Ανοικτή επιστολή: Βεντέτα ή Σασμός;

Προς διαχρονικά προβληματισμένους, επιστολής τεσσαρακοστής τέταρτης, το ανάγνωσμα…

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΕΛΕΝΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ*

Δεν ξέρω πόσα ξέρετε και πόσα δεν ξέρετε για τη Βεντέτα και τον Σασμό. Αφορμή να ενδιατρίψω στις έννοιες ένα εξαιρετικό βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη. Οι ώρες αγαπητοί μου στα καμένα δάση και στα υποψήφια καμένα δάση περνούν απελπιστικά αργά και πολλές φορές γεμάτες απελπισία, με τα όσα γίνονται αλλά κυρίως με τα όσα δεν γίνονται. Το διάβασμα βιβλίων λοιπόν, παρηγορεί και ενίοτε ανοίγει το μυαλό και σε νέες οπτικές. Μαθαίνοντας λοιπόν για την Βεντέτα και τον Σασμό ανακάλυψα πως μας ταιριάζει γάντι ενόψει ειδικά και της τριμερούς που μας έρχεται. Ας πάρουμε όμως την κλωστή της αφήγησης από την αρχή! 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Είναι η Βεντέτα η εκδίκηση που κατευνάζει το αίσθημα του δικαίου της ανταπόδοσης. Ενός νόμου που τον πρωτοσυναντούμε στην Μινωική εποχή με τον μυθικό Ροδάμανθο, να θεωρείται από τον Αριστοτέλη, εισηγητής του. Είναι με άλλα λόγια ένας πανάρχαια, εθιμικά, θεσπισμένος τρόπος δικαιοσύνης. Αφού πιστεύεται πως: μόνο σαν πάθει ό,τι έκανε δίκη σωστή θα γίνει. Σύμφωνα με την προπλατωνική δικαιοσύνη, δίκαιο είναι να ανταποδώσεις το κακό που υπέστης με ίσο αντάλλαγμα, με ίση τιμωρία. Το δίκαιο της ανταπόδοσης λοιπόν επικρατεί μέχρι να έρθει ο Σωκράτης με τη νέα ηθική του πρόταση:

Αρνείται Ο Σωκράτης  να αντισταθμίσει μια αδικία με μια άλλη αδικία: «Δεν πρέπει ποτέ να ανταποδίδουμε μια αδικία, ούτε να βλάπτουμε κανέναν άνθρωπο, οτιδήποτε κι αν έχουμε υποστεί από αυτόν» (Κρίτων 49c-d). Και θα εφαρμόσει αυτόν τον κανόνα έμπρακτα με τη θυσία της ζωής του, αφού θεωρεί ότι η απόδρασή του θα ισοδυναμούσε με ανταπόδοση της αδικίας που του έγινε από την πόλη και τους νόμους των Αθηνών. Με άλλα λόγια θεωρεί πως το να αδικεί κανείς είναι χειρότερο από το να αδικείται, αφού στην ουσία με την αδικία που διαπράττει προξενεί κακό στη δική του ψυχή. Η απόρριψη της ανταπόδοσης του κακού είναι η νέα σωκρατική ηθική πρόταση.

Με τι όπλο στη φαρέτρα μας πρέπει λοιπόν να πάμε στην τριμερή; Ιδού το δίλημμα. Με μια Βεντέτα στο χέρι ή με ένα Σασμό; Ένα διόρθωμα,  ένα σιάξιμο δηλαδή, με τη βοήθεια ενός διαμεσολαβητή; 

Τον διαμεσολαβητή τον έχουμε ήδη. Ορισμένο. Ορκισμένο. Έτοιμο να κάνει τα πάντα για να επέλθει «σασμός». Πρόθυμο να μεσολαβήσει για να αφήσουμε πια οριστικά πίσω μας τη «Βεντέτα»: την εισβολή, τα φονικά, την κατοχή, τους βιασμούς, την προσφυγιά, τους αγνοούμενους, τη νέα εισβολή στην ΑΟΖ, τις προκλήσεις, τους εκβιασμούς, την υποτίμηση, την αλαζονεία του σουλτάνου, όλα αυτά τα απεχθή, τα εγκληματικά, τα απαράδεκτα. Να κάνουμε με άλλα λόγια μια καινούρια αρχή με τον εχθρό. Το ερώτημα σαφές και ξεκάθαρο. Θέλουμε τον «σασμό» ή θέλουμε να ανταποδώσουμε την αδικία που μας έγινε;

Για να ξεκινήσουμε ανάποδα, ούτε θέλουμε, γιατί είμαστε από άλλη πάστα φτιαγμένοι,  αλλά και να θέλαμε σίγουρα δεν μπορούμε να ανταποδώσουμε στα ίσα την αδικία που μας έκαναν, όσα μαύρα βαν και αν ενεργοποιήσουμε. Παρένθεση: (Εννοείται πως μέχρι να τελειώσουμε με τις μεταξύ μας παρακολουθήσεις για να ξεκινήσουμε μετά, λέμε τώρα, τις παρακολουθήσεις του εχθρού, αποκαλύφθηκε ο ρόλος του μαύρου κατασκοπευτικού βαν. Είπαμε, είμαστε ερασιτέχνες έως θανάτου, σιγά μην παρακολουθούσαμε τον εχθρό, τους εγχώριους αντιπάλους παρακολουθούσαμε για να βγάλουμε τα άπλυτά τους στην φόρα).

Αφού λοιπόν η ανταπόδοση δεν είναι ούτε επιλογή αλλά ούτε και δυνατότητα, συμπερασματικά πάμε για ΣΑΣΜΟ. Ο μεσολαβητής θα είναι εκεί, εγνωσμένου κύρους, αγαπητός και από τις δύο πλευρές, δίκαιος, σωστός, φιλαλήθης, αλτρουιστής!!! Γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά οφείλει να έχει ένας καλός μεσολαβητής αλλιώτικα ο Σασμός δεν πετυγχαίνει. Το μόνο που λείπει είναι το μαχαίρι, για το χαράκωμα της παλάμης, και το αίμα που πρέπει να κυλήσει, πριν το «κόλλα το»,  για να κολλήσει καλά. Αλλά αυτό το βρίσκουμε. Αίμα; Χύθηκε μπόλικο εκείνον τον Ιούλη. Μαχαίρια; Παντού! (τόσες πισώπλατες μαχαιριές εισπράττουμε!)

Και η συντεκνία; Το απαραίτητο βάφτισμα του νέου παιδιού; Το νέο παιδί έχει χαθεί στη διαδρομή. Στον λαβύρινθο των συμβιβασμών, των απαιτήσεων, των διαφορών στο εσωτερικό μέτωπο, στις απαιτήσεις και στη διαχρονικά εγκληματική και απαράδεκτη στάση της Τουρκίας, στην απουσία δικού μας σχεδιασμού, στα μικροπολιτικά μας που πάντα μας χώριζαν, στην αδυναμία της άλλης πλευράς να συμβιβαστεί. Γιατί τον θέλει και τον Σασμό και το παιδί όπως εκείνη σχεδίασε, ονειρεύτηκε και είπε. Όπως ακριβώς τη βολεύει: Ψηλό. Μελαχρινό. Με φέσι και μισοφέγγαρο.  Με αντισταθμιστική ψήφο. Με βέτο. Με εκ περιτροπής. Με δικαίωμα του χρήστη στην περιουσία. Με έποικους χιλιάδες. Με συνεκμετάλλευση εκ των προτέρων των υδρογονανθράκων. Με παρεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας. Με αυξημένες εξουσίες στα ομόσπονδα κράτη. Με…Με…Με…

>>> ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & ΕΡΕΥΝΕΣ BRIEF <<<

Χλωμός ο Σασμός με τέτοια μυαλά που κουβαλούν. Ελπίζω τουλάχιστον, γιατί και να γίνει με τέτοιους όρους μόνο βιώσιμος, μόνο «Σασμός» δεν θα είναι. Μάλλον σε νέα Βεντέτα θα μας οδηγήσει…

Υπογραφή
Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων

Υ.Γ.: Ειδικά αφιερωμένη μαντινάδα: 
Ό,τι και να μου ζήτηξες ποτέ δε σου 'πα όχι,
φαίνεται πως η μοίρα μου να μ' αγαπάς δεν το 'χει

*Η Έλενα Περικλέους είναι Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

Έλενα Περικλέους