ΓΡΑΦΕΙ Η
ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Τον Ιούλιο συζητούσαμε για διακοπές, ταξίδια και τα παρελκόμενα αυτών. Κάποιοι θα κάναμε μια ολιγόλεπτη στάση στις 15 και 20 Ιουλίου έτσι για να μνημονεύσουμε ίσως την παιδική μας αθωότητα, και μετά πάλι περί άλλων θα τυρβάζαμε.

Φέτος ο COVID-19 περιορίζει τις κινήσεις μας. Η μεταιχμιακή κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, ο φόβος, η ανασφάλεια, το ανοίκειο θα μπορούσε να ορίσει αναστοχαστικές διαδικασίες, να βάλει βάσεις για διαφορετικές επιλογές. Αντ’ αυτού νοσταλγικά συζητούμε προηγούμενα ή φαντασιωνόμαστε τη μετά COVID εποχή. Η νοσταλγία όμως είναι μια κατασκευή, μια κατάσταση μη δράσης, διαιωνίζει ψευδαισθήσεις και δεν αφήνει το καινούριο να ανθίσει. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Όταν πριν δυο βδομάδες πρωτάκουσα τον καινούριο δίσκο του Bob Dylan, δεν μπήκα σε νοσταλγικές διαδικασίες, δεν ταξίδεψα σε πιο χαρούμενες μέρες, δεν θέλησα ούτε καν να δω τον Dylan σε συναυλία. Ο δίσκος, φτιαγμένος από έναν μουσικό- ποιητή- σύμβολο, στο κατώφλι των 80 χρόνων, είναι φρέσκος. Ο Dylan δεν στηρίζεται στο μύθο του. Δεν γίνεται θεσμός, έστω και αν έχει Νόμπελ, δεν βαλσαμώνει το παρελθόν του επαναλαμβάνοντας τον εαυτό του. Περιπλανάται, άλλοτε τραχύς και θορυβώδης , άλλοτε λυρικός και ειρωνικός, ψάχνει, διερωτάται. Ο Dylan ακόμα και όταν γυρνάει πίσω, το κάνει από καινούριες θέσεις και άλλες οπτικές. Κάτι που οι πολιτικοί συνήθως αποφεύγουν.

Έτσι και ο Erdogan. Εν μέσω λοιπόν αυτής της πανδημίας, έσκασε η είδηση της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ήρθε να θυμίσει πως στα δύσκολα οι ηγεμόνες δρουν πάντα με συμβολικές τακτικές. Χωρίς να υπεραπλουστεύω τις κινήσεις του Προέδρου της Τουρκίας, ένας από τους βασικούς λόγους της επιμονής του για την αλλαγή του στάτους της Αγίας Σοφίας είναι ο συμβολικός χαρακτήρας της. Σε μια εποχή που η Τουρκία δοκιμάζεται οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά, η συμμαχία με το συντηρητικό μουσουλμανικό στοιχείο της χώρας, του είναι εξαιρετικά σημαντική. 

Η αντίδραση από το εξωτερικό βοηθάει στην ανάδειξη ενός εχθρού απέναντι στον οποίο μπορεί να συσπειρώσει τη λαϊκή βάση. Βοηθάει τον εθνικιστικό κυρίαρχο λόγο του και ενδυναμώνει την ρητορική περί αδικημένης Τουρκίας και ξένων επεμβάσεων στην κυριαρχία της. 

>>> Όλες οι απόψεις που φιλοξενεί η Brief <<<

Πριν λοιπόν αρχίσουμε και μείς τους πύρινους λόγους, αυτούς τους συναισθηματικούς, μονόπλευρους και παραπλανητικούς λόγους, ας πάρουμε μια απόσταση για να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Όπως είπε και ο Dylan σε πρόσφατη συνέντευξη του στους New York Times: «Το τραγούδι είναι σαν μια ζωγραφική, δεν μπορείτε να το δείτε όλο αν στέκεστε πολύ κοντά [..] τα μεμονωμένα κομμάτια είναι μόνο μέρος ενός συνόλου». 

Ας δούμε αυτή την πολιτική του Erdogan όχι μόνο συναισθηματικά φορτισμένοι επειδή χαλάει ένα μνημείο (έναν δικό μας μύθο), αλλά ως μια κίνηση τακτικής. Ας μην επιτρέψουμε στις δικές μας εξουσίες (κόμματα και κυβερνώντες) να μας πουλήσουν άλλο (ανέξοδο για αυτούς) πατριωτισμό.

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick