένους Οργανισμούς, δηλαδή τους νηογνώμονες που προσφέρουν υπηρεσίες στην κυπριακή σημαία.
• Η υλοποίηση του «Πληροφοριακού Συστήματος Ναυτικής Σταδιοδρομίας -  MARIS (Marine career Information System)» στα πλαίσια του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-A  Ελλάδα – Κύπρος 2014 – 2020.

Επιπρόσθετα το Υφυπουργείο προχωρά με τον σχεδιασμό αυτοματοποιημένου συστήματος για τον έλεγχο κράτους λιμένα όπως επίσης και με την αυτοματοποίηση της διαδικασίας νηολόγησης πλοίων.

Επίσης, βάσει των αποτελεσμάτων της ετήσιας έκθεσης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για το 2019 σχετικά με τον έλεγχο του κράτους σημαίας, η κυπριακή σημαία δεν περιλαμβάνεται πλέον στον κατάλογο των σημαιών υπό παρακολούθηση (targeted list) από την αμερικανική ακτοφυλακή (“US Coast Guard” ή “USCG”) σε σχέση με τη συμμόρφωση της με τους ισχύοντες κανονισμούς ασφαλείας. Αυτή είναι μια μεγάλη επιτυχία της κυπριακής σημαίας, η οποία κατοχυρώνει την υψηλή της ποιότητα και προσθέτει στο κύρος της. Σημειώνεται ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται στη «λευκή λίστα» των μνημονίων συνεννόησης  του Παρισιού και του Τόκυο.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Αν και οι επιπτώσεις της κρίσης δεν μπορούν να υπολογιστούν ακόμα με ακρίβεια, αναμένεται ότι ο αντίκτυπος θα είναι πολύ σοβαρός

Πόσο αναμένεται να αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια;
Δυστυχώς, η παγκόσμια κρίση που έχει προκαλέσει η εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού έχει επηρεάσει αρνητικά τη διεθνή ναυτιλία. Αν και οι επιπτώσεις της κρίσης δεν μπορούν να υπολογιστούν ακόμα με ακρίβεια, αναμένεται ότι ο αντίκτυπος θα είναι πολύ σοβαρός. Ήδη η παγκόσμια αγορά έχει επηρεαστεί πολύ αρνητικά, ενώ οι λειτουργικές και άλλες δυσκολίες που συνεχώς προκύπτουν προσθέτουν στα προβλήματα και τις προκλήσεις. Όπως και η παγκόσμια ναυτιλία, έτσι και η κυπριακή ναυτιλία αναμφίβολα θα επηρεαστεί αρνητικά. Ως κράτος, οφείλουμε να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις και να διασφαλίσουμε ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο το οποίο να τους επιτρέψει να ξεπεράσουν τα προβλήματα που προκύπτουν. Το ευρύτερο πλαίσιο της κυπριακής ναυτιλίας παραμένει ανταγωνιστικό, και παράλληλα γίνονται προσπάθειες για την περαιτέρω ενίσχυση του. Έχουν επίσης τεθεί σε εφαρμογή διάφορα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν λόγω της κρίσης, και το Υφυπουργείο Ναυτιλίας συνεχίζει απρόσκοπτα τη λειτουργία του και την άμεση εξυπηρέτηση των εταιρειών με στόχο την παροχή εξειδικευμένης στήριξης κατά τη δύσκολη αυτή περίοδο.

Στόχος και προσπάθεια όλων είναι η διευκόλυνση των εργασιών των ναυτιλιακών εταιρειών προκειμένου να συνεχίσει όσο το δυνατό πιο ομαλά η διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου

Ποια η επιρροή της πανδημίας της νόσου του κορωνοϊού στη ναυτιλία και ποια μέτρα έλαβε το Υφυπουργείο Ναυτιλίας προς στήριξη του τομέα;
Δυστυχώς η εξάπλωση του κορωνοϊού παγκοσμίως έχει σοβαρές συνέπειες στην οικονομία γενικά και φυσικά η ναυτιλία δεν έχει παραμείνει ανεπηρέαστη.  Ωστόσο, η ναυτιλία αποτελεί την ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου εμπορίου και ως εκ τούτου, στόχος και προσπάθεια όλων είναι η διευκόλυνση των εργασιών των ναυτιλιακών εταιρειών προκειμένου να συνεχίσει όσο το δυνατό πιο ομαλά η διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου.

Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει λάβει τα ακόλουθα μέτρα για να στηρίξει τον τομέα:

• Απρόσκοπτη λειτουργία όλων των υπηρεσιών του Υφυπουργείου και πλήρης ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πελατών μας μέσω των αυτοματοποιημένων μας συστημάτων
• Παροχή 24ώρης εξυπηρέτησης για θέματα τεχνικής υποστήριξης
• Παράταση της προθεσμίας για καταβολή του φόρου χωρητικότητας και του ετήσιου τέλους διαχείρισης νηολογίου μέχρι τις 31 Μαΐου 2020 (αντί για τις 31 Μαρτίου 2020)
• Δημιουργία ειδικής ενότητας στην ιστοσελίδα μας με υποστηρικτικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων εγκυκλίων που κατευθύνουν τις εταιρείες σχετικά με την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων
• Παρότρυνση προς τις ναυτιλιακές εταιρείες όπως απευθύνονται κατευθείαν στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας με συγκεκριμένα αιτήματα για τεχνική και άλλη στήριξη κατά τη δύσκολη αυτή περίοδο, καθώς η κάθε περίπτωση θα εξετάζεται ξεχωριστά, με στόχο την διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου, με γνώμονα πάντα την  ασφάλεια και την υγεία των πληρωμάτων και του κοινού

Αρνητικά έχουν επηρεαστεί όλοι οι τομείς της ναυτιλίας και σχεδόν όλοι οι τύποι πλοίων, καθώς η αγορά έχει πληγεί σοβαρά από την εξάπλωση της πανδημίας

Ποιοι τομείς της ναυτιλίας επηρεάστηκαν περισσότερο;
Αρνητικά έχουν επηρεαστεί όλοι οι τομείς της ναυτιλίας και σχεδόν όλοι οι τύποι πλοίων, καθώς η αγορά έχει πληγεί σοβαρά από την εξάπλωση της πανδημίας. Επιπρόσθετα, παρουσιάζεται πληθώρα λειτουργικών δυσκολιών που αναμφίβολα έχουν και οικονομικό αντίκτυπο, όπως δυσκολίες στην προσέγγιση λιμανιών σε επικίνδυνες περιοχές, στην αλλαγή πληρωμάτων, στην επιδιόρθωση ή την επιθεώρηση πλοίων, και καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση εργασιών ή και στην παραλαβή νέων πλοίων. Το μεγαλύτερο πλήγμα έχει υποστεί ο τομέας της κρουαζιέρας και των επιβατηγών πλοίων.

Ευελπιστούμε ότι παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζονται, η ναυτιλία θα καταφέρει να ανακάμψει

Για πόσο ακόμα θα «νοσεί» ο Ναυτιλιακός κλάδος;
Οι αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας δεν αναμένεται να ξεπεραστούν εύκολα ή γρήγορα. Ως Υφυπουργείο Ναυτιλίας ενεργούμε σε πλήρη συντονισμό με τα αρμόδια υπουργεία ούτως ώστε να περιοριστούν στον ελάχιστο δυνατό βαθμό οι επιπτώσεις από την κρίση. 

Ευελπιστούμε ότι παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζονται, η ναυτιλία θα καταφέρει να ανακάμψει. Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας θα συνεχίσει να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες προς τους συνεργάτες του και να εφαρμόζει μέτρα που να θωρακίζουν και να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως ναυτιλιακό κράτος.

>>> Διαβάστε επίσης: Ναυτιλιακές Σπουδές: Το επάγγελμα του μέλλοντος στην Κύπρο <<<

Η μεγαλύτερη πρόκληση της κυπριακής ναυτιλίας είναι η παράνομη επιβολή περιοριστικών μέτρων από την Τουρκία στα κυπριακά πλοία για ελλιμενισμό στα τούρκικα λιμάνια

Ποιοι οι περαιτέρω κίνδυνοι που ελλοχεύουν εκτός κορωνοϊού – Άλλες απειλές / προκλήσεις;
Πέραν της παγκόσμιας κρίσης, η μεγαλύτερη πρόκληση της κυπριακής ναυτιλίας είναι η παράνομη επιβολή περιοριστικών μέτρων από την Τουρκία στα κυπριακά πλοία για ελλιμενισμό στα τούρκικα λιμάνια. Τα περιοριστικά μέτρα που έχουν υιοθετηθεί από την Τουρκία επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα του κυπριακού νηολογίου και την ελκυστικότητα της Κύπρου ως βάσης για διεθνείς ναυτιλιακές δραστηριότητες.

Άλλη μια πρόκληση είναι ο έντονος διεθνής ανταγωνισμός στη ναυτιλία τόσο από άλλα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από άλλα ξένα νηολόγια και ναυτιλιακά κράτη. Η διασφάλιση και η ενδυνάμωση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων είναι υψίστης σημασίας και, ως εκ τούτου, απαιτείται η εγρήγορση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και η έγκαιρη εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων και δράσεων. Παρόλα τα προβλήματα, η Κύπρος διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συνεχίσει να παρέχει υψηλού επιπέδου ναυτιλιακές υπηρεσίες, αλλά και να ανεβάσει περαιτέρω τη θέση της ως ένα σημαντικό ναυτιλιακό κέντρο με ανεπτυγμένη υποδομή.

Η πρόσφατη επανεκλογή της Κύπρου στο Συμβούλιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) τον Νοέμβριο 2019 αποτελεί σημαντική διεθνή αναγνώριση της σημασίας της Κύπρου ως ναυτιλιακό κράτος, αφού η επανεκλογή έγινε με τον υψηλότερο αριθμό ψήφων που έλαβε ποτέ η χώρα μας στη συγκεκριμένη διαδικασία.