•    Μέχρι η παγκόσμια οικονομία βρει τους ρυθμούς της, η Κύπρος θα έχει τις δικές της παράπλευρες απώλειες.
•    Σε αυτήν την κρίση καταγράφεται μια λέξη «κλειδί», αβεβαιότητα. Στην οικονομία η αβεβαιότητα είναι ό,τι χειρότερο.  

Γράφει Χρύσω Αντωνιάδου
Τέλος Φεβρουαρίου! Μια άγνωστη για μας κινέζικη πόλη, η  Γουχάν,  «παίζει» πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ.  Ένας ιός ονόματι COVID 19 επιτίθεται αιφνίδια  και πριν καλά - καλά γίνει αντιληπτό τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται, κάμνει μια επίσης μνημειώδη επίθεση σε ευρωπαϊκές χώρες.

Η Κύπρος, από τη μια μέρα στην άλλη, βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. 

Το κράτος κινητοποιείται, όντας σε κατάσταση πολέμου και το κέντρο βάρος μετατοπίζεται στη διασφάλιση της υγείας του λαού. 

Υπήρξαν και λάθη και παραλείψεις, και καθυστερήσεις, υπήρξαν και ανυπάκουοι. Γενικά, η Κυβέρνηση και η κοινωνία επιδεικνύουν μέχρι τώρα υψηλού βαθμού υπευθυνότητας. Πάντοτε υπάρχουν οι εξαιρέσεις.

Το δημόσιο σύστημα υγείας, αν και ξηλωμένο και «βασανισμένο» από τις λανθασμένες παραλείψεις χρόνων, κρατά τα ηνία στη διαχείριση της κρίσης. Γιατί; Επειδή υπάρχουν άνθρωποι με υψηλό επαγγελματισμό που δίνουν καθημερινά τη μάχη κατά του ιού και επειδή υπάρχουν οργανισμοί, επιχειρήσεις και θεσμοί που στηρίζουν σε αυτήν τη μάχη το έργο τους. 

Σε κάθε πόλεμο υπάρχουν απώλειες. Μεγάλες απώλειες. Υπάρχει και κόστος. Ανθρώπινες ζωές, οικονομικές απώλειες, προσωπικές απώλειες.
Σε αυτόν τον πόλεμο θα υπάρξουν απώλειες και μακάρι, το ευχόμαστε, οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές να είναι το μικρότερο κόστος.

>>> Όλες οι απόψεις που φιλοξενεί η Brief <<<

Τεράστιο το κόστος
Το οικονομικό κόστος είναι μεγάλο. Είναι μεγάλο, γιατί όσο και να προσπαθήσουμε να το μειώσουμε ως χώρα, δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να προβλέψουμε τις επιπτώσεις και τις παρενέργειες διεθνώς.  

Με σιγουριά μπορούμε να πούμε ότι μέχρι η παγκόσμια οικονομία να βρει τους ρυθμούς της, να επανεκκινήσει, να πάρει ξανά μπροστά, να ισορροπήσει, η μικρή Κύπρος θα έχει τις δικές της παράπλευρες απώλειες.

Το ερώτημα είναι καίριο. «Ποιες αλλαγές θα φέρει η πανδημία, πόσο μόνιμες ή προσωρινές θα είναι αυτές οι αλλαγές;». Η πιο συχνή απάντηση είναι ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια και το μέγεθος της ζημιάς. 

Η χώρα μας έζησε πάρα πολλά την τελευταία 15ετία. Εκεί που φαινόταν πως έβρισκε τα πόδια της και ανέκαμπτε η οικονομία της βρίσκεται ενώπιον μεγάλων προκλήσεων. Πρωτίστως, όμως, προέχει η υγεία του λαού μας, η υγεία ενός εκάστου. Η ζωή είναι υπεράνω κάθε οικονομικής πρόκλησης.

Γι’ αυτό και οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται για χαλάρωση του lockdown θα πρέπει να λαμβάνονται στη βάση επιδημιολογικών κριτηρίων. Είναι αντιληπτό και κατανοητό και παραδεκτό. Υπάρχει μεγάλη αγωνία ανάμεσα στην επιχειρηματική κοινότητα για την επόμενη μέρα. Υπάρχει αγωνία ανάμεσα στους εργαζόμενους εάν θα έχουν δουλειά. Υπάρχει αγωνία εάν η μικρή Κύπρος μπορεί να αντέξει από μόνη της όλη αυτή την κατάσταση.

Η οικονομία ήταν πάντοτε για τη χώρα θέμα υψίστης σημασίας. Πάντοτε υπερηφανευόμασταν για τις οικονομικές μας επιδόσεις, και ακόμη και μετά το 2013, καταφέραμε να διαχειριστούμε την κατάσταση, και να ανταπεξέλθουμε.

Αβεβαιότητα
Σε αυτήν την κρίση καταγράφεται μια λέξη «κλειδί». Αβεβαιότητα. Και στην οικονομία η αβεβαιότητα είναι ό,τι χειρότερο.  

Όμως, λαμβάνοντας τα μηνύματα των καιρών και βλέποντας τις επιπτώσεις που δέχονται χώρες, οι οποίες δεν πήραν στα σοβαρά αυτόν τον ύπουλο ιό, θεωρούμε πως η όποια επιπολαιότητα σε σχέση με πρόωρες αποφάσεις χαλάρωσης των μέτρων, μπορεί να είναι επιζήμια και να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες απώλειες από τις αναμενόμενες.

Μετά τη λέξη «κλειδί» αβεβαιότητα, υπάρχει μια άλλη λέξη εξίσου δυνατή. Ασφάλεια. Μπορεί το σύστημα υγείας να αντέξει μια μεγαλύτερη διασπορά του ιού, από λανθασμένους, επιπόλαιους χειρισμούς και γρήγορες αποφάσεις, με το πρόσχημα ότι η οικονομία δεν αντέχει; 
Η  απάντηση είναι μονολεκτική και σαφής. Όχι. Δεν αντέχει.

Είναι η πρώτη φορά που οι οικονομολόγοι και οι αναλυτές δεν μπορούν να εκτιμήσουν μετά βεβαιότητας το βάθος της κρίσης. Εγώ κρατώ μόνο μια δήλωση του γνωστού οικονομολόγου Νουριέλ Ρουμπίνι, του προφήτη της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008.

>>> Όλες οι απόψεις που φιλοξενεί η Brief <<<

Η πανδημία του Ρουμπίνι
Ο Ρουμπίνι σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό «Der Spegiel» δήλωνε στις 29 Φεβρουαρίου 2020: «Πρώτον, δεν είναι επιδημία που περιορίζεται στην Κίνα, αλλά πανδημία. Δεύτερον, θα διαρκέσει για πολύ ακόμα και οι πολιτικοί δεν έχουν καταλάβει ακόμα τις τεράστιες επιπτώσεις που θα έχει. Τρίτον, δεν είναι σίγουρο ότι μετά από μια απότομη βουτιά στην ανάπτυξη θα ακολουθήσει γρήγορα μια ισχυρή ανάκαμψη».
Άρα, υπάρχει φως και ελπίδα μόνο μέσα από τη σοφία και την επιστημονική γνώση. Ας αφήσουμε τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλειά τους!